مقدمه:

گوینده:
به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. سپاس خداوند بخشنده‌ی مهربان را. کامل‌ترین درودها و بهترین سلام‌ها بر محبوب دل‌هایمان و بر پیامبرمان محمد راستین وعده‌ی امانت دار و بر خاندان و یاران پاک و مطهر ایشان. با خوش آمد گویی اسلام به شما شنوندگان گرامی خوش آمد می‌گ.یم. سلام علیکم ورحمت الله وبرکاته. خوش آمدید با شما هستیم در موج FM رادیوی خودتان و دیدار ایمانی تازه‌ای با جناب دکتر علامه استاد محمد راتب نابلسی. خوش آمدید شیخ و استاد عزیز ما.
دكتر راتب:
خداوند خیرتان دهد.
گوینده:
آمین. شنوندگان محترم گفت‌وگوی ما در این بخش با عنوان: «فاصله دارندگان از خداوند» خواهد بود پس بیایید در این کلام خداوند با یکدیگر تأمل کنیم که می‌فرماید:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ * كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ * ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ * ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه آنچه مرتكب مى ‏شدند زنگار بر دل‌هايشان بسته است * زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند * آن‌گاه به يقين آنان به جهنم درآيند. ﴾

[سوره مطففين: 14-17]

شیخ دکتر محمد این فاصله دارندگان از خداوند چه کسانی هستند؟

بزرگترین بدبختی انسان این است که انسان از پروردگارش دور باشد:

دكتر راتب:
به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. سپاس خداوند جهانیان را و درود بر سرورمان محمد امین و راستین وعده و بر خاندان پاک و مطهرش و بر اصحاب گرامی، عزیز و وفادار به دعوتش و فرمانده‌هان پرچم‌هایش که خداوند از ما و از آنان خشنود باد.
برادر گرامی‌ام، خداوند به شما خیر دهد. حقیقت دقیق این است که هر گناه یا نافرمانی یا تجاوز یا کاری که خداوند را ناخشنود سازد یکی از اولین نتایج آن این است که انسان از پروردگار خود فاصله می‌گیرد و دور می‌شود. من فکر نمی‌کنم مصیبتی بدتر از دوری از خدا در زندگی وجود داشته باشد؛ زیرا خداوند متعال آفریننده‌ی آسمان‌ها و زمین، آفریدگار است، پروردگار است، خداست و دارنده‌ی نام‌های نیک و صفت‌های برتر است. این معبود بزرگ به محض این‌که به او نزدیک شوید خوشبخت می‌شوید. به محض اینکه از نورش هدایت بجویید، هدایت می‌گردید. به محض روی کردن به او شادمان می‌شوید. بنابراین کمال، زیبایی و بخشش نزد خداوند است. هر انسانی در روی زمین در پی سه چیز است؛ کمال، زیبایی و بخشش، بخشش همان دهش است. و این سه موردی که هدف و خواسته‌ی هر انسانی در روی زمین است نزد خداوند وجود دارد، بنابراین:

((ابن آدم اطلبني تجدني، فإذا وجدتني وجدت كل شيء، وإن فتك فاتك كل شيء، وأنا أحب إليك من كل شيء))
(( فرزند آدم، مرا بجوی تا بیابی و چون پیدا کردی همه چیز را یافته‌ای و اگر مرا از دست دهی همه چیز را از دست داده‌ای و من از هر چیزی برای تو دوست داشتنی‌تر هستم.))

[ تفسير ابن كثير]

یعنی توفیق، پیروزی، موفقیت، رستگاری، خوشبختی، آرامش و امنیت همه این واژه‌هایی که هر کدام چندین کتاب می‌شوند. این کلمات مثبتی که هدف تمام انسان‌های روی زمین است تنها زمانی حاصل می‌شود که به سوی خداوند رو نمایید.
گوینده:
دکتر، اجازه بدهید یک سؤال بپرسم، معنای این که می‌گوییم: فلانی از خداوند فاصله گرفته است، چیست؟ معنای فاصله گرفتن از خداوند چیست؟

نور خداوند در دنیا و آخرت زندگی انسان را نورانی می‌کند:

دكتر راتب:

﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد تقوای خدا را پیشه سازید و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت‏ خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد. ﴾

[ سوره حديد: 28 ]

این نور در این آیه‌ی شریفه صریح و روشن است. این نور در قلب مؤمن انداخته می‌شود تا حقیقت را حقیقت ببیند و باطل را باطل ببیند. این نور راه سلامت و خوشبختی را به انسان می‌نماید. این نور او را از بدبختی دور می‌کند. این نور او را از اشتباه مصون می‌دارد. تا زمانی که انسان پایبند به اوامر الهی باشد و کار نیک انجام دهد خداوند بر اساس نص این آیه، نوری را در دل او می‌اندازد:

﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت‏ خويش شما را دو بهره عطا كند ﴾

[ سوره حديد: 28 ]

دو بهره؛ یک رحمت در دنیا و یک رحمت در آخرت:

﴿ وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ﴾
﴿ و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است. ﴾

[ سوره رحمن: 46]

علما گفته اند: بهشتی در دنیا و بهشتی در آخرت.

