به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان

مقدمه

چرا آفریده شدیم؟
ابزارهای شناخت خداشناسی چیست؟
آیا عقل همه چیز را درک می‌کند یا محدود است؟
طبیعت سرشت انسان چیست؟
چگونه شهوت‌ها را وسیله‌ی تقرب در پیشگاه الله بنماییم؟
مصایب چگونه رحمت می‌باشند؟
عامل تنظیم ارتباط میان زن و شوهر چیست؟
آیا انسان مختار است یا مجبور؟
چگونه می‌توان اوقات خود را به شکل متمدنانه برنامه ریزی کرد؟
ایمان انسان چه زمان سست و چه زمان قوی می‌شود؟
 پرسش‌های بسیار و مهمی وجود دارد که هر کس ممکن است بپرسد و مجموعه سخنرانی‌های بی‌نظیر عقیده و اعجاز دکتر محمد راتب نابلسی پاسخ این پرسش‌ها و بسیاری از پرسش‌های مشابه را در کتابی 685 صفحه‌ای می‌دهد.
این کتاب مرتبط با جنبه‌ی شناختی عبادت دارد و از زاویه‌ی جدید به عقیده‌ی اسلامی می‌نگرد. خداوند انسان را سوای از سایر مخلوقات عقل و خرد بخشیده است و پیش از بر دوش کشیدن بار امانت که آسمان‌ها، زمین و کوه‌ها از تحمل آن ناتوان بودند، خرد به او بخشیده است و به همین دلیل انسان از جانب الله مکلف به عبادت و آبادنی زمین شده است.

 اما این تکلیف ارکان و ابزارهایی دارد و هستی که خداوند آن را به تسخیر شناختی و اکرامی انسان در آورده است در رأس این ارکان است و کسی در مورد هستی اختلافی ندارد.
هستی با آسمان‌ها و زمین خود که نمود وجود الله و یگانگی و کمال و نمودار نام‌های نیک و صفات برتر او هست اولین اصل در عقیده محسوب می‌شود، گرچه مردم سرگردان و آواره و یا دارای اختلاف و یا تفرقه باشند و یا یکدیگر را تکفیر نمایند، اما این هستی ثابت است. این هستی دلیل بر وجود خداوند دارد.
سپس نوبت عقل می‌رسد و انسان عاقل زندگی آرامی دارد. در زندگی سلامتی و خوشبختی نصیب اوست؛ زیرا آنچه برای او بوده برگرفته و آنچه از آن او نبوده رها کرده است. پایش را به حد مجازش دراز نموده است. روابط او روشن و واضح است. مردم او را دوست دارند. مال حلال کسب نموده است. خانواده ای بنیان نهاده است. فرزندانش را تربیت کرده است و عقل خود را برای آخرتش به کار گرفته است، بنابراین آن را به دست آورده است و نیز آن را در دنیا به کارگرفته و دنیا را نیز به دست آورده است.

 اما عقل به تنهایی مرجع امور دینی به شمار نمی‌رود. همان طور که چشم بدون نور نمی‌تواند ببیند و نور به چشم کمک می‌کند اجسام را ببیند، عقل نیز به وحی آسمانی نیازمند است تا به حقیقت مطلق برسد .
سپس نوبت فطرت می‌رسد که به عنوان یکی از ارکان تکلیف به شمار می‌رود. خداوند درک و احساس وجدانی و نیروی درک فضایل اخلاقی و رذایل اخلاقی را در انسان نهاده است و همین باعث شده انسان‌ها به زشتی عمل زشت پی ببرند و از آن نفرت داشته باشند و نیکی کار خوب را درک کنند و از آن لذت ببرند و انسان نیکوکار را بستایند و از بدکار متنفر باشند.
درک زشتی و نیکی از همان آغاز آفرینش نفس انسان در آن نهاده شده است و این همان حس فطری است که انسان با آن نیکی یا زشتی را درک می‌کند.
فطرت و عقل دو نیروی درک انسان و دو راه شناخت هستند که یکدیگر را در راستای شناخت حق از باطل و تشخیص نیکی و زشتی و خوبی و بدی کامل می‌کنند.
اما عقل نمی‌تواند صاحب خود را مجبور به انجام نیکی کند. چه بسا انسان‌هایی با فرهنگ که معتاد به مواد مخدر هستند. پس علم به تنهایی کافی نیست، بلکه اراده‌ای لازم است که این علم را حمایت نماید.
اما فطرت ممکن است نابود شود یا منحرف گردد و یا محیط آن را از بین ببرد، در این صورت چه جیزی در زندگی انسان ثابت می‌ماند؟ همان وحی، وحی آسمانی.
این وحی همان حقیقت صِرف و ترازوی عدالت و ارزش مطلق می‌باشد و کتاب و سنت را اگر در اختیار داشته باشیم و به آن چنگ بزنیم هرگز گمراه نمی‌شویم.
هم چنین خداوند شهوت‌ها را در وجود انسان قرار داده است، اما شهوت‌ها عامل فساد در جهان نیستند، بلکه سوء کاربرد آن‌ها باعث فساد در جهان شده است.

 علاوه بر این امکان دارد انسان از طریق همین شهوات به خداوند تقرب جوید، پس مبادا شهوت را متهم نمایید. اگر شهوت نبود نمی‌توانستید به سوی خداوند زمین و آسمان‌ها تقرب جویید و اگر شهوت نبود به بهشت وارد نمی‌شدید.
پس از آن مهم‌ترین رکن یعنی آزادی اختیار می‌آید. خداوند سبحان به ما آزادی عمل داده است تا عمل ما را ارزیابی نماید و اگر این گونه نبود کار نیک ارزشی نداشت و انسان نسبت به کارهایش بازخواست نمی‌شد.
تمام این ارکان از هستی گرفته تا عقل، فطرت، برنامه، شهوت و اختیار همه در یک نمایشگاه مکانی به نام زمین و ظرف زمانی یعنی عمر انجام می‌گیرد. پس عمر سرمایه‌ی انسان در زندگی دنیایی اش می‌باشد و اگر انسان آن را صرف تزکیه‌ی نفس خود نماید بهای آن بهشت خواهد بود.
در پایان، این کتاب مهم موضوعات مهم خود را با اسلوبی روان و ساده بیان می‌کند و با ارتباط آن با واقع آن را به ذهن نزدیک می‌کند و از ضرب المثل‌ها بهره برده است. آنچه اهمیت این مجموعه دروس را بالاتر می‌برد این است که در هر فصل آن جنبه‌ای از جنبه‌های اعجاز علمی قرآن را مورد بررسی قرار می‌دهد و اگر بخواهید گردشی در آن داشته باشید و بازگردید، قلب شما سرشار از ایمان خواهد شد و اگر بخواهید از تمام اختلافات زمینی دور شوید همین هستی شما را چون معجزه ای کافی است و همه چیز در هستی دلیل بر وجود الله است.
در هر چیزی نشانه‌ای بر یگانگی خداوند نهفته است.

دانلود کتاب: http://www.nabulsi.com/books/pe/02akida/2e-akida-ijaz-pe.pdf