Her şeyin bir ölçüsü vardır:
Allah Teala şöyle buyurmuştur:
﴾ إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (54) ﴿
“Şüphesiz sizin Rabbiniz, gökleri ve yeri altı gün içinde (altı evrede) yaratan ve Arş’a kurulan, geceyi, kendisini durmadan takip eden gündüze katan, güneşi, ayı ve bütün yıldızları da buyruğuna tabi olarak yaratan Allah’tır. Dikkat edin, yaratmak da emretmek de yalnız O’na mahsustur. Âlemlerin Rabbi olan Allah’ın şanı yücedir.”
[ Araf Suresi: 54 ]
Bu, Allah Teala’nın varlıklara olan muamelesi insanlar gibi demek değildir. Hayır.
﴾ إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ (82) ﴿
“Bir şeyi dilediği zaman, O’nun emri o şeye ancak “Ol!” demektir. O da hemen oluverir .”
[ Yasin Suresi: 82 ]
“Ol der, hemen oluverir.” Allah Teala yarattı, ama zaman gerektiren sistemler kurdu. Bu çok ince bir düşünce, zira Allah katında böyle bir muamele yoktur. İnsan süt kaplarına sadece bir miktar yoğurt koyar. Bakteri sistemi ve fermantasyonun oluşması için on saat gerekir ki süt yoğurda dönüşebilsin. Gayet açık mı? Şöyle dediğimizde: “Şüphesiz sizin Rabbiniz, gökleri ve yeri altı gün içinde (altı evrede) yaratandır” bunun manası Allah Teala yarattığı varlıklara, insanın ürettiği şeylere davrandığı gibi muamele ediyor demek değildir. Hayır…
﴾ فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجاً وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجاً يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ(11) ﴿
“O, gökleri ve yeri yaratandır. Size kendinizden eşler, hayvanlardan da (kendilerine) eşler yaratmıştır. Bu sûretle sizi üretiyor. O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir. ”
[ Şura Suresi: 11 ]
Aklınıza her ne geliyorsa, Allah Teala ona benzemez. Bunun delili şu ayettir:
﴾ وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ (38) ﴿
“Andolsun, gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları altı günde (altı evrede) yarattık. Bize bir yorgunluk da dokunmadı.”
[ Kaf Suresi: 38 ]
Bize bir yorgunluk dokunmadı, bunda bir muamele yoktur. “Ol der ve olur” Ama insan Halep’e ulaşmak istese bu beş saatini alır. Uçakla bir saattir. Yani zamana ihtiyacı vardır. Varlıklar için zaman dördüncü boyuttur. Ama Allah Azze ve Celle bize öğretmeyi istemiştir. Her şey için bir ölçü, bir vakit, bir zaman tayin etmiştir. Ve ey İnsan, Acele etme!