لوازم عقیده:

احساس غربت:

﴿ فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلاً مِمَّنْ أَنْجَيْنَا مِنْهُمْ ﴾

﴿ پس چرا از نسل‌هاى پيش از شما خردمندانى نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين باز دارند جز اندكى از كسانى كه از ميان آنان نجاتشان داديم ﴾

[ هود: 116 ]

(( بَدَأَ الْإِسْلَامُ غَرِيبًا، ثُمَّ يَعُودُ غَرِيبًا كَمَا بَدَأَ، فَطُوبَى لِلْغُرَبَاءِ، قِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، وَمَنْ الْغُرَبَاءُ؟ قَالَ: الَّذِينَ يُصْلِحُونَ إِذَا فَسَدَ النَّاسُ... ))

(( اسلام غریب آغاز شده و مانند آغاز خود غریب خواهد شد. خوشا به حال غریبه‌ها. گفتند: ای رسول خدا، غریبه‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: کسانی که در هنگام فسادکاری مردم، نیکوکارند ))

[ طبرانی در المعجم الكبير و عبد الله بن احمد در مسند ]

﴿ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ ﴾

﴿ فساد در خشکی و دریا آشکار گردید به خاطر چیزی که مردم انجام می‌دهند ﴾

[ روم: 41 ]

(( بَدَأَ الْإِسْلَامُ غَرِيبًا، وَسَيَعُودُ كَمَا بَدَأَ غَرِيبًا، فَطُوبَى لِلْغُرَبَاءِ ))

(( اسلام غریب آغاز شده و مانند آغاز خود غریب خواهد شد، پس خوشا به حال غریبه‌ها ))

[ ابن عمر به نقل از پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌گوید:  ]

(( إِنَّ الْإِسْلَامَ بَدَأَ غَرِيبًا، وَسَيَعُودُ غَرِيبًا كَمَا بَدَأَ، وَهُوَ يَأْرِزُ بَيْنَ الْمَسْجِدَيْنِ كَمَا تَأْرِزُ الْحَيَّةُ فِي جُحْرِهَا ))

(( اسلام غریب آغاز شده و مانند آغاز خود غریب خواهد شد و میان دو مسجد محدود خواهد شد، مانند ماری که در لانه اش پنهان است ))

[ مسلم در صحيح ]

(( قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ يَوْمٍ وَنَحْنُ عِنْدَهُ: طُوبَى لِلْغُرَبَاءِ، فَقِيلَ: مَنْ الْغُرَبَاءُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: أُنَاسٌ صَالِحُونَ فِي أُنَاسِ سُوءٍ كَثِيرٍ، مَنْ يَعْصِيهِمْ أَكْثَرُ مِمَّنْ يُطِيعُهُمْ ))

(( رسول خدا صلی الله علیه وسلم در روزی که ما نیز نزد ایشان بودیم فرمود: خوشا به حال غریبه‌ها. گفتند: ای رسول خدا، غریبه‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: مردمانی نیکوکار در میان مردمان بدکار بسیار که نافرمانانشان بیشتر از فرمانبرانشان هستند ))

غربت در میان مسلمانان:

﴿ فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلاً مِمَّنْ أَنْجَيْنَا ﴾

﴿ پس چرا از نسل‌هاى پيش از شما خردمندانى نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين باز دارند جز اندكى از كسانى كه از ميان آنان نجاتشان داديم ﴾

[ هود: 116 ]

﴿ وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ﴾

﴿ قطعا برده‌ی با ايمان بهتر از مرد آزاد مشرک است، هر چند شما را به شگفت آورد ﴾

[ بقره: 221 ]

(( مَا بَعَثَ إِلَيْهِ السَّاعَةَ إِلَّا لِشَيْءٍ سَأَلَهُ عَنْهُ، فَقُمْتُ إِلَيْهِ، فَسَأَلْتُهُ، فَقَالَ: أَجَلْ، سَأَلَنَا عَنْ أَشْيَاءَ سَمِعْتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: نَضَّرَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ مِنَّا حَدِيثًا فَحَفِظَهُ حَتَّى يُبَلِّغَهُ غَيْرَهُ، فَإِنَّهُ رُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ لَيْسَ بِفَقِيهٍ، وَرُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ إِلَى مَنْ هُوَ أَفْقَهُ مِنْهُ... ))