﴿ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ ﴾
﴿ و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد. ﴾

[ سوره حديد: 28 ]

انسانی را تصور کنید که شبانه در راهی ناهموار راه می‌رود. راهی که چاله‌ها، صخره‌ها، پرتگاه‌ها و باتلاق‌هایی دارد. او چیزی نمی‌بیند. پس حادثه حتمی است. اما اگر چراغ قوه، یا نوری بزرگ داشته باشد. این نور کمک می‌کند تا چاله‌ها را چاله، بلندی‌ها را بلندی، بی‌راهه را بی‌راهه، حشرات را حشره و افعی را افعی ببیند. این نوری که در قلب مؤمن می‌اندازد خوبی را خوبی و بدی را بدی به او می‌نماید و یکی از بزرگ ترین وسایل نجاتبخش روی زمین است. پس مؤمن از نور خدا یاری می‌گیرد و کافر در تاریکی‌های متراکم راه می‌پیماید که اگر دست خود را بیرون آورد تقریبا نمی‌تواند آن را ببیند و این تاریکی کافر، روی گردان از خدا و یا نافرمان را در بر می‌گیرد، بنابراین:

﴿ وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى* قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنْتُ بَصِيراً* قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنْسَى ﴾
﴿ و هر كس از ياد من دل بگرداند در حقيقت زندگى تنگ [و سختى] خواهد داشت و روز رستاخيز او را نابينا محشور مى‏كنيم * مى‌گويد پروردگارا چرا مرا نابينا محشور كردى با آن‌كه بينا بودم؟! ﴾

[ سوره طه: 124-126]

این چنین در دنیا نابینا بودی.
خداوند شما و رادیوی شما را خیر دهد. با ارتباط با خداوند هر چیزی در زندگی مثبت جلوه می‌کند و به بخشش و خوشبختی تبدیل می‌شود. خانه‌ای را تصور کنید که تمام وسایل برقی از کولرها گرفته تا پنکه و وسایل گرمازا و سوخت و هر چیزی دیگر در آن وجود داشته باشد. تصور کنید همه‌ی وسایل برقی در این خانه است. اما برق وجود ندارد. بنابراین تمام این وسایل با قیمت بالای خود و سود فراوانی که می‌رساند، بدون استفاده مانده است. مکانی بدون کارایی رزرو می‌کنید. اما اگر برق در این خانه جریان یابد تمام این وسایل سود فراوانی خواهد داشت. یعنی بدون ایمان زندگی معنا ندارد. زندگی خسته کننده، بدبختی، تنفر، دلتنگی، دوری از خداوند و سخت و دشوار، اما اگر با خدا ارتباط داشته باشید خانه تبدیل به بهشت می‌شود و ازدواج موفق است و فرزندان خوشبخت می‌شوند. هر چیزی با ایمان خوشبختی در پی دارد. هر وسیله‌ی برقی در خانه با جریان برق به شما خدمات می‌دهد. اما اگر جریان برق قطع شود همه چیز از کار می‌افتد.
گوینده:
دکتر عزیز، وقتی می‌گوییم: فلانی از خداوند فاصله گرفته است و چنان که گفتید نور خداوند متعال زندگی دنیا و آخرت انسان را نورانی می‌کند، اما چرا این انسان از خدا فاصله می‌گیرد؟ آیا فقط گناهان باعث دوری و فاصله از خداوند می‌شوند؛ زیرا ما همه مرتکب گناه می‌شویم؟

گناه و تعدی انسان را از خداوند دور می‌کند:

دكتر راتب:
گناه و تعدی. شخصی که میان خود و خداوند گناه می‌کند، از خداوند فاصله می‌گیرد و گاهی با تجاوز به حقوق دیگران از خداوند دور می‌شود. اگر امر را رها کنید نافرمان شده‌اید و مرتکب انجام چیزی گشتید که خداوند شما را باز داشته است و شما خودداری ننموده‌اید در نتیجه از خداوند فاصله می‌گیرید، خدا نکند، اما وقتی کسی بر دیگری تجاوز و تعدی می‌کند و به مال او تجاوز می‌کند یا به خود او و یا آبروی او و یا شهرت او تجاوز می‌کند و یا با آزار رسانی به او، به وی تجاوز می‌کند در وهله‌ی اول از خداوند فاصله می‌گیرد. یک نافرمانی منفی داریم و یک تعدی مثبت وجود دارد.
گوینده:
دکتر، ما می‌ترسیم که از فاصله دارندگان از خدا باشیم و این در حالی است که همه مرتکب گناه؛ چه صغیره و چه کبیره، می‌شویم، پس چگونه خودمان را در امان بداریم و چگونه به جبران این امر بپردازیم؟

گناهان با دو نوع مثبت و منفی خود بزرگترین نوع مانع میان انسان و خدایش است:

دكتر راتب:
امکان ندارد باور کنیم انسانی مرتکب معصیت شده و می‌داند که گناه نموده و با این حال برخیزد و به نماز بایستد! ناگزیر احساس خواهد کرد میان او و خداوند حجابی قرار دارد. گناهان منفی و گناهان مثبت مانند تعدی به دیگران، تمام این گناهان در هر دو دسته بزرگترین مانع میان انسان و پروردگارش می‌باشد و انسان بدون ارتباط با پروردگارش دچار بدبختی می‌شود و زندگی‌اش خسته کننده است. زندگی بدون ایمان یکنواخت و بر یک منوال تکراری جریان پیدا می‌کند. بنابراین بیشتر مردم طغیان می‌کنند و می‌گویند: زندگی مزه‌ای ندارد و بی معنا و بی مفهوم است. پوچ و بیهوده است.

لذت و خوشبختی:

حقیقت این است که خداوند بنا به حکمتی بسیار والا به دنیا اجازه نداده که انسان را به خوشبختی همیشگی برساند، بلکه خوشبختی دنیا ناقص است. انسان وقتی در دو یا سه هفته یک خانه تازه می‌خرد وقتی برایش مهمان می‌آید خانه را به او نشان می‌دهد و ويژگی‌های آن را به او می‌گوید. زیربنا و سایر ويژگی‌های دیگر را به او معرفی می‌کند. اما پس از عادی شدن خانه یک خودرو می‌خرد و بعد از عادی شدن خودرو اگر مجرد باشد ازدواج می‌کند و پس از مدتی ازدواج نیز برایش عادی می‌شود. خداوند بنا به حکمتی بسیار والا به دنیا اجازه نداده که انسان را به خوشبختی همیشگی برساند بلکه خوشبختی دنیا ناقص است. به همین دلیل گفته‌اند: لذت‌هایی که انسان‌ها به دنبال آن هستند. من خیلی دقیق تعبیر می‌کنم. گفتم لذت‌ها و نگفتم خوشبختی، لذت‌های حسی و مادی رنگ و بوی مادی دارند. لذت‌ها نیاز به وقت، مال و سلامتی دارند و بنا به حکمت بسیار والایی همیشه انسان یکی از این عناصر سه گانه را کم دارد. در آغاز معمولا سلامتی رو به راه است و وقت نیز وجود دارد اما مال و ثروت نیست. در نیمه‌ی عمر کار تجاری راه می‌افتد، یا انسان در یک شغل خوب استخدام می‌شود، کارخانه‌ای تأسیس می‌کند و در نتیجه ثروت و سلامتی به دست می‌آید اما وقت وجود ندارد. هر روز کار می‌کند. وقتی پا به سن کهنسالی می‌گذارد و فرزندانش کارخانه را به دست می‌گیرند، ثروت و وقت دارد اما دیگر از سلامتی خبری نیست. پس بنا به حکمتی بسیار والا لذت‌ها نیاز به سه عنصر دارد که همیشه انسان یکی از آن‌ها را ندارد، اما خوشبختی زمانی حاصل می‌شود که ارتباط با خداوند متعال برقرار شود. وقتی با بی نیازِ بخشنده‌ی بردبارِ قدرتمند و خوشبخت کننده ارتباط برقرار کنید و وقتی ارتباط با خداوند برقرار کنید دیگر همه چیز را فراموش می‌کنید. با بودن در حضور الله همه چیز را از یاد می‌برید. بنابراین می‌گویند: مؤمن از خوشبختی و سعادتی بهره می‌برد که به خدا سوگند اگر بر ساکنان یک سرزمین تقسیم شود آنان را بسنده است؛ زیرا این مؤمن راز وجود خود را دانسته است و هدف از آفرینش خود را دریافته است.
گوینده:
دكتر اجازه بدهید به آغاز آیه‌ی شریفه در سوره‌ی مطففین بازگردم جایی که خداوند می‌فرماید:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ * كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه آنچه مرتكب مى‏شدند زنگار بر دل‌هايشان بسته است * زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند. ﴾

