- گفتگوهای رادیویی / ٠09برنامج حياة المسلم - إذاعة حياة إف إم
- /
- زندگی مسلمان - مدارج السالكين2
مقدمه :
سپاس خداوند جهانیان را، خداوندا بر پیامبرمان محمد صلی الله علیه و آله و سلم درود و سلام فرست. سلام بر شما شنوندگان عزیز، درود بر شما در یکی دیگر از نشست های علم و ایمان با جناب علامه داعی اسلام استاد دکتر محمد راتب نابلسی... استاد عزیز خسته نباشید.
دكتر راتب :
خداوند به شما برکت دهد و شما را والا گرداند.
گوینده:
خداوند شما را زنده نگه دارد دکتر، خوش آمدید. هم چنین به شما شنوندگان و بینندگان عزیزمان نیز خوش آمد می گوییم. «آشکارکنندگان گناه» عنوان امروز برنامه ی ما است. استاد عزیز تقریبا دو دسته از انسان ها گناهان شان را آشکار می کنند. اما انسان آن را به این حد بزرگ نمی داند. شاید آشکارا گناهی را مرتکب می شود و به انجام آن می پردازد. برخی از افرادی که به این گناه متکی اند گویا خدا را به مبارزه می طلبند. این چطور ممکن است؟ شریعت چه دیدگاهی درباره ی آنان دارد؟ ما چگونه برخورد کنیم؟ این پرسش ها محور بحث امروز ما است. با حضرت عالی هستیم. بنابراین ممکن است که گناه را بشناسیم از ترس اینکه مبادا ندانسته دچار آن شویم . گناه چیست دکتر محمد؟
انسان با پایبندی خوشبختی وسلامتش را تضمین می کند :
دكتر راتب :
ستایش پروردگار جهانیان را سزاست، و درود خداوند بر سرورمان محمد راستین وعده و امانت دار، بار خدایا دانشی نداریم جز آنچه به ما آموخته ای همانا تو دانا و حکیم هستی، بار خدایا به ما بیاموز آنچه را به سود ماست و توفیق ده تا آنچه به ما آموخته ای سود ببریم، و به ما حق را بنما و پیروی از آن را به ما ارزانی کن، و باطل را به ما بنما و به ما پرهیز کردن از آن را ارزانی نما، و ما را از جمله کسانی بگردان که سخن را می شنوند و سپس از بهترین آن پیروی می کنند، و به لطف و رحمت خویش ما را در زمره بندگان صالح خود قرار بده.
برادر خداوند خیرت دهد و عامل نیکی و والامقامت نهد.
انسان پیچیده ترین سیستم در جهان هستی است. این پیچیدگی، به دلیل اعجاز است و از روی ناتوانی نیست. این سیستم سازنده ی بزرگی دارد. این سازنده ی بزرگ آموزش و نگهداری را بیان کرده است. پس بنا به حرص بی انتهای انسان نسبت به سلامتی و خوشبختی اش باید این دستورالعمل ها و آموزش ها رعایت شود.
برای تقریب به ذهن: کسی راه می رود. تابلویی می بیند که نوشته: عبور ممنوع، میدان مین. شما را به خدا سوگند این تابلو خط قرمز سلامتی انسان یا ضمانت خوشبختی او است؟ آنگاه که انسان می داند که پایبندی به اوامر الهی ضامن سلامتی و خوشبختی اش در دنیا و آخرت است این آموزش های سازنده است. آموزش های کارشناس. انسان از روی خوددوستی و توجه به سلامتی و خوشبختی و ادامه ی زندگی اش در زمین این گونه است. اکنون هشت میلیارد انسان وجود دارد. هر کس با هر دین، ملیت، نسبت، اصل و نسب و قبیله ای که دارد نسبت به سلامتی اش توجه دارد. چعه کسی بیماری را دوست دارد؟ چه کسی فقر را دوست دارد؟ چه کس اجبار را دوست دارد؟ هیچ کس، بلکه خوشبختی اش را دوست دارد. کدام یک از ما دوست ندارد درآمد منطقی و خوبی داشته باشد؟ با همسرش یکدیگر را دوست داشته باشند؟ و فرزندانش نیک و خانه ای بزرگ داشته باشد؟ همه ی ما، ما فطرتا بدون استثنا حرص بی نهایتی نسبت به سلامتی و خوشبختی مان داریم. و سوم: جاودانگی مان.
انسان با پایبندی سلامتی خود را تضمین می کند. زیرا آموزش های سازنده را رعایت می کند. با ارتباط با خدا، اصل زیبایی و کمال و بخشش سعادت خود را تضمین می کند و با تربیت فرزندانش جاودانگی اش و با پایبندی اش سلامتی اش را تضمین می کند.
﴿ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ ﴾
﴿ و كار شايسته به آن رفعت مى بخشد ﴾
با کار نیک خوشبختی و با تربیت فرزندان جاودانگی ممکن می شود.
در آمریکا ده ها بار می گفتم: اگر به بالاترین مقام دنیا برسید و بیشترین ثروت جهان را کسب کنید و پسرتان آن طور که می خواهید نباشد، شما بدبخت ترین انسان هستید؛ بنابراین فرزندان ادامه ی پدر و مادر خود هستند و من باور نمی کنم پدری در دنیا با فرزندان بد، خوشبخت باشد. شما وقتی به فرزندتان توجه می کنید یعنی به خودتان توجه می کنید و به سلامتی خودتان اهمیت می دهید.
بنابراین موضوع دین یک گل سرخ نیست که به سینه یچسبانیم. دین هوایی است که تنفس می کنم و اگر نباشم مرگ حتمی است.
گوینده:
دکتر عزیز، اگر امور اینگونه روشن است پس چه چیزی انسان را به نافرمانی و گناه می اندازد و خداوند را خشمگین می کند؟
دلیل نافرمانی ناآگاهی یا تحریک نادرست شهوت است:
دکتر راتب :
ناآگاهی، اگر دنیا را می خواهید، اگر آخرت را می خواهید و حتی اگر هر دو را با هم می خواهید باید دانش بیاموزید. دانش نه تنها بخشی بلکه تمام آن را به شما می بخشد.
ماشین خودتان را سوار می شوید. چراغ قرمز صفحه نمایش روشن می شود. اگر این چراغ را زینتی فرض کردید موتور ماشین شما آتش خواهد گرفت و شاید پنجاه هزار زیان ببینید. اگر آن را چراغ هشدار بدانید یعنی سطح روغن پایین است. ماشین را نگه دارید. دو لیتر روغن می خرید و ادامه می دهید.
مشکل در فهم مسائل منفی است. نفی ها در اسلام هشدار است اما از نظر عموم مردم زندگی چنین است و انسان تا زمانی که به دنبال آگاهی نباشد اشتباهش حتمی است. علم نور روشنایی بخش است.
در راهی صعب العبور حرکت می کنید که دارای چاله و صخره و دره ای عمیق و پیچ های تند است تا زمانی که چراغ خطر را روشن نکنید تصادف حتمی است.
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آورده ايد از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد﴾
مومن با نور خداوند راه می رود. ی ماشین خوب با یک جاده ی پرپیچ خم و ناهموار و دره های عمیق و حفره ها و چاله ها تنها با یک نور همه ی این موارد درست می شود. بنابراین ایمان نوری است که آن را: استمداد از نور خدا می نامند.
﴿ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ﴾
﴿ تا از رحمت خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد﴾
مومن دیدگاه صریحی دارد. مانند هر انسان دیگری شهوت دارد. اما شهوت ها کانال هایی پاکیزه دارند که از طریق آن دفع می شود. دقیقا بنزین همان شهوت است. یک ماده ی منفجره است. اگر در داخل یک باک محکم ریخته شود و در پیستون و جای مناسب و در زمان مناسب آتش بگیرد حرکتی سودمند تولید می کند. شاید در یک عید به یک مکان تفریحی بروید. اگر همین بنزین بر روی ماشین ریخته شود ماشین و مسافرانش آتش می گیرند. پس شهوت یک قدرت دفع کننده یا نابودکننده است. مومن کیست؟ با شهوت خود براساس روش الهی حرکت کند.
گوینده:
بنابراین سبب نافرمانی یا ناآگاهی است و یا استفاده نادرست از شهوت و این دلیل ضعف نفس است دکتر؟
گمراه نزد خداوند مرده به حساب می آید :
دكتر راتب :
طبیعتا، بنابراین ناگزیر باید دانش آموخت. این میز پیش روی من استو بی جان، دارای وزن و حجم و طول و عرض و ارتفاع است. گیاه مانند چیز بی جان وزن و حجم و ابعاد دارد اما رشد می کند. حیوانات مانند گیاهان و جمادات وزن و حجم و ابعاد دارند و رشد می کنند اما حرکت هم می کنند.
انسان مانند جمادات وزن وحجم و ابعاد دارد و مانند گیاهان رشد می کند و مانند بقیه حیوانات حرکت می کند اما خداوند منحصرا یک قدرت ادارک به او بخشیده و به او عقل داده است. این قدرت ادراکی تا زمانی که با کسب علم پاسخ داده نشود انسان از سطح انسانیتش فرو می آید به سطحی که شایسته اش نیست. به کتاب خداوند گوش بدهید. به سخن آفریدگار هستی ها گوش دهید که فرموده است:
﴿ أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ ﴾
﴿ مردگانند نه زندگان و نمى دانند﴾
گمراه از راه خداوند مرده است با اینکه فشارش عالی است و تپش قلبش ایده آل است اما از نظر خداوند مرده است.
﴿ أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ ﴾
﴿ مردگانند نه زندگان و نمى دانند﴾
انسانی که از خداوند روی برگرداند خداوند او را این گونه توصیف می کند:
﴿ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ﴾
﴿ گويى آنان شمعكهايى پشت بر ديوارند ﴾
شمعک یا:
﴿ أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ ﴾
﴿ مردگانند نه زندگان و نمى دانند﴾
یا:
﴿ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ ﴾
﴿ آنان جز مانند ستوران نيستند﴾
و بدترین توصیف برای آنان:
﴿ كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَاراً ﴾
﴿ مثل خرى است كه كتابهايى را برپشت مى كشد﴾
گوینده:
دکتر عزیز، بنابراین اصل انسان چگونه آفریده شده استو به شکل فطری آفریده شده که به خداوند نزدیک باشد. ناآگاهی شهوت و پیامدهای آن یعنی نافرمانی را به دنبال دارد.
خداوند متعال انسان را آفریده تا به او رحم کند و در دنیا وآخرت خوشبخت نماید:
دكتر راتب :
در تاکید سخنان شما:
﴿ إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ ﴾
﴿ مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده و براى همين آنان را آفريده است ﴾
آنان را آفریده تا به آنان رحم کند و در دنیا و آخرت خوشبختشان نماید و به آنان ببخشد.
این ماشین در حقیقت برای رفتن ساخته شده است و دارای ترمز است. ترمز ضامن سلامت آن است. ترمزها همان مصیبت ها هستند. یک توجه الهی است. بنده ام تو گناهی کرده ای. در روابط خود اشتباه کرده ای . در دیدارهای شبانه و کسب مال و هزینه ی آن دچار گناه شده ای. در استفاده از شهوتت دچار گناه هستی. شاید صد وهشتاد درجه از شهوت استفاده کنید. شریعت مقدس به شما اجازه داده تا صد وهشتاد درجه از شهوت خود استفاده کنید و بقیه ی آن حرام است. اگر شیفته ی زنی شدید ازدواج راه آن است. برای کسب مال کار باید کرد. هر شهوتی را خداوند در انسان نهاده است راه پاکیزه ای برای دفع آن نیز قرار داده است.
از برادران شنونده و بیننده خواهش می کنم که مطمئن باشند هر شهوتی وجود دارد کانال پاکی هم برای دفع آن وجود دارد. همه مطمئن باشیم که در اسلام هرگز محرومیت وجود ندارد. اما راهنمایی و توجیه و هدف والا وجود دارد.
گوینده:
خداوند شما را خیر دهد دکتر، بسیار زیبا گفتید. با توجه به این سخنان زیبا چه چیزی انسان را وادار به گناه آشکار و علنی می کند؟
پس از یک میان برنامه ی کوتاه این محور را با شما بازتر می کنیم. خداوند استاد ما را خیر دهد که این موضوع را با این سخنان زیبا به ما هدیه کردند.
