حالت سیاه
07-11-2024
Logo
گزیده‌هایی از برنامه‌ی دستان یاری – فصل 11 سال 2023م - ترکیه: از قسمت 28 – انواع هدایت و انواع مصیبت
   
 
 
به نام خداوند بخشنده ی مهربان  
 
به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. سپاس خداوند جهانیان را و درود و سلام بر سیدنا محمد و خاندان پاک و مطهرش.

(( إذا مضَى نصفُ اللَّيلِ أو ثُلثُ اللَّيلِ نزل اللَّهُ عزَّ وجلَّ إلى السَّماءِ الدُّنيا فقال : مَن ذا الَّذي يستغفرُني فأغفرَ لَهُ، مَن ذا الَّذي يدعوني فأستجيبَ لَهُ، مَن ذا الَّذي يسألُني فأُعْطيَهُ حتَّى ينفجرَ الفجرُ ))

(( وقتی نیمی از شب یا یک سوم شب گذشت، خداوند به آسمان دنیا فرود می‌آید و می‌گوید: کیست که مرا استغفار کند تا او را بیامرزم. کیست که مرا بخواند تا او را اجابت کنم. کیست که از من بخواهد تا به او ببخشم تا این‌که صبح می‌دمد. ))

[  طبرانی ]

این حدیث دقیقا یک ساعت یا نیم ساعت پیش از پگاه را منظور دارد. در یک سوم آخر شب پروردگارتان - آن طور که شایسته‌ی او است - به آسمان دنیا فرود می‌آید و می‌فرماید: آیا کسی هست که توبه کند و توبه‌اش را بپذیرم؟ آیا کسی هست استغفار کند و او را بیامرزم؟ آیا نیازمندی هست که نیازش را برآورده کنم؟ تا این‌که صبح می‌دمد.

پایان علم، قانون است:

نکته‌ی دوم، پایان علم قانون است. علم ارتباطی قطعی است میان دو متغیر که دلیلی در واقع بر آن‌ها دلالت دارد. اگر دلیل از بین برود دیگر علم قابل پیروی نیست. اگر واقعیت از بین رود تبدیل به نادانی می‌شود. اگر قطعیت از بین رود سی درصد توهم و پنجاه درصد شک و هفتاد درصد ظن و گمان و نود درصد گمان عالب می‌شود. ارتباطی قطعی که در واقع دلیلی بر آن دلالت می‌کند.
در اسلام چه چیزی در مقابل قانون وجود دارد؟ سنت‌ها

﴿ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا (62) ﴾

﴿ سنت خداوند درباره‌ی کسانی که پیش تر بوده‌اند و هرگز برای سنت خداوند تبدیلی نخواهید یافت. ﴾

[ احزاب ]

﴿ اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ ۚ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ ۚ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ ۚ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا (43) ﴾

﴿ آن‌ها در جامعه گردنكشى و نافرمانى كردند و نيرنگ شوم به كار بستند، امّا نيرنگ شومِ‌ مكّاران خودشان را گرفتار مى‌كند. پس آيا جز اجراى سنّت الهى كه كافران پيشين در زمينه‌ى كيفر نصيبشان بوده انتظار ديگرى دارند؟ و[درباره‌ی مجازات كافران] سنّت و روش الهى را هرگز دستخوش تغيير و دگرگونى نخواهى يافت،اساساً سنّت و روش الهى هرگز تغييريافتنى نيست. ﴾

[ فاطر ]

این سنت‌ها در بحثی دقیق برنامه ریزی شده‌اند. هدایت بیانی. به خطبه‌ای، به درسی و به یک نشست علمی گوش می‌دهید. کتاب تفسیری را می‌خوانید. به هر روشی، هدایت بیانی یعنی شما در سلامتی کامل هستید و امکانات و خانه‌ی خود را دارید و هیچ مشکلی ندارید و به یک خطبه گوش می‌دهید و از آن تاثیر می‌پذیرید. یا یک قصیده‌ی دینی می‌خوانید دلتان از آن به لرز می‌افتد. هدایت بیانی در یک دیدگاه کامل یعنی اجابت کردن.