[سوره مطففين: 14-15]

این آیه‌ی شریفه از کسانی سخن می‌گوید که از خداوند دور شده اند و زنگار بر دل‌هايشان بسته است. میان این دو مفهوم چه ارتباطی وجود دارد؟

ارتباط میان: زنگار بر دل‌هايشان بسته است و از خداوند فاصله گرفته‌اند:

دكتر راتب:
این قلب یا ارتباط صمیمی و گرمی با خداوند دارد و یا از خداوند فاصله گرفته و میان آنان مانع است. زنگار همان گناهان است که مانند یک مانع متراکم میان قلب و خداوند متعال قرار می‌گیرد.
گوینده:
اگر ممکن است روشن‌تر بفرمایید؟
دكتر راتب:
زنگار همان نافرمانی‌ها، گناهان و تعدی‌هاست. یعنی چیزهای منفی. مثلا نماز نخوانده، یا روزه نگرفته، یا تجاوز کرده، یا مال حرام خورده و یا آبروی کسی را با مسخرگی و گاهی با ضرب و شتم برده است. یا تجاوز می‌شود و یا کوتاهی. این نافرمانی‌های مثبت و منفی مانعی میان قلب و خداوند می‌شود. وقتی انسان از خداوند دور شد و میان او و خدا مانع ایجاد شد، بخشش‌ها و کمالات و زیبایی‌ها قطع می‌گردد و فقط تاریکی و تیرگی باقی می‌ماند، خداوند می‌فرماید:

﴿ وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً ﴾
﴿ و هر كس از ياد من دل بگرداند در حقيقت زندگى تنگ [و سختى] خواهد داشت. ﴾

[ سوره طه: 124]

گوینده:
کسی که از خداوند دور شود بر قلب او زنگار می‌بندد، این ارتباط میان این دو مفهوم آیه بود جناب دکتر؟

جانشینی از قوانین الهی است:

دكتر راتب:
اما خداوند متعال می‌فرماید:

﴿ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا ﴾
﴿ بى‏‌گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند باغ‌هاى فردوس جايگاه پذيرايى آنان است. ﴾

[ سوره كهف: 107 ]

یک نکته‌ی دیگر:

﴿ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ﴾
﴿ هر كس از مرد يا زن كار شايسته كند و مؤمن باشد قطعا او را با زندگى پاكيزه‏اى حيات [حقيقى] بخشيم. ﴾

[ سوره نحل: 97 ]

معبودی که آفریننده‌ی آسمان‌ها و زمین است به این مؤمن زندگی پاکی را وعده می‌دهد، بنابراین:

﴿ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ ﴾
﴿ خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند وعده داده است كه حتما آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد. ﴾

[ سوره نور: 55 ]

جانشینی از قوانین خداوند متعال است. دلیل آن:

﴿ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً ﴾
﴿ همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد و آن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمنى مبدل گرداند. ﴾

[ سوره نور: 55 ]

مؤمن یا گروه مؤمنان اولا در زمین جانشین هستند و ثانیا در زمین قدرت دارند و ثالثا امنیت و آرامش دارند و اگر مسلمانان جانشین نیستند و آرامش ندارند تنها به یک گوشه از دین دست یازیده‌اند و وسایل استقرار و نیرومندی خود را رها کرده‌اند.
گوینده:
یک سخن مهم و ژرف از دکتر محمد راتب النابلسی با یک میان برنامه در خدمت شما خواهیم بود....
خوش آمدید با شما هستیم در موج FM رادیوی خودتان و ادامه‌ی گفت‌وگو با جناب دکتر محمد راتب النابلسی. جناب دکتر خوش آمدید:
دکتر راتب:
خداوند به شما خیر دهد و منزلت شما را بالا برد.
گوینده:
آمین، هم‌چنان سخن ما درباره‌ی بخشی از کلام خداوند متعال در سوره‌ی مطففین ادامه دارد:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ * كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ * ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ * ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه آن‌چه مرتكب مى‏شدند زنگار بر دل‌هايشان بسته است * زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند * آن‌گاه به يقين آنