- سخنرانی ها و نشست های خارجی / ٠01دروس صباحية - جامع التقوى
- /
- اردن
سپاس خداوند جهانیان را و درود وسلام بر سیدنا محمد و خاندان و یاران پاک او، امانتداران دعوت او و پرچمدارانش. ای پروردگار عالمیان، از ما و از آنان خشنود باش.
کسی که خواستار محبت خداوند باشد خداوند به او الهام میکند که او را دوست دارد:
برادران گرامی، پیش از آغاز درس باید بگویم ان شاء الله تا زمانی که در عمان باشم این درس ادامه دارد. به یک کنفرانس دعوت شدم که مصلحت مهم تری ایجاب میکند. من برای حضور در یک کنفرانس فردا چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه و شنبه و یک شنبه به سفر رفته و اینجا حضور نخواهم داشت. درس را در روز دوشنبهی آینده ادامه خواهیم داد. برادران گرامی، موضوع انسان است و گاهی دوست دارد بداند آیا خداوند او را دوست دارد؟ گاهی انسان از مادر یا پدرش میپرسد آیا مرا دوست داری؟ این یک نیاز اساسی است اما یک نص دقیق وجود دارد:"من وقف في عرفات ولم يغلب على ظنه أن الله غفر له فلا حج له"
« کسی که در عرفات بایستد و گمان کند که خدا او را نبخشیده، حج او مقبول نیست.»
به این معنا که لطف خدا به ما این است که اگر محبت او را در دل داشته باشید و به او نزدیک شوید و از او فرمان برید به دل شما میاندازد که شما را دوست دارد. یک مثال ساده، پسری موفق میشود. نمرههای کامل را گرفته و به خاطر اخلاق پسندیدهاش بسیار ستوده میشود. آیا منطقی است که پدر حرکتی نکند؟ او را در آغوش نگیرد؟ او را نستاید؟ به او جایزه ندهد؟ او را نبوسد؟ منطقی نیست. یک پدر معمولی پسرش نمرههای کامل را گرفته است و اخلاق او بسیار ستودنی است. محال است که در اوج اطاعت و نیکی و بخشش و فداکاری باشید بدون آن که از سوی خدا به نحوی احساس نکنید که او شما را دوست دارد. پس این یک مسأله درونی است و تنها دلیل آن هم این عبارت است: «کسی که در عرفات بایستد و گمان کند که خدا او را نبخشیده، حج او مقبول نیست».
دیدگاه منافقانه اخلاق مؤمن نیست:
من امروز این را برایتان انتخاب نمودم: خداوند دوست ندارد و ان شاء الله وقتی بر گردم خدا دوست دارد ولی باید این گونه آغاز میکنیم که خداوند دوست ندارد زیرا مشکل بسیار بزرگ است. خداوند میفرماید:﴿وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾
(و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است] زيرا خدا خائنان را دوست نمىدارد.)
﴿وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾
(و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است] زيرا خدا خائنان را دوست نمىدارد.)
من در آمریکا بودم یکی از برادران در جلسه بود. بسیار تأثیر پذیرفت. مرا برای دیدن از کارخانهی ژنرال موتور دعوت کرد. بزرگترین کارخانهی خودروسازی در دیترویت است. حدود هفت ساعت در آن ماندم. نکتهی قابل توجه برای من این بود که این برادر ظاهرش نامطلوب بود. محاسن وی تقریبا به ناف او میرسید و لباسش بسیار کوتاه بود. به نظر از بزرگترین کارمندان ژنرال موتور بود. خودرویی را پس از ده سال طراحی کرده بود. من احساس کردم که جایگاه والایی در این کارخانه دارد. اما از این موضوع چه فهمیدم؟
برای آنان آیین شما مهم نیست. برای آنان مهم تخصص و عینیت گرایی شما است. وقتی امت چنین باشد و مذهب گرایی نداشته باشد پیشرفت میکند اما اگر قوم گرا بود نابود میشود. این از ما نیست. ارزشی ندارد. حتی اگر دکترا داشته باشد. دیگری نادان است اما از اقوام است: ما دو معیار داریم یک معیار قومیت گرایی و یک معیار شایسته سالاری. کشورهای در حال توسعه قوم گرا هستند و همیشه در حال جنگهای داخلی هستند و طرد کردن کار آنان است. من یک نکته میگویم: شما وقتی چیزی دارید که دیگران ندارند و مسئولیتهایی که دیگران دارند شما ندارید. خشونت در جهان توقف ندارد. این یک دیدگاه نژادپرستانه است. مثلا شوهری کل شب نشینی را به مسخره کردن مادرزن خود میپردازد. و اگر همسرش یک کلام دربارهی مادرش بگوید تمام دنیا را به هم میریزد. نژاد پرست است. حق وتو حق نژادپرستانه است. در یک پروژهی انسانی، اگر نجات یک امت در میان باشد کافی است یکی از کشورهای پنج گانه بگوید: نه، قطعنامه لغو میشود. این یک حق نژادپرستانه است. تا زمانی که نژاد پرستی در روی زمین باشد خشونت هرگز متوقف نخواهد شد. زیرا گفتهاند: خشونت، خشونت میآورد.
