- احاديث رمضان / شگفتی های رمضان - 1440 هـ
- /
- شگفتی های اجتماعی
همان طور که معلوم است انسان متشکل از چند روز است، با گذشت هر روز، بخشی از وجود او نیز پایان مییابد. این تعریف امام بزرگوار حسن بصری است.
گذشت زمان به تنهایی، باعث استهلاک انسان میگردد.
بنابراین انسان همان زمان است، و چون زمان است؛ خداوند به زمان به صورت مطلق سوگند خورده است.
خدای تعالی میفرماید:
﴿ وَالْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴾
(سوگند به زمان . كه انسان در زيانكارى است.)
ضرر با گذشت زمان حاصل میگردد. گذشت زمان به تنهایی انسان را به زوال و فنا میکشاند. از آن جایی که انسان خود، زمان است؛ خداوند نیز به زمان به صورت مطلق سوگند یاد میکند و در جواب چنین میآید:
الخسارة تأتي من مضي الزمن، مضي الزمن وحده يستهلك الإنسان، فلأن الإنسان زمن أقسم الله له بمطلق الزمن، وجاء في جواب القسم:
﴿ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴾
(سوگند به زمان . كه انسان در زيانكارى است.)
تنها گذشت زمان باعث استهلاک اوست، قبل از این که بگوییم مؤمن یا غیر مؤمن، زمان به تنهایی او را به استهلاک میکشاند.
دکتر عمر عبدالکافی:
به همین خاطر گفتهاند: علامت گناه، هدر دادن وقت است. این که انسان عمرش که باارزش ترین چیزی است که پروردگار به او ارزانی داشته است؛ را ضایع کند.
دکتر راتب:
اما رحمت خداوند در کلمهی «إلا» یعنی (جز) آمده است که به برای استثناست. خداوند چهار چیز را از این خسارت و زیان مستثنا میدارد. خداوند متعال میفرماید:
﴿ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴾
(آنان كه ايمان آوردهاند و كردار شايسته كردهاند و همديگر را به حق سفارش و همديگر را به شكيبايى توصيه كردهاند.)
به همین خاطر در برخی دعاها چنین آمده است: «برکت داده نشود در روزی که خورشید در آن طلوع کند و در آن از جانب خدا علمی به خود نیفزایم ، برکت داده نشود در روزی که خورشید در آن طلوع کند و در آن به خدا نزدیک تر نشوم.»
امام شافعی در مورد این سوره میگوید: «اگر مردم در آن بیندیشند؛ آنان را بس است.» بنابراین انسان در صورتی که این چهار عمل را انجام ندهد؛ در زیان است: جستجوی دقیق حقیقت، و اطمینان حاصل کردن از آن و ایمان به آن. اکنون طبق آن حرکت کرده و به درگاه خدا دعا کند، به حق سفارش و توصیه کرده و بر آن صبر کند، بدان عمل کرده و بدان فراخواند.