Hamd yani övmek, yermenin, kınamanın zıttıdır. Çünkü o mükemmellikle ilgilidir. Bununla beraber yermek ise noksanlıkla alakalıdır. İnsan, fıtratı gereği mükemmel olanı över, noksan olanı da yerer. Çünkü Allah Subhanehu ve Teâlâ mutlak bir kemalata, mükemmelliğe sahiptir, O, sınırsız bir şekilde övgüye layıktır. Şunu unutmamamız gerekir ki tüm namazlarda Allah Teâlâ’nın şu ayetini okuyoruz:

﴾ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿

[ سورة الفاتحة الآية: 2]

“Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur.”

(Fatiha Suresi: 2)

İnsan bir bardak su içer, yemek yer, evinde barınır, bunlar yeryüzünde eşi benzeri olmayan nimetlerdir. Fakat insan nimete aşırı değer verip, Allah’ı bırakıp ineğe tapmış, güneşe tapmıştır. Fakat Allah Teâlâ en çok övgüye, hamda layık olandır.

﴾ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿

[ سورة الفاتحة الآية: 2]

“Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur.”

(Fatiha Suresi: 2)

“el-Hamid” İsminin Anlamları:

Bazı âlimler der ki:  el-Hamid, övülen demektir. Allah Teâlâ hamiddir, kendine olan hamdı, övgüsü ezeli, kulunun ona övgüsü ise ebedidir. Varlıkları yaratmadan önce zatını över, yarattığında ise yarattığı varlıklar O’nu överler.

Diğerleri de şöyle der: el-Hamid hamda layık olan, onu hak edendir.

Bir yemek ziyafetine davet edilirsiniz. Yemekler nefistir. Sofrada on kişi vardır. Yemek bittikten sonra etrafınızda oturan insanlardan birine teşekkür etmezsiniz. Çünkü o da sizin gibi bir davetlidir. Siz bu ziyafetin sahibi olan, onu hazırlayan, yemekleri getiren ve sizi davet eden kişiye teşekkür edersiniz.

Denir ki el-Hamid sizi hayır işlemeye muvaffak kılan ve o hayırdan dolayı sizi öven, sizden kötülükleri silip onları size hatırlatarak utandırmayan demektir.

Rabbiniz üzerindeki faziletini, lütfunu ortaya çıkarmak istemiş, o fazileti yaratmış ve onu size isnat etmiştir.

Size mal vermiş, onu fakirlere vermenizi sağlamıştır, sonra da bu sadakanızdan dolayı sizi övmüştür ki zaten en başta o malı size veren de O’dur.

Ramazanda mümin bu manayı içinde hisseder. Çünkü Allah Teâlâ onu oruç tutmaya ve namaz kılmaya muvaffak kılar sonra da bu amelinden ve sebatından dolayı kulunu över.

(( كل عمل ابن آدم له إلا الصوم فإنه لي وأنا أجزي به ))

[ أخرجه ابن ماجه وابن خزيمة في صحيحه]

“Âdemoğlunun her ameli kendisi içindir; oruç ise Benim içindir. Onun mükâfatını da ancak Ben veririm.”

(İbn Mace ve İbn Huzeyme Sahih’te nakletmiştir)