اصل خیانت مردود و ناپسند است:
بنابراین برادران گرامی، ما یک معیار روانشناختی داریم: « کسی که در عرفات بایستد و گمان کند که خدا او را نبخشیده، حج او مقبول نیست». به این معنا که اگر خداوند شما را دوست داشته باشد به شما الهام میکند که شما را دوست دارد. این یک اصل ثابت است. اما اگر دلیل میخواهید واژهی یحب یا واژهی لایحب را جستجو کنید. خداوند میفرماید:﴿وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾
(و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است] زيرا خدا خائنان را دوست نمیدارد.)
روایت میکنند شخصی در روزگار پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به مسافرت رفت و خانوادهاش را به دوستش سپرد. او با همسر وی زنا کرد. داستان چنین آمده است. مجبور نیستیم در پی سند آن باشیم. اما این داستان عبرت آموز است. سگ او را کشت. گفتند: به دوست خود خیانت کرد و سگ او را کشت و سگ از او بهتر است. اصل خیانت مردود است. خداوند میفرماید:
﴿وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾
(و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است] زيرا خدا خائنان را دوست نمىدارد.)
خداوند متعال خائنان و متجاوزان را دوست ندارد:
اکنون خداوند متعال فرموده است:﴿ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ﴾
(پروردگار خود را به زارى و نهانى بخوانيد كه او از حدگذرندگان را دوست نمىدارد.)
﴿وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ﴾
(و از حد مگذريد كه خدا از حدگذرندگان را دوست نمىدارد.)
پزشک به من گفت: دانشجوی پزشکی سرطان را میشناسد و نیاز به پزشک متخصص نیست. این شوهر زمانی که فهمید همسرش سرطان دارد و دو سال نزد یک پزشک بوده و به او نگفته است: سرطان دارد. به من گفت: بر روی زمین افتاد. سپس گفت: خدایا اگر وجود داری از او انتقام بگیر. به من گفت: من تنم میلرزید. قسم میخورد پس از ده ماه همان پزشک با همان بیماری نزد وی آمده است. سرطان شانه. خدا بزرگ است. مبادا مبادا مبادا به کسی تجاوز کنید. حق را ناحق کنید. تهمت به کسی بزنید که پاک است. انسان گاهی زیرک و گاهی قدرتمند است. اگر ناتوان باشد زیرک است و اگر قدرت باشد نیاز به توجیه کار خود دارد. وقتی حقی را ناحق میکنید و تهمتی به انسانی بی گناه میزنید یا شکوه خود را بر پایهی تجاوز بنا میکنید من یک رأی دقیقی دارم میگویم: هر انسانی خداوند را در کارهای خود حساب نکند بسیار کودن است. خداوند را در کارهایش به حساب نیاورد. خداوند هست. خداوند وقتی انتقام بگیرد انتقام شدیدی میگیرد. میفرماید:
﴿إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ﴾
(آرى عقاب پروردگارت سخت سنگين است.)
مهم این است که انسان به کسی ستم نکند:
ابتدا قبل از کار نیک و پیش از پایبندی و کارنیک و پیش از طلب علم مهم این است که تجاوز و تعدی نکنید. گاهی در اخبار بسیار میشنویم: خدمتکار خودکشی کرد. چرا خدمتکار خودکشی کرد؟ زیرا سنگدلی و ظلم نامعقولی در حق وی شده است. خانواده و شوهر و فرزندانش را رها کرده و دهها هزار کیلومتر آمده است تا با توهین و گاها کتک و کمبود غذا و آب رو به رو شود و به وی ظلم کنند. خداوند بزرگ است. من میگویم: تمام شهامت شما و زیرکی شما این است که حتی به حیوانی ستم نکنید. رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم میفرماید:((مَنْ رَبُّ هَذَا الْجَمَلِ لِمَنْ هَذَا الْجَمَلُ؟ فَجَاءَ فَتًى مِنَ الأَنْصَارِ فَقَالَ: لِي يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ: أَفَلا تَتَّقِي اللَّهَ فِي هَذِهِ الْبَهِيمَةِ الَّتِي مَلَّكَكَ اللَّهُ إِيَّاهَا فَإِنَّهُ شَكَا إِلَيَّ أَنَّكَ تُجِيعُهُ وَتُدْئِبُهُ))
((صاحب اين شتر کيست؟ اين شتر مال کيست؟ جوان انصاری آمده و گفت: اين شتر مال من است يا رسول الله فرمود: آيا در مورد اين حيوانی که خدا ترا مالک آن نموده از پروردگار نمیترسی؟ زيرا او بمن شکايت میکند که تو او را گرسنه نگه داشته و خستهاش میکنی.))