توصیف قرآن از کسی که از یگانه‌ی حسابگر دور شود:

﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (24) ﴾

﴿ اى مسلمانان، اجابت کنید فراخوان خدا و رسول را چون فراخواند شما را به سوی آن‌چه زنده می‌سازد شما را و بدانيد كه خدا حائل مى‌شود ميان مرد و دل او و بدانيد كه به سوى او برانگيخته خواهيد شد ﴾

[ انفال ]

او زنده است، نزد مردم زنده است. انسان اگر هدایت را رها کند و به دنیا بگراید از نظر مردم مرده است. و دلیل پنج توصیف قرآنی است:

﴿ أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ (21) ﴾

﴿ [آن‌ها] مردگانند نه زندگان و نمى‌فهمند چه زمانى برانگيخته مى‌شوند. ﴾

[ نحل ]

فشار او دوازده یا هشت بر دوازده است، این ایده آل است. تپش قلب او عالی است اما از نظر خداوند مرده است!
(أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ) (مردگانند و زنده نیستند.)

﴿ وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ ۖ وَإِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ ۚ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ (4) ﴾

﴿ و [اى پيامبر] هنگامى كه منافقان را مى‌بينى، قيافه‌هاى آنان تو را به تحسين وا مى‌دارد و اگر سخن بگويند، گفتارشان را گوش مى‌دهى، كه گويى آنان چوب‌هايى تكيه داده بر ديوارند، هر فريادى را بر ضد خود مى‌پندارند.اينان [با تو] دشمن هستند، بنابراين از آن‌ها برحذر باش؛ خدا آن‌ها را بكشد! به كجا گردانيده مى‌شوند؟ ﴾

[ منافقون ]

توصیف دوم:

﴿ أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا (44) ﴾

﴿ يا مگر خيال مى‌كنى كه مطمئناً بيشتر آن‌ها مى‌شنوند يا مى‌انديشند؟ [البتّه هر چند مى‌شنوند، اما] آن‌ها نه تنها همانند چارپايان هستند، بلكه ايشان [از چارپايان نيز] گمراه‌تر هستند. ﴾

[ فرقان ]

آخری بسیار سخت است:

﴿ مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (5) ﴾

﴿ مثَل كسانى كه [عمل به] تورات بر آنان تكليف شد، سپس به آن عمل نكردند،همانند درازگوش است كه كتاب‌هايى را حمل مى‌كند. بد است مثلِ‌ قومى كه آيات الهى را تكذيب كردند و خدا مردم ستمكار را هدايت نمى‌كند. ﴾

[ جمعه ]

توصیف قرآن از کسانی که از خداوند یگانه‌ی حسابگر دور شده‌اند.
پس هدایت بیانی یعنی این‌که درسی، خطبه‌ای، نشستی را گوش دهید. مبارک است ان شاء الله. همه علمای ربانی هستند. این دیدگاه کامل این است که اجابت کنید و آیه می‌گوید: (اى مسلمانان، اجابت کنید فراخوان خدا و رسول را چون فراخواند شما را به سوی آن‌چه زنده می‌سازد.)
اجابت نکرد، تنبیه پرورشی:

﴿ وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَىٰ دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (21) ﴾

﴿ به آن‌ها عذاب نزديك‌تر را در دنيا قبل از عذاب بزرگ آخرت مى‌چشانيم؛ شايد به سوى خدا بازگردند. ﴾

[ سجده ]

سنت‌های واداشتن به سوی خدا:

از خداوند آگاه شده است اما توبه نکرده است. نه با هدایت بیانی اجابت کرد و نه با تنبیه پرورشی توبه کرد. حالت سومی نیز وجود دارد. پیروزمندان اندک‌اند. اکرام استدراجی. ناگهان مال فراوان، سلامتی و جایگاه اجتماعی حاصل می‌شود، اما خداوند را فراموش کرده است. موضع شکر است. با هدایت بیانی اجابت است، با تنبیه پرورشی توبه است و با اکرام تدریجی شکرگزاری است. اگر نه این و نه این و نه این نتیجه نداد، پایان کار نابودی است.
این‌ها سنت‌های واداشتن به سوی خداوند است. مصیبت‌ها بازدارنده هستند. مصیبت نامیده شده زیرا به درستی به هدف اصابت می‌کند. مصیبت‌های پیامبران مصیبت‌های کشف وشهودی است. کمالاتی وجود دارند که امکان ندارند در حالت عادی آشکار گردند. در موارد سخت آشکار می‌شوند. سراقه او را تعقیب می‌کند. صد شتر برای کسی که او را زنده یا مرده بیاورد، تعیین شده است. به او می‌فرماید: سراقه، چه حالی داری وقتی دست بندهای خسرو پرویز را بپوشی؟ این چه خوشبینی است؟ خونش مباح اعلام شده و صد شتر برای کسی که او را زنده یا مرده بیاورد تعیین شده است. به سراقه می‌فرماید: سراقه، چه حالی داری وقتی دستبندهای خسرو پرویز را بپوشی؟ این سنت‌های بازدارنده است.