(( در این وقت دنبالش نفرستاده مگر به خاطر پرسیدن سؤالی از او. من برخاستم و از او پرسیدم. گفت: آری، چیزهایی را از ما پرسید که از رسول خدا صلی الله علیه و سلم شنیدم. از رسول خدا صلی الله علیه و سلم شنیدم که می فرمود: خدا مسرور کند مردی را که از ما حدیثی شنید و آن را حفظ کرد تا آن را به دیگری برساند، چون چه بسا کسی حمل کننده‌ی فقه باشد ولی فقیه نباشد و چه بسا کسی حامل فقه باشد و آن را به کسی که از او فقیه‌تر است برساند... ))

(( مَنْ كَانَ هَمُّهُ الْآخِرَةَ، جَمَعَ اللَّهُ شَمْلَهُ، وَجَعَلَ غِنَاهُ فِي قَلْبِهِ، وَأَتَتْهُ الدُّنْيَا وَهِيَ رَاغِمَةٌ، وَمَنْ كَانَتْ نِيَّتُهُ الدُّنْيَا، فَرَّقَ اللَّهُ عَلَيْهِ ضَيْعَتَهُ، وَجَعَلَ فَقْرَهُ بَيْنَ عَيْنَيْهِ، وَلَمْ يَأْتِهِ مِنْ الدُّنْيَا إِلَّا مَا كُتِبَ لَهُ ))

(( هر کس دغدغه‌اش آخرت باشد خداوند کارش را رو به راه می‌کند و بی نیازی‌اش را در دلش می‌نهد و دنیا مسخر او می‌گردد و هر کس نیتش دنیا باشد خداوند او را پریشان می‌کند و فقر او را رو به رویش قرار می‌دهد و از دنیا همان قدر برایش حاصل می‌شود که خداوند مقدر کرده است ))

(( عبدي خلقت لك السموات والأرض، ولم أعي بخلقهم، أفيعييني رغيف أسوقه لك كل حين؟ لي عليك فريضة ولك عليّ رزق، فإذا خالفتني في فريضتي، لم أخالفك في رزقك، وعزتي و جلالي، إن لم ترض بما قسمته لك، فلأسلطن عليك الدنيا، تركض فيها ركض الوحش في البرية، ثم لا ينالك منها إلا ما قسمته لك ولا أبالي، وكنت عندي مذموماً، أنت تريد وأنا أريد، فإذا سلمت لي فيما أريد، كفيتك ما تريد، وإن لم تسلم لي فيما أريد، أتعبتك فيما تريد، ثم لا يكون إلا ما أريد ))

(( بنده‌ام، آسمان‌ها و زمین را برایت آفریدم و به آفرینش آنان اهمیتی ندادم. آیا دادن یک قرص نان به تو در هر زمان مرا ناتوان می‌کند؟ تو نسبت به من وظیفه‌ای داری و من نیز روزی تو را می‌دهم. اگر در فرض من با من مخالفت کردی در روزی دادن با تو مخالفت نمی‌کنم و به عزت و جلالم سوگند اگر به روزی خودت خشنود نباشی پس دنیا را بر تو چیره می‌کنم تا مانند حیوان وحشی صحرا به دنبالش بشتابی و تنها آنچه مقدر شده از آن به تو برسد و برایم مهم نیست و از نظر من فرومایه خواهی بود. تو می‌خواهی و من می‌خواهم. اگر در آنچه می‌خواهم تسلیم من شوی هر چه خواهی به تو می‌دهم و اگر آنچه می‌خواهم تسلیم من نشوی من نیز در آنچه می‌خواهی تو را خسته خواهم نمود، سپس هر آنچه من بخواهم همان خواهد شد. ))

ویژگی‌های غریبه‌ها:

1- دلایلشان قوی و دیدگاه‌هایشان صحیح است:

2- منابع آنان مورد اعتماد است:

(( ابن عمر: دينك دينك، إنه لحمك ودمك، خذ عن الذين استقاموا، ولا تأخذ عن الذين مالوا ))

(( ابن عمر: دین تو دین تو است، گوشت و خون تو است. دین خود را از کسانی بیاموز که پایبندند و آن را از منحرفان نیاموز. ))

﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْماً بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ ﴾

﴿ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد اگر فاسقى برايتان خبرى آورد نيک وارسى كنيد مبادا به نادانى گروهى را آسيب برسانيد و [بعد] از آن‌چه كرده‏‌ايد پشيمان شويد. ﴾