مهربانی در دین:
نکتهی دقیقی را به شما خواهم گفت، خداوند متعال میفرماید:﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ﴾
(پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى.)
﴿وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ﴾
(و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مى شدند پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن.)
اخلاق صلح و اخلاق جنگ:
یک نکته داریم: ما اخلاق جهادی و اخلاق صلح آمیز داریم. اخلاق صلح آمیز، خداوند میفرماید:﴿فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ﴾
(آن گاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است گويى دوستى يكدل مىگردد.)
﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ﴾
(اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير.)
﴿فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ﴾
(آن گاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است گويى دوستى يكدل مىگردد.)
﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ﴾
(اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير.)
﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾
(زيرا خدا خائنان را دوست نمىدارد.)
﴿لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ﴾
(خدا از حدگذرندگان را دوست نمىدارد.)
خداوند اسرافکاران را دوست ندارد:
خداوند متعال میفرماید:﴿يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ﴾
(اى فرزندان آدم جامه خود را در هر نمازى برگيريد و بخوريد و بياشاميد و[لى] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمىدارد.)
﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ﴾
(او اسرافكاران را دوست نمىدارد.)
رئیس جمهور دو تا از قویترین کشورهای جهان را دیدم که بر روی یک میز کوچک غذا میخوردند. رئیس جمهور آمریکا و روسیه در رستوران تنها یک بشقاب غذا در جلو هر کدام بود. و اینجا میزی که ده متر طول داشت و بیست گوسفند و یک بچه شتر روی آن گذاشته بودند. این درست نیست. خورده نمیشود. یکی از ملزومات احترام به شاهزاده این است که پس از او کسی نخورد. تمام اینها به سطل زباله انتقال داده میشود. الله بزرگ است. میگویم بزرگ و از آن سیر نمیشوم. طبیعتا در گذشتهی دور بوده و اکنون ان شاء الله تغییرات اساسی داده شده است.
پرهیز از فساد و فسادکاری:
خداوند متعال میفرماید:﴿وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ﴾
(و چون برگردد [يا رياستى يابد] كوشش مى كند كه در زمين فساد نمايد و كشت و نسل را نابود سازد و خداوند تباهكارى را دوست ندارد.)
﴿وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ﴾
(و خداوند تباهكارى را دوست ندارد.)
ضرورت پرهیز از ستم، کفر، گناه و دشمنی:
خداوند متعال میفرماید:﴿يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ والله لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ﴾
(خدا از (بركت) ربا مى كاهد، و بر صدقات مى افزايد، و خداوند هيچ ناسپاس گناهكارى را دوست نمى دارد.)
﴿قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ﴾
(بگو خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد پس اگر رويگردان شدند قطعا خداوند كافران را دوست ندارد.)
﴿وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ﴾
(و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند [خداوند] مزدشان را به تمامى به آنان مى دهد و خداوند بيدادگران را دوست نمىدارد.)
سرورم خداوند مرا دوست دارد؟ آیات را بخوانید. تا زمانی که خیانت نکنید، تجاوز نکنید، اسراف نکنید، ارتباط میان دو تن را به هم نزنید. و نافرمانی نکنید. کافر و ظالم نیستید و خداوند شما را دوست دارد.
ان شاء الله وقتی برگردم، خداوند دوست دارد، هم دوست ندارد و هم دوست دارد. اگر انسان این آیات را شروع به مطالعه کند. در یک کامپیوتر جستجو بزند. و روی برگه بیاورد. راهنمایی برای شما خواهد بود. آیا خداوند مرا دوست دارد؟ راهنما و جدولی خواهید داشت. دوست ندارد. مسأله به همین راحتی نیست که خداوند شما را دوست داشته باشد. اگر بنده به خدا بازگشت. منادی آسمانها و زمین فریاد میزند که به فلانی تبریک بگویید که با خدا آشتی کرده است. این که احساس کنید خداوند شما را دوست دارد یک نعمت الهی است یا این که احساس کنید خداوند شما را دوست ندارد یک مسالهی وحشتناک است. خداوندا راه درست را به ما نشان بده.
به نام خداوند بخشندهی مهربان. سپاس خداوند جهانیان را و درود وسلام بر سیدنا محمد راستین وعدهی امانت دار. بار خدایا به ما ببخش و ما را محروم نکن و ما را گرامی دار و خوار نکن و ما را برگزین و بر ما کسی را مسلط نکن و ما را خشنود کن و از ما خشنود باش و بر محمد پیامبر امی و خاندان و یارانش درود فرست.