مصیبت پیامبران کشف و مصیبت مومنان واداشتن و والایی بخشیدن است:

مصیبت‌های پیامبران فقط مکاشفه است و از ما مؤمنان ان شاء الله واداشتن (دفع) و والایی (رفع) بخشیدن است یعنی گاهی انسان کوتاهی می‌کند و در مقابل یک توجه به او می‌شود.
شخصی را می‌شناسم که زکات مال بر او واجب است و به من گفته است که زکات را نپرداخته است. همسرش به او فشار آورده است که خانه را رنگ و روغن کند. او به همسرش جواب مثبت داده است. پس از یک سانحه رانندگی به من گفت: فاکتور ماشین دقیقا همان مبلغ زکات بوده است! پیامی از سوی خدا است. این‌ها سنت‌های بازدارندگی است. مصیبت فقط برای پیامبران مکاشفه است و برای مومنان واداشتن و والایی بخشیدن است و برای دیگران بازدارنده و نابودی.
ما چهار مرتبه داریم: هدایت بیانی، تنبیه پرورشی، اکرام استدراجی و در پایان نابودی. اما دیگری منفی است: مصیبت‌ها برای پیامبران مکاشفه و برای مومنان واداشتن و والایی بخشیدن است.
و در نهایت خداوند عزوجل در یک آیه محتوای دعوت تمام پیامبران را خلاصه کرده است. یعنی من اگر بر فرض به یک کلاس پنجاه نفره دانشجویان وارد شوم و بگویم: فردا هریک از شما یک هدیه دارید. اما دو نفر غایب هدیه ندارند. و بگویم: همه‌ی دانشجویان هدیه دارند.

﴿ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ (25) ﴾

﴿ هیچ پيامبرى را پيش از تو نفرستاديم، مگر این‌که به او وحى كرديم كه خدايى جز من وجود ندارد؛ بنا بر اين مرا عبادت كنيد. ﴾

[ انبياء ]

حتی پیامبرانی که بیان نشده‌اند:

﴿ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ (78) ﴾

﴿ [اى پيامبر،] بدون شک، پيش از تو پيامبرانى را فرستاديم كه برخى از آن‌ها پيامبرانى هستند كه بر تو حكايت كرديم و برخى از آن‌ها [نيز] پيامبرانى هستندكه بر تو حكايت نكرده‌ايم و [به طور كلّى] براى هيچ پيامبرى امكان نداشت با نشانه‌اى بيايد مگر با اجازه‌ی خدا، پس هنگامى كه فرمان خدا برسد به حق، داورى مى‌شود و آن‌جا [تنها] باطل گرايان زيان مى‌بينند. ﴾

[ غافر ]

یعنی هر کسی در این کلاس است هدیه دارد.
(و ما پيش از تو هيچ پيامبرى را نفرستاديم، مگر آن‌كه به او وحى مى‌كرديم) یعنی محتوای دعوت تمام پیامبران. این آیه آسان نیست (كه خدايى جز من وجود ندارد؛ بنا بر اين مرا عبادت كنيد.) علما گفته‌اند: پایان علم توحید است و بنده چیزی بهتر از توحید نیاموخته است و پایان عمل عبادت است (و ما پيش از تو هيچ پيامبرى را نفرستاديم، مگر آن‌كه به او وحى مى‌كرديم كه خدايى جز من وجود ندارد؛ بنا بر اين مرا عبادت كنيد.) بنابراین بنده تنها از گناه خود می‌ترسد و تنها به پروردگار خود امید دارد. 
به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان (اى اهل ایمان، اجابت کنید فراخوان خدا و رسول را چون فراخواند شما را به سوی آن‌چه زنده می‌سازد شما را.)

زبان های موجود

پنهان کردن تصویر