«گناه آشکار» این عنوان برنامه ی ما با استاد بزرگوارمان است. و گفتیم که انسان چرا آفریده شده است و چگونه پایبند باشد تا در زندگی خوشبخت باشد و نافرمانی و گناه یعنی انحراف از راه خدا و بسیاری از کسانی که در گناه می افتند به دلیل ناآگاهی است که به خداوند پشت می کند و نمی داند که جایگزین حلالی هم برای آن وجود دارد.
محور ما اکنون در باره ی کسانی است که آشکارا گناه می کنند برایتان مثالی می زنم: کسی که ربا می خورد و ربا هم در قرآن حرام است:
﴿ وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا ﴾
﴿ حال آنكه خدا داد و ستد را حلال، و ربا را حرام گردانيده است﴾
کسانی هستند که به آن دچار اند اما آن را پنهان دارند و انسان هایی هم هستند که آشکارا آن را انجام می دهند. مثلا من معامله ای ربوی انجام دهم و بقیه مردم را به آن بخوانم. حکم کسی که آن را آشکار می کند چیست؟
انحراف از راه الهی گناه و آشکار کردن گناه فساد است :
دكتر راتب :
اولی نافرمان است و دومی فاسد. یعنی انحراف از روش الهی نافرمانی است و آشکار کردن آن و رواج دادن آن فساد است.
گوینده:
تفاوت میان نافرمان و فاسد چیست دکتر؟
دكتر راتب :
نافرمان پشیمان است و پشیمانی هم توبه است و نافرمان خجالت زده است و شرمندگی نیز یک ويژگی خوب است و خودش را سرزنش می کند.
﴿ لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ * وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ﴾
﴿ سوگند به روز قيامت * و سوگند به نفس لوامه و وجدان بيدار و ملامتگر كه رستاخيز حق است﴾
گوینده:
حتی اگر پشیمان نشود دکتر، ولی نافرمانی کند و آن را آشکار نکند.
دكتر راتب :
بنابراین حیا دارد. او راهی به خدا دارد. خداوند او را پیگیر است و بر او سخت می گیرد و او را به اطاعت وا می دارد و او را درمان می کند. اما کسی که آشکار می کند موضوعش جدا است. او لجاجت می کند!
به عنوان مثال: در خانه تان نشسته اید. پنج مهمان برایتان می آید. شما آنان را بسیار دوست دارید. هیچ چیزی در بساط ندارید. اما نیم کیلو شیر دارید. به آن آب می افزایید وآنگاه رقیق می شود. و تکه ای یخ در آن گذاشته و برای مهمانتان می آورید. نیم کیلو شیر که اگر یک ذره گاز در آن باشد آن را پرت می کند. آیا این سخن درست است؟ شاید با پایبندی ناتوانی ایجاد شود اما خداوند..
﴿ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ﴾
﴿ و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است﴾
و شما یک چیز هستید، اما تکبر، لجاجت، برتربینی، انحراف از روش الهی؟ این مشکل دیگری است.
گوینده:
یعنی کسی که با خدا لج کند و عمدی گناه را آشکار نماید این یک بدبختی است.
دكتر راتب :
مصیبت بسیار بزرگی است.
گوینده:
کسی که نافرمانی را آشکارا انجام دهد این لجاجت با خدا نیست ولی از خدا نمی ترسد.
آشکارسازی گناه مصیبت است و بدتر از آن انجام آن به خاطر لجاجت با خدا است:
دكتر راتب :
در حقیقت ما با زندگی شهری خود، کارمندان ما در هر سرزمین حدود نیم میلیون نفر اند که شاید دارای مدرک ابتدایی، راهنمایی، دبیرستانی یا پیش دانشگاهی یا لیسانس یا دیپلم یا دکترا داشته باشند و حقوق آنان متفاوت است و دستمزدها و کارها فرق دارد. آیا کاملا روشن است؟ اما بیسواد پایین تر از فراگیر است و انسانی دیگر است.
ببخشید، پشیمانی توبه است. اگر فرمانبردار را بزرگ شمردید زیباست. ماشاء الله! خدا ما را مانند شما قرار دهد، سخن زیبایی است. راهی برای رسیدن به خدا است. اینکه امر به معروف کنید یا فرمانبردار را دوست بدارید. عالم یا فراگیر یا شنونده یا عاشق باشید و حق را دوست داشته باشید و اجرا کنید من این را با دقت عرض می کنم.
((إن الله يحب كل قلب حزين))
((خداوند هر دل غمگینی را دوست دارد))
غمگینان در معرض رحمت اند. در پناه خدا هستند. شخصی که می داند خداوند بزرگی وجود دارد در حالی که گناهی کرده، پشیمان می شود و می ترسد و امیدوار است خداوند او را ببخشد. این مقرب خداوند است. غمگینان مورد حمایت الهی هستند.
((إن الله يحب كل قلب حزين))
((خداوند تمام دل های غمگین را دوست دارد))
غمگینان مورد رحمت الهی اند اما تکبر پایان است. راه بن بست. برتری جویی هم هست.
(( الكبْرِياءُ ردائي، والعظمة إزاري، فمن نازعني واحداً منهما قذَفْتُهُ في النار ))
((تکبر ردای من و بزرگی جامه ام می باشد و کسی که در یکی از این ها با من رقابت کند او را در آتش خواهم افکند))
گوینده:
دکتر این یک هشدار برای کسانی است که آشکارا گناه می کنند تا با خداوند لجبازی کنند. کسی که آشکارا نافرمانی می کند به عنوان اینکه گناه شهوت است، مثلا انسانی که می خواهد عروسی مختلط برگزار کند که حجابی در کار نباشد و هیچ چیزی رعایت نشود این نافرمانی است و آن را آشکار کرده است و تصویر گرفته و پخش کرده است و مردم را به دیدنش فراخوانده تا ببینند او نمی خواهد با خداوند لجبازی کند و تکبر نمی جوید و برتری نمی خواهد اما می خواهد آن روز را شاد زندگی کند می خواهد با این کار شادمان شود و مهم نیست که حلال است یا حرام.
دكتر راتب :
او نافرمان است اما کسی که دیگران را با این کار به لجبازی فرا می خواند و می خواهد به دین داران بگوید: شما اشتباه می کنید و شما تفاوت دارید و مثلا شما نادانید. این لجبازی است. لجبازی خطرناک است. لجبازی نابودی را در پی دارد.
گوینده:
آشکار سازی گناه خود بدبختی است و بدتر از آن کسی است که آن را در لجاجت با خدا انجام می دهد و به آن افتخار می کند گویی برایش مهم نیست که حرام یا حلال باشد.
دكتر راتب :
این ما را به فساد می برد.
گوینده:
استاد با اجازه ی شما به این حدیث می پردازیم:
((ومن سَنَّ في الإِسلام سُنَّة سيِّئة كان عليه وِزْرُها وَوِزْرُ مَنْ عمل بها من بعده من غير أن ينقُصَ من أوزارهم شيء))
((کسی که در اسلام سنتی بد از خود بجای گذارد گناه خودش و گناه کسانی که پس از او به آن عمل کنند بر گردن او خواهد بود بدون آنکه از گناه آنان چیزی کم شود))
اگر من آشکارا گناه کنم و الگوی دیگران باشم آیا گناهان آنان به من زیانی می رساند؟
کسی که گناهی را رواج دهد گناهان خودش و دیگران را بر دوش می کشد :
دكتر راتب :
حتما و بی تردید و به راستی کسی که گناهی را رواج دهد گناه پیروان خود را نیز به دوش خواهد کشید.
گوینده:
اما دکتر من نمی گذارم از من پیروی کنند؟
دكتر راتب :
حتما اما شما جایگاهی دارید. جایگاه داعی دارید. کسی که جایگاهی دارد و عروسی مختلط می گیرد و زنان برهنه ظاهر می شوند و کسانی که فیلم عروسی را می بینند. ببین این زن چقدر زیبا است؟! به این یکی نگاه کن.
گوینده:
همان طور که فرمودند کسی که این تصاویر را ببیند او نیز گناه کار است زیرا چشم پوشی نکرده است و کسی که این عروسی را برپا کند نیز گناه کار است.
دكتر راتب :
کسی که عروسی را برگزار کرده یک میلیون برابر گناه کار است و چون او دلیل این فساد است.
گوینده:
جناب، یک پرسش کلیشه ای، آیا کسی که در برگزاری این عروسی به عنوان فیلمبردار مشارکت داشته است آیا او نیز گناه کار است؟
کسی که در گناه شریک باشد گناهکار است :
دكتر راتب :
حتما، ببینید:
(( لعن الله الخمرَ، وشاربَها، وساقيهَا، وبائعهَا، ومُبْتَاعها، وعاصِرَها، ومُعتَصِرهَا وحامِلَها، والمحْمُولَةَ له))
((خداوند لعنت کند شراب را و مصرف کننده ی آن و ساقی و فروشنده و خریدار و سازنده و دارنده و حمل کننده و کسی که برایش برده شده است))
و من می افزایم: کسی که آن را تبلیغ می کند و همه با هم در گناه شریک اند. بلکه سخن سیدنا عمر: «اگر ساکنان سرزمینی توطئه ی مرگ کسی کنند با آن همه را خواهد کشت» آیا از این بیشتر می اندیشید؟ شاید دستگاهی در غرب با یک تلفن جنگی را در شرق پایان دهد. یک تلفن و نه پرواز و نه جنگنده ها ، کاری نکرده ای تا این که یک میلیون نفر در کشور اسلامی بمیرند. من با تمام وجودم می گویم:
کسانی که می توانند کشتار را با تلفنی پایان دهند اما نمی کنند این ها شریک جرم قتل هستند.
گوینده:
مساله کوچکی نیست.
دكتر راتب :
ببخشید دین را بگذاریم و به قانون بپردازیم. اگر کسی متوجه مشکل بزرگی شود اما آن را اطلاع رسانی نکند به جرم کتمان اطلاعات مجازات می شود.
گوینده:
اما او مشارکت نداشته است؟
دكتر راتب :
مشارکت نداشته اما می دانسته است. باید اطلاع می داد. بنابراین:
﴿ كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ ﴾
﴿ شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده ايد ﴾
خدا می گوید.
علت خوبی این امت امر به معروف و نهی از منکر است:
اما دلیل این خوبی چیست؟
﴿ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ ﴾
﴿ به كار پسنديده فرمان مى دهيد﴾
معروف چیست؟ چیزی که با فطرت و سرشت شناخته می شود.
﴿ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ﴾
﴿ از كار ناپسند بازمى داريد﴾
زشتی چیست؟ چیزی که فطرت سالم آن را بدون اطلاع رد می کند.
﴿ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ﴾
﴿و به خدا ایمان دارید﴾
در برخی از احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمده است:
((كيف بكم إذا لمْ تأمروا بالمعروفِ ولم تَنْهَوْا عن المنكر؟ قالوا: يا رسول الله، وإنَّ ذلك لكائن؟ نعم، وأشدُ، كيف بكم إذا أمرتُم بالمنكر ونهيُتم عن المعروف؟ قالوا: يا رسول الله وإنَّ ذلك لكائن؟ قال: نعم، وأَشدُّ منه سيكون قالوا: وما أشدّ منه؟ قال: كيف بكم إذا رأيتُمُ المعروفَ منكراً والمنكرَ معروفاً؟))
((چگونه اید هنگامی که امر به معروف و نهی از منکر نکنید؟ پرسیدند: ای پیامبر خدا! آیا چنین می شود؟ فرمود: آری، بدتر از این نیز خواهد شد. چگونه اید آن گاه که امر به منکر و نهی از معروف کنید؟ پرسیدند: ای پیامبر خدا! آیا چنین می شود؟ فرمود: آری، بدتر از این هم خواهد شد. چگونه اید وقتی که معروف را منکر و منکر را معروف ببینید؟))
دوران تغییر ارزشها خطرناک ترین دورانی است که در آن به سر می بریم :
این بدترین زندگی است که داریم. دورانی که ارزش ها تغییر کرده است. کسی که خانه ای با شکوه دارد. چهارصد و پنجاه متر است. مبلمان با شکوهی دارد که از ایتالیا وارد شده است. کفپوش زمینش مرمر است. سیستم سرمایشی و گرمایشی مرکزی و کل مال او حرام است. اگر شما از این کار خوشتان آید شما هم شریک او هستید باید این را زشت بدانید حتی اگر در دل باشد.