[ حجرات: 6 ]

(( إن هذا العلم دين، فانظروا عمن تأخذون دينكم ))

(( این علم دین است پس بنگرید که دینتان را از چه کسی می‌گیرید ))

(( مَنْ حَدَّثَ عَنِّي حَدِيثًا وَهُوَ يَرَى أَنَّهُ كَذِبٌ، فَهُوَ أَحَدُ الْكَاذِبِينَ ))

(( هر کس از من سخنی روایت کند و بداند که دروغ است پس او نیز یک دروغگو است ))

[ ابوهریره می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: ]

(( مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا، فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ ))

(( هر کس عمدی دروغی به من ببندد پس جایگاه خود را در جهنم آماده سازد. ))

[ مسلم در صحيح ]

(( مَنْ حَدَّثَ عَنِّي حَدِيثًا وَهُوَ يَرَى أَنَّهُ كَذِبٌ، فَهُوَ أَحَدُ الْكَاذِبِينَ ))

(( هر کس از من سخنی روایت کند و بداند که دروغ است پس او نیز یک دروغگو است ))

3-غریبه‌ها به خاطر از دست دادن علما اندوهگین می‌شوند:

﴿ قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ﴾

﴿ بگو اگر خدا را دوست داريد از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد ﴾

[ آل عمران: 31 ]

داستان‌هایی واقعی:

بخشی از زندگی ‌مؤمن راستین:

جماعت چیست؟:

﴿ وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ﴾

﴿ و اگر از بيشتر كسانى كه در [اين سر]زمين مى‏ باشند پيروى كنى تو را از راه خدا گمراه مى‌كنند ﴾

[ انعام: 116 ]

(( لَا يَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي ظَاهِرِينَ، حَتَّى يَأْتِيَهُمْ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ ظَاهِرُونَ ))

(( همواره مردمانی از امت من غالب و پیروز هستند؛ تا این‌که دستور الله به آنان می‌رسد و آنان هم‌چنان پیروز هستند ))

(( لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي ظَاهِرِينَ عَلَى الْحَقِّ، لَا يَضُرُّهُمْ مَنْ خَذَلَهُمْ، حَتَّى يَأْتِيَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَذَلِكَ ))

(( همواره گروهی از امتم باحق – بر دشمنان - پیروزاند. هر کس سودای ناامید کردن‌شان را دارد، زیانی (دینی یا ایمانی) به آنان نمی‌رساند؛ تا این‌که دستور الله بیاید و آنان همین‌گونه (استوار) هستند. ))

[ مسلم در صحيحش وابو داود وترمذی در سنن خودشان ]

(( لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي يُقَاتِلُونَ عَلَى الْحَقِّ ظَاهِرِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، فَيَنْزِلُ عِيسَى، فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ: تَعَالَ صَلِّ لَنَا، فَيَقُولُ: لَا، إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ، تَكْرِمَةَ اللَّهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ ))

(( پیوسته گروهی از امت من آشکارا به خاطر حق می‌جنگند تا روز قیامت که عیسی فرستاده می‌شود. امیر آنان می‌گوید: بیا و برای ما نماز بخوان. می‌گوید: خیر. بعض از شما باید بر بعض دیگر امامت کند و این کرامتی است از جانب خدا که نصیب امت شما شده است. ))

[ مسلم در صحيح ]

دوری از مردم در آخر الزمان:

(( وقتی که دیدی از بخل اطاعت می‌شود، از هوا و هوس تبعیت می‌شود، دنیا ترجیح داده می‌شود و هر صاحب نظری از نظرش شگفته زده است، پس خودت را دریاب... ))

(( إِذَا رَأَيْتَ شُحًّا مُطَاعًا، وَهَوًى مُتَّبَعًا، وَدُنْيَا مُؤْثَرَةً، وَإِعْجَابَ كُلِّ ذِي رَأْيٍ بِرَأْيِهِ ))

(( وقتی که دیدی از بخل اطاعت می‌شود، از هوا و هوس تبعیت می‌شود، دنیا ترجیح داده می‌شود و هر صاحب نظری از نظرش شگفته زده است ))

(( إِذَا رَأَيْتَ شُحًّا مُطَاعًا، وَهَوًى مُتَّبَعًا، وَدُنْيَا مُؤْثَرَةً، وَإِعْجَابَ كُلِّ ذِي رَأْيٍ بِرَأْيِهِ...  ))

(( وقتی که دیدی از بخل اطاعت می‌شود، از هوا و هوس تبعیت می‌شود، دنیا ترجیح داده می‌شود و هر صاحب نظری از نظرش شگفته زده است... پس درخانه ات بنشین. نه به این معنا که خارج نشو. یعنی به امور مردم توجهی نکن. به خانواده و برادران ایمانی خود بسنده کن - و هر چه می‌دانی در پیش گیر- من می‌دانم نماز فرض است. روزه فرشض است. حج فرض است. اما ابزارهای عجیبی برای کسب اموال وجود دارد که شبهه ناک است و در آن ربا وجود دارد. در آن نادانی، غرور و خیانت وجود دارد - و هر کس مخالف تو بود را رهاکن و باید به خودت توجه کنی - فرزندانت، برادرانت، همسایگانت، اطرافیانت، کسانی که به تو پناه می‌آورند - و به حرف عوام و عموم مردم توجهی نکن. ))

(( أَتَيْتُ أَبَا ثَعْلَبَةَ الْخُشَنِيَّ فَقُلْتُ لَهُ: كَيْفَ تَصْنَعُ بِهَذِهِ الْآيَةِ؟ قَالَ: أَيَّةُ آيَةٍ؟ قُلْتُ: قَوْلُهُ تَعَالَى: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ... قَالَ: أَمَا وَاللَّهِ لَقَدْ سَأَلْتَ عَنْهَا خَبِيرًا، سَأَلْتُ عَنْهَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: بَلْ ائْتَمِرُوا بِالْمَعْرُوفِ، وَتَنَاهَوْا عَنْ الْمُنْكَرِ، حَتَّى إِذَا رَأَيْتَ شُحًّا مُطَاعًا، وَهَوًى مُتَّبَعًا، وَدُنْيَا مُؤْثَرَةً، وَإِعْجَابَ كُلِّ ذِي رَأْيٍ بِرَأْيِهِ، فَعَلَيْكَ بِخَاصَّةِ نَفْسِكَ، وَدَعْ الْعَوَامَّ، فَإِنَّ مِنْ وَرَائِكُمْ أَيَّامًا، الصَّبْرُ فِيهِنَّ مِثْلُ الْقَبْضِ عَلَى الْجَمْرِ، لِلْعَامِلِ فِيهِنَّ مِثْلُ أَجْرِ خَمْسِينَ رَجُلًا، يَعْمَلُونَ مِثْلَ عَمَلِكُمْ، قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ: وَزَادَنِي غَيْرُ عُتْبَةَ، قِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! أَجْرُ خَمْسِينَ مِنَّا أَوْ مِنْهُمْ؟ قَالَ: بَلْ أَجْرُ خَمْسِينَ مِنْكُمْ ))

((  نزد ابوثعلبه خشنی آمدم و به او گفتم: با این آیه چه می‌کنی؟ گفت: کدام آیه؟ گفتم این آیه: ای کسانی که ایمان آوردید. به خودتان بپردازید، چون اگر هدایت شدید گمراهان به شما آسیبی نمی‌رسانند... گفت: به خدا سوگند درباره‌ی آن از انسان دانایی پرسیدی. من درباره‌ی آن از رسول خدا پرسیدم و ایشان فرمود: بلکه امر به مروف و نهی از منکر کنید، تا وقتی که دیدی از بخل اطاعت می‌شود، از هوا و هوس تبعیت می‌شود، دنیا ترجیح داده می‌شود و هر صاحب نظری از نظرش شگفته زده است؛ پس مراقبت خودت باش و عوام را رها کن، زیرا روزهایی بر شما خواهد گذشت که صبر در آن بسان در دست گرفتن اخگر است، کسی که در آن روزها عمل کننده باشد، پاداش پنجاه نفر از عمل کنندگان شما را دارد. ابن مبارک می‌گوید: کسانی غیر عتبه افزوده‌اند: گفته شد: ای رسول خدا! پاداش پنجاه تا از ما یا از آنان؟ فرمود: البته که پاداش پنجاه تا ازشما. ))

پایان:

﴿ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ﴾

﴿ هر کس کار نیکی انجام دهد برای خودش است و هر کس بدی کند نیز برای خودش است. ﴾

[ فصلت: 46 ]

﴿ وَكَذَلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ ﴾

﴿ و این گونه ‌مؤمنان را نجات می‌دهیم. ﴾

[ انبياء: 88 ]