Esmaü’l-Hüsna: “er-Rakib”

“er-Rakib” (her şeyi gözeten, kontrol eden) Allah’ın isimlerinden biridir. Mümin buna iman ettiği zaman, bu esmaya olan inancı kesinlikle davranışlarına etki eder. Allah’ın sizi sürekli gözetlediğini hissederseniz, disipline olmanız kaçınılmazdır.

“er-Rakib” İsminin Anlamları:

“er-Rakib” sözlükte gözleyen, bekleyen manasına gelmektedir. Allah Teâlâ ayette şöyle buyurmaktadır:

﴾ وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ ﴿

[ سورة  هود الآية: 93]

“Gözleyin. Şüphesiz ben de sizinle beraber gözlüyorum.”

(Hud Suresi: 93)

Bir grubun rakibi (gözetleyicisi) bekçisidir, kafileyi düşmanlara karşı gözetleyip denetler.

Yine ordunun gözcüsü en önde giden kişidir.

“er-Rakib” kendisinden hiçbir şey gizlenmeyen koruyucu olan Allah’tır. Bir ayette şöyle buyrulmaktadır:

﴾ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً ﴿

[ سورة النساء الآية: 1]

“Şüphesiz Allah, üzerinizde bir gözetleyicidir.”

(Nisa Suresi: 1)

Yine rakib, halef manasında kullanılır. Denir ki, “sen babanın ne güzel halefi, varisisin.”

Gözetmek, sürekli korumaktır. Denir ki: “ona baktı (bakımını üstlendi)” yani ona bakan, devamlı gözeten ve koruyandır.

Yine amelleri ve sözleri yazan meleğe rakib denir. Kuran’da şöyle buyrulur:

﴾ مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ﴿

[ سورة  ق الآية: 18]

“İnsan hiçbir söz söylemez ki onun yanında (yaptıklarını) gözetleyen (ve kaydeden) hazır bir melek bulunmasın.”

(Kaf Suresi: 18)

Er-Rakib âlimdir, her şeyi hakkıyla bilendir. Allah’ın sizin üzerinizde bir gözlemci olduğunu bildiğinizde, siz de O’nu, yani hakkını gözetirsiniz.

Bu isim ebedi saadete erişmek için bir sebep olabilir. Allah’ın sizi gözettiğine, izlediğine iman ederseniz utanırsınız ve emirlerine uyarsınız. Böylelikle hem dünyada hem de ahirette mutlu olursunuz.

Zira mümin evinde de, işinde de, hastayı tedavi ederken ve hâkimin notlarını alırken de Allah’ın gözetimi altındadır.

Rakib ismi sizi ihsan makamına yükseltir. “Allah’ı görüyormuşçasına ibadet et! Sen O’nu göremesen de O seni görüyor!”

Kuran’da “er-Rakib” İsmi:  

Bu esma Kuran’da üç yerde geçmektedir:

Birinci ayet:

Nisa Suresi’nin başında Allah Teâlâ şöyle buyuruyor:

 يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا ﴿
﴾ رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً

[ سورة النساء الآية: 1]

“Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan; ikisinden birçok erkek ve kadın (meydana getirip) yayan Rabbinize karşı gelmekten sakının. Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah, üzerinizde bir gözetleyicidir.”

(Nisa Suresi: 1)

İkinci Ayet:

Maide Suresi’nde İsa (a.s.)’ın dilinden Allah Teâlâ şöyle buyuruyor:

 مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنْتُ عَلَيْهِمْ شَهِيداً ﴿
﴾ مَا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنْتَ أَنْتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

[ سورة  المائدة الآية: 117]

“Ben onlara, sadece bana emrettiğin şeyi söyledim: Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin (dedim.) Aralarında bulunduğum sürece onlara şahit (ve örnek) idim. Ama beni içlerinden aldığında, artık üzerlerine gözetleyici yalnız sen oldun. Sen, her şeye hakkıyla şahitsin.”

(Maide Suresi: 117)

Üçüncü Ayet:

Ve Ahzap Suresi’nde şöyle buyruluyor:

لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ ﴿
﴾ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَقِيباً

[ سورة  الأحزاب الآية: 52]

“Bundan sonra, güzellikleri hoşuna gitse bile başka kadınlarla evlenmek, eşlerini boşayıp başka eşler almak sana helâl değildir. Ancak sahip olduğun cariyeler başka. Şüphesiz Allah, her şeyi gözetleyendir.”

(Ahzap Suresi: 52)

Özet:

Rivayete göre Abdullah b. Ömer koyun güden bir çocuğa rastlıyor. Onu imtihan etmek istiyor ve bir koyuna işaret ederek: “çocuk, bunu bana sat” diyor. Çocuk ise şöyle cevap veriyor: “O benim değil.” İbn Ömer “Sahibine koyunun öldüğünü veya onu kurdun kaptığını söylersin” deyince çocuk şöyle diyor: “Vallahi sahibine koyunun öldüğünü ya da onu kurdun kaptığını söylesem bana inanır. Çünkü ona göre ben güvenilir biriyim. Ama peki, bu işte Allah nerededir”

Mübarek Ramazan ayında “er-Rakib” ismi tecelli eder, oruç tutan kişi Allah’ın daima kendisini gözetlediğini hisseder ve ne kadar aç ve susuz olursa olsun bir lokma bile yemez, bir yudum su içmez. Çünkü o bilir ki Allah Teâlâ onu görmekte ve daima gözetlemektedir.