اگر وارد خانه ای کوچک شدید اما صاحب آن پایبند بود باید او را بزرگ بدارید حتی اگر در دل باشد. ساده است. همین که از او ابراز خرسندی کنید او را شادمان کرده اید.
به عنوان مثال، هیچ چیز مانند سکوت علما در مقابل ستم ستمکاران، ظلم را قوی تر نمی کند. حال چه رسد به ستودن آن؟ بسیار پیچیده است. و به خدا مبالغه نمی کنم اما مساله بسیار ساده است.
گوینده:
استاد عزیز در سخن از آشکار سازی نافرمانی اکنون برایتان مثالی می زنم تا به امثال این مساله توجه کنیم. اکنون دکتر، اگر انسانی خودرویی را با ربا بخرد و دیگران را به آن تشویق کند به آنان بگوید: این روش معامله ی سودآور روش خوبی است و پیشنهاد می دهم انجام بدهید آسان است. دوستی بعد از او می آید و چنین خودرویی را مانند او می خرد.
گناه همیشه برای فاسد و پیروان او نوشته می شود :
دكتر راتب :
دوست نخست گناهکار است و پیروی کننده از او و تشویق کننده به آن نیز گناه کار اند.
گوینده:
و گناهان وی برای او نیز نوشته می شود زیرا او دلیل این گناهان بوده است:
دكتر راتب :
﴿ وَالَّذِينَ آمَنُوا ﴾
﴿وکسانی که ایمان آوردند﴾
و در مقابل:
﴿ وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ﴾
﴿ و كسانى كه گرويده و فرزندانشان آنها را در ايمان پيروى كرده اند فرزندانشان را به آنان ملحق خواهيم كرد﴾
کسانی که فساد کردند و کسانی که از او پیروی کردند مانند او هستند.
گوینده:
اکنون دکتر نخستین زن مثلا در این مکان حجابش را بر می دارد و با کشف حجاب گناه کار می شود و کسانی که از او پیروی کرده اند نیز گناه کار می شوند.
دكتر راتب :
به خدا تقریبا باید بگویم: هر کس از او پیروی کند و از او خوشش آید و تشویقش کند به همان گناه آلوده می شود. بزرگترین تجارت با خدا این است که یک انسان را هدایت کنید. اگر این انسان پنج تن دیگر را هدایت کند و هر پنج تن سعی کنند صد نفر را هدایت کنند تمام این ها در کارنامه ی اعمال شخص اول ثبت می شود. این بزرگترین تجارت با خدا است.
گوینده:
اکنون انسان در دو سطح قرار دارد. سطح نخست اینکه به اعمال خود بنگرد و سطح دوم اینکه چه کسی مرا می بیند و از من پیروی می کند. شاید من میان خود و خدایم گناهی انجام دهم.
سنت یک روش کامل است:
دكتر راتب :
بنابراین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم یک سنت گفتاری و یک سنت کرداری دارد.
﴿ لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ ﴾
﴿ قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست﴾
اکنون یک سنت بیانی است. اگر سکوت کردید. اگر زشتی دیدید و سکوت کردید مشکلی وجود دارد. گفتاری، عملی، بیانی، و ويژگی هایش سنت است. اگر دست می داد دستش را نمی کشید. صفات او سنت شده است. سخنانش و کردارش و سکوتش سنت است.
یک صحابی فوت کرد. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عادت داشت که وقتی صحابی فوت می کرد پیش از دفن برای دیدنش به خانه اش می رفت. این صحابی ابوسائب نام داشت. شنید که زنی می گوید: مبارکت باد ای ابوسائب خداوند تو را گرامی داشت. اگر پیامبر ساکت می بود سخن زن درست می بود. فرمود: از کجا می دانی خداوند او را گرامی داشته است؟ بگو: امید است خداوند او را گرامی دارد. من پیامبر هستم نمی دانم چه بر سر من و شما خواهد آمد».
سخنان، کردار، تصمیمات، سکوت، صفاتش سنت است. این سنت یک برنامه کامل است.
گوینده:
اگر شخصی به یکی از شبکه های ارتباط اجتماعی بیاید و گروهی را مسخره کند هر کس که این سخره را بیاموزد و با او در این شریک باشد آن شخص اول گناهان این ها را نیز بر دوش دارد و کسی که این مسخرگی را آشکارا پخش کند و ارزش گروهی را پایین آورد و کسی که از او پیروی کند و کسی که برایش لایک بگذارد و شریک او باشد او نیز در این گناه آشکار شریک است.
دكتر راتب :
به خدا مبالغه نمی کند و چیزی از حق بیشتر نمی گویم.
«این علم دین است. ببینید از چه کسی دینتان را می گیرید. ابن عمر دین تو دین تو است و گوشت وخون تو است».
گوینده:
دکتر چگونه این سخن را ارتباط دهیم و می خواهیم لطف کنید توضیح دهید آیا حدیث است یا یک سخن عامیانه که اگر آزمایش شدید بپوشانید آیا اول از هر چیزی این حدیث است دکتر؟
انسان والا مقام گناهش را با پشیمانی و توبه درمان می کند :
دكتر راتب :
این سخن مفهومش مشخص است. کسی که گناه می کند. اگر بپوشاند مردم را به این نافرمانی تشویق نمی کند.
گوینده:
گناه خودش را تنها به دوش می کشد.
دكتر راتب :
تازمانی که پشیمان باشد پشیمانی اش توبه است و آیا پشیمانی به تنهایی توبه است؟
گوینده:
بیشتر توضیح دهید. اگر من فریب نفس خود را خوردم و در گناه افتادم باید خودم تنها و به دور از چشم دیگران در آن گناه باشم.
دكتر راتب :
و مخفی نگه دارید و خدا را شکر کنید که شما را رسوا نکرده است
گوینده:
و وقتی خداوند مرا پوشانده خودم خودم را رسوا نکنم.
دكتر راتب :
خداوند بسیار پوشاننده است.
گوینده:
و مهمتر این که با پشیمانی و توبه درمان می شود ولی حداقل اگر گناه کند به تنهایی گناه کرده است.
دكتر راتب :
پشیمانی نخستین گام توبه است. پشیمانی توبه است.
گوینده:
اما کسی که عمدا مردم را به خود وادارد گویی که آن گناهش حرام نیست
افتخار فاسد به گناهش در مقابل دیگران :
دكتر راتب :
دگرگون شده است. نافرمان بوده و اکنون فاسد گشته است.
گوینده:
کسی که از او پیروی کند گناهانش بر گردن او است. مساله مهم است. مساله ی ساده ای نیست. اگر خدای نکرده انسانی در معامله ای خیانت می کند آن را مخفی نگه دارد و اگر آن را برای مردم بیان کند و پخش کند و دیگران را نیز به خیانت وادارد و آنان را فریب دهد گناه خیانتکاران بر گردن او است.
دكتر راتب :
این ایمان من است به خدا سوگند با تمام وجود به آن ایمان دارم.
گوینده:
دکتر یکی به شما می گوید: این چنین ما با اصل، اگر لغزیدید مخفی نمایید، تشویق به نفاق می کنیم و اگر بخواهید گناهی انجام دهید انجام بده اما بدون آن که کسی را از آن آگاه کنی. اما کسی که آشکار کند حداقل رک و راست است.
دكتر راتب :
خیر، او رک و راست نیست. او وقیح است و زشت فاسد است. کسی که نافرمانی خداوند را آشکار و به آن افتخار کند فاسد است. مومنی که گناه کرده نیست. دیگر انسانی نیست که در خانه ی طبیعی اش باقی مانده است.
گوینده:
به شما می گوید: کسی دیگر نافرمانی می کند اما از دیگران مخفی است.
دكتر راتب :
اما این به خدا نزدیک تر است زیرا احساس پشیمانی کرده است و پشیمانی اش توبه است.
گوینده:
پشیمان شود.
دكتر راتب :
طبیعتا، حقیقت توبه سه مرحله است. پشیمانی، ریشه کن کردن، و اراده، پشیمانی از گناه و اراده ی عدم ارتکاب مجدد و اصلاح خویشتن.
گوینده:
خداوند شما را خیر دهد دکتر، استاد خلاصه ی موضوعات را برای شنوندگانی که تازه به ما پیوسته اند بیان می کنیم. نافرمانی یعنی سر پیچاندن از دستورات خداوند متعال و از روش او بیرون رفتن. مهمترین مساله در این نافرمانی آشکار کردن و عمدی انجام دادن آن در مقابل مردم است.
فاسد گناه را آشکار می کند و سکوت کننده در امان است :
دكتر راتب :
اگر سخن نگفتید یعنی اینکه یک پیش زمینه ی ایمانی منطقی دارید. از خداوند شرم دارید. از او خجالت می کشید. و به این ترتیب به توبه نزدیک ترید. اما اگر آشکارا آن را جار بزنید این یعنی با خداوند لج کرده اید بنابراین پس از آن نابودی در انتظارتان خواهد بود.
گوینده:
طبق اصل اگر گناه کردید مخفی نگه دارید اما خدای نکرده انسانی گناه کند و نفس او وی را به ناحق فرا بخواند. حداقل گناه میان خود او وپروردگار بماند اما اگر بخواهد عمدا آن را برای دیگران آشکار کند این یعنی غرور و لجاجت با خدا...
دكتر راتب :
از نافرمانی به فساد کشیده شده است. تعریف دقیق فساد: آشکار سازی گناه است.
گوینده:
خطرناک این است که بخواهید با خدا لج کنید. یا اینکه مردم را به این مساله تشویق کنید حتی اگر این عبارت را نگفته باشید در نتیجه انسان گناهان آنان را نیز بر دوش می کشد و این از گناهان آنان کم نمی کند و این بسیار وحشتناک است.
بنابراین دکتر مثلا هنرمندان عرصه ی حرام و سقوط اخلاقی و انحراف به ناحق تشویق کنند کسانی که هوادار آنان اند و آنان را مشاهده می کنند.
دكتر راتب :
به خدا با تمام وجودم این سخن یقینی است. کسانی که به ناحق می خوانند گناه تمام هواداران و تصدیق کنندگان خود را به دوش می کشند و تا روز قیامت گناه عمل کنندگان به آن برایشان نوشته می شود. آیا روشن تر از این؟ این ها از مسلمات دین است.
گوینده:
سخن خطرناکی است دکتر، هر انسانی گناهی انجام دهد حداقل آن را میان خود و خدایش نهان دارد.
دكتر راتب :
سکوت کننده در امان است.
گوینده:
و به توبه نزدیک تر است.
دكتر راتب :
و سخن گوینده یا به نفع خود و یا به زیانش سخن می گوید.
گوینده:
اصل را تکرار می کنیم.
دكتر راتب :
سکوت کننده در امان است و گوینده یا به نفع خود سخن می گوید اگر از آن گناه باز دارد یا باید ساکت باشد.
گوینده:
خداوند شما را خیر دهد.
منذر، خوش آمدی.
شنونده:
سلام علیکم، خداوند جایگاهتان را والایی بخشد دکتر و شما را عامل خیر قرار داده و بر علمتان بیفزاید
دكتر راتب :
بارك الله بك.
شنونده:
من در جلسات زیادی از شما شرکت کردم اما نتوانستم خصوصی شما را ببینم.
دكتر راتب :
بفرما.
شنونده:
پرسش من این است دکتر، کسی که غرق گناه شده است و خداوند او را دوست می داشته و او را پوشانده و او توبه کرده و به امر دعوت می پردازد. می خواهم این مساله را توضیح دهید. مثلا کسی پنج سال نافرمانی خدا کرده است و گناه نموده و پس از آن توبه کرده و مثلا به دعوت می پردازد اما در هنگام گناه کسی متوجه گناهانش نبوده است و خداوند امورش را بر عهده داشته و او را رسوا نکرده است.
کسی که خدا رسوایش نکند باید از خجالت آب شود :
دكتر راتب :
اگر خودش را رسوا کند خداوند خشمگین می شود. خداوند به او لطف کرده و او را پوشانده است. آیا منطقی است که خودش خودش را رسوا کند؟ کسی که خداوند او را پوشانده است باید از خجالت در مقابل الله آب شود.
گوینده:
برای سال های پیش که در آن مرتکب گناه شده چه کند دکتر؟
دكتر راتب :
اگر حق الناس است ادا کند.
گوینده:
و اگر حق الله است
دكتر راتب :
گناه میان بنده و خدا بخشیده می شود. ولی گناهان میان شما و بندگان رها نمی شود. گناه شرک به خدا هم بخشیده نمی شود.
گوینده:
پناه بر خدا. استاد بزرگوار اگر انسان کارهایی کرده باشد و در این سال هاآن را فریاد بزند
کسی که آشکارا گناه کند سپس توبه کند اسلام گناهان پیشینش را چشم می پوشد:
دكتر راتب :
((الإسلام يجب ما قبله))
((گناهان افراد با پذیرش اسلام مورد چشم پوشی قرار می گیرد))
گوینده:
شراب می خورد وباعث شد سه تن دیگر از یارانش شروع به نوشیدن شراب کنند چراکه دیدند او شراب می خورد و او توبه کرد.
دكتر راتب :
توبه نصوح.
گوینده:
و آنان هنوز دارند شراب می خورند دکتر.
دكتر راتب :
به او ربطی ندارد.
گوینده:
من انان را با شراب آشنا کردم دکتر.
دكتر راتب :
در زمان جاهلیت.
((الإسلام يجب ما قبله ))
((گناهان افراد با پذیرش اسلام مورد چشم پوشی قرار می گیرد))
گوینده:
آیا باید همانطور که به گناه خواندم آنان را به حق فرا بخوانم؟
دكتر راتب :
بهتر است، اگر حقوقی باشد با کهنه شدن از بین نرود.
گوینده:
حقوقی نیست دکتر، من آشکارا گناه کرده ام و شرب خمر نموده ام و دوستانم را به آن کشانده ام.
دكتر راتب :
این یک پاسخ دقیق است: بازی وجود دارد به نام طناب کشی. اگر گناه کاری با آنان باشد و توبه کند و طعم تقرب را چشیده باشد و طعم ایمان را باید آنان را پند دهد اما اینجا اگر پند داد و آنان توانستند او را به سوی خود بکشانند وی آنان را رها کند اما اگر توانست آنان را به سمت خود بکشاند ادامه دهد. بازی طناب کشی است.
گوینده:
من می خواهم در مقابل خدا خودم را پاک کنم آیا من مجبورم کسی را که از راه گمراه کرده ام پس از این او را به حق دعوت دهم؟ ای خدا من نافرمانی کرده و او را به ناحق کشانده ام.
دكتر راتب :
اگر این کار را کردید و قبول شد پاداش می گیرید اما اگر قبول نشد....
گوینده:
به این ترتیب از ذمه ی من برداشته می شود. کسی که تصاویر غیراخلاقی را در اینترنت پخش کرده است اکنون پاک می کند و به مردم می گوید این کار حرام است و خوبی ها را پخش می کند از ذمه اش برداشته می شود؟
دكتر راتب :
می خواهم یک نکته ی ظریف به شنوندگان بگویم: شخصی را در کشوری عربی می شناسم. مرد یا زن متدینی است. تلفن همراه دارد. پس از آنکه همه آن را ریست کرد فروخت. کسی که آن را خرید کارشناس بود. تمام تصاویر را ریکاوری کرد. هفت هزار دلار از او گرفت تا تلفن را به او پس داد. و می توان از این تصاویر کپی برداشت. از برادران شنونده می خواهم تمام تصاویر زنان داخل موبایل خود را حذف کنید. می خواهید بفروشید. خیر، آن را بشکنید و نفروشید. الآن راههایی وجود دارد که می تواند تمام تصاویر را بازگرداند. تصاویر زنان را در تلفن نگذارید تا اسیر کسی شوید که این تلفن را در اختیار دارد البته اگر آن را در جایی فراموش کنید.
گوینده:
خداوند شما را خیر دهد.
ام مراد بفرمایید. تماس جدید.
شنونده:
سلام علیکم. خداوند شما را زنده بدارد.
دكتر راتب :
زنده باشید.
شنونده:
دکتر پرسش من دو بخش دارد؛ بخش اول انسان چگونه با نافرمانان و گمراهان تعامل برقرار کند آیا با آنان قطع ارتباط نماید؟ انسان نمی داند چگونه با آنان رفتار کند مثلا ما به مرحله ای رسیده ایم که کسی پند گوش نمی دهد.
بخش دوم پرسش: چه کنیم؟ خود رسانه ی عربی گمراهان، نافرمانان، فاسدان را به نمایش می گذارد و فرزندان ما آنان را الگوی خود قرار می دهند. نقش علمای مسلمان چیست؟
کنترل تلویزیون جهت عدم گمراهی:
دكتر راتب :
به خدا ما شبانه روز به این مساله فکر می کنیم. تلویزیون در خانه بود. تا زمانی که کنترل نشود مشکل بسیار زیاد است. بزرگترین مشکل تلویزیون است اگر کنترل نشود. کانال های اسلامی بسیار زیادی وجود دارد. اخباری و کنترل شده است. اما متاسفانه دویست تا سیصد کانال وجود دارد. به خدا داستان های باور نکردنی وجود دارد. گاهی به زنا با محارم می انجامد.
گوینده:
سپاسگزارم ام مردا. پس از اندکی بر می گردیم به بخش نخست سئوال پاسخ می دهیم.
أمّ لارا بفرما.
شنونده:
درود بر شما، حالتان چطور است استاد؟
دكتر راتب :
الحمد لله.
شنونده:
خداوند شما را حفظ کند می خواهم صریح سخنان شما را گوش دهم.
دكتر راتب :
خدا به شما برکت دهد و به خواسته هایتان برساند.
شنونده:
استاد، انسانی مثلا در طول عمر خود نافرمانی خداوند را کرده و با حرام ها لذت برده است. آیا ممکن است وقتی بزرگ شود عذاب بکشد یعنی مثلا روزی اش قطع شود؟
رحمت خدا همه چیز را در بر می گیرد :
دكتر راتب :
پاسخ را بشنوید:
﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ ﴾
﴿ بگو اى بندگان من كه بر خويشتن زياده روى روا داشته ايد﴾
هر گناهی کرده است.
﴿ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً ﴾
﴿ از رحمت خدا نوميد مشويد در حقيقت خدا همه گناهان را مى آمرزد﴾
یعنی رحمت خداوند همه چیز را فرا گرفته است. تمام گناهان انسان را فرا می گیرد. اما مهم این است که توبه کنید.
گوینده:
آیا توبه در اینجا گناهان پیش را حذف می کند یا باید مجازات شود؟
دكتر راتب :
اگر حقوقی باشد حذف نمی شود.
شنونده:
توبه می کند و گناه می کند، توبه می کند و گناه می کند.
دكتر راتب :
باید تا روز قیامت توبه کند.
گوینده:
چه توصیه ای برای ثابت ماندن در توبه اش می کنید؟
حاجة كل إنسان إلى حاضنة إيمانية :
دكتر راتب :
بنابراین به یک محیط ایمانی نیاز دارد. باید با مومنان زندگی کند.
﴿ اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ ﴾
﴿از خدا پروا كنيد و با راستان باشيد ﴾
﴿ وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ ﴾
﴿ و با كسانى كه پروردگارشان را صبح و شام مى خوانند [و] خشنودى او را مى خواهند شكيبايى پيشه كن و دو ديده ات را از آنان برمگير﴾
تنها راه پایبندی محیط ایمانی است. دوست مومن و شب زنده داری با مومنین و سفر با مومنین.
﴿ اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ ﴾
﴿از خدا پروا كنيد و با راستان باشيد ﴾
این یک محیط ایمانی است.
گوینده:
زیباست! استاد، انسانی که گناهان را مدت طولانی در زندگی اش انجام می دهد و توبه می کند خداوند گناهان گذشته اش را حساب نمی کند و او را مواخذه نمی کند.
حقوق بندگان تنها با بخشش یا ادا کردن ساقط می شود :
دكتر راتب :
﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ﴾
﴿ از رحمت خدا نوميد مشويد در حقيقت خدا همه گناهان را مى آمرزد﴾
گوینده:
ربا انجام داده دکتر و پس از آن توبه کرده است آیا دیگر محارب با خدا و پیامبرش نیست؟
دكتر راتب :
اما اگر اشتباهاتی باشد باید تصحیح شود.
یکی از خویشان من فروشگاهی در شام دارد. جوانی ده لیر پرداخت و گریخت. صاحب مغازه به یکی از کارگران گفت: بیاورش، بیاورش. از او پرسید: موضوع چیست؟ من یک تکه کیک را از ده سال پیش خوردم و پولش را نداده بودم و پولش ده قروش بود احساس کرده باید هزینه اش را بدهد پس ده لیره داده است.
گوینده:
پس حقوق بندگان تنها با گذشت و ادا کردن ساقط می شود.
دكتر راتب :
ادا شود یا بخشیده شود.
گوینده:
حق الله توبه دارد.
انواع حقوق :
دكتر راتب :
صحابی بزرگوار با پیامبر در جنگ همراه بود. پیامبر رفت تا نماز بخواند. گفت: آیا دینی دارد؟ گفتند: آری. گفت: بر دوستتان نماز بخوانید. نماز نخواند. صحابی بزرگ در جهاد بود. کار ساده ای نیست. حقوق با کهنه شدن ساقط نمی شود. صحابی آمد و گفت: من دینش را می پردازم. پس پیامبر نماز خواند. در روز دوم پرسید: آیا دینش را پرداختی؟ گفت: خیر، در روز سوم پرسید: آیا پرداختی؟ گفت: خیر، در روز چهارم گفت: آیا دین را پرداختی؟ گفت: آری، پیامبر فرمود:
اکنون پوست او راحت شد.
حقوق الله بخشیده می شود و با یک چشم به هم زدن بخشیده می شود. حقوقی که بخشیده نمی شود حقوق بندگان است. حقی که هرگز ساقط نمی شود شرک به خدا است.
گوینده:
کسی که مشرک مرده است.
دکتر عزیز، گناه گمراه شدن از شریعت الهی است. بیشترین چیزی که انسان را کمک می کند علم و محیط ایمانی و دوستان خداشناس است که او را به توبه یاری کنند. اگر انسانی خدای نکرده گناهی کرد باید آن را بپوشاند نه به خاطر جسارت به خدا و نه به دلیل سستی در آن بلکه بخاطر آن که دیگران را تشویق نکند. شاید پوشاندن وشرمندگی او از خدا او را به توبه وادارد. کسی که با آشکار کردن گناهان با خدا لج می کند و گناه بدبختی بزرگی است و کسی که عمدی گناه را فاش می کند گناه پیروان خود را به دوش می کشد چه آنان را به آن بخواند و چه نخواند. به محض ابراز خودش یک تشویق خودکار می شود و بهتر است انسان وقتی توبه می کند به گذشته فکر نکند. چون توبه کرده خداوند او را مجازات نمی کند.
خلاصه ی آنچه گفته شد:
دكتر راتب :
آیا درباره ی گذشته اش سخنی نگوید. مهم این است که خدا شما را پوشانده است. و مورد لطف خود قرار داده است.... خیر... هرگز.
گوینده:
خداوند توبه کننده را مواخذه نمی کند.
دكتر راتب :
توبه گناهان پیش را می بخشد.
گوینده:
گویا طرف کودکی است تازه به دنیا آمده است. دکتر خداوند شما را خیر دهد.
دكتر راتب :
اگر بنده توبه نصوح کند خداوند گناهانش را از یاد فرشتگان و تمام زمین و زمینیان می برد.
گوینده:
استاد در آخرین نیم دقیقه کسی که آشکارا گناه کند چگونه با او تعامل کنم؟ آیا او را رسوا کنم و دعوت نکنم یا ساکت بمانم. چه کنیم دکتر، در نیم دقیقه؟
پرهیز از رسواسازی مردم :
دكتر راتب :
در حقیقت رسوایی بدون دلیل درست نیست. اما اگر این کار برای افراد بیشتری انجام شود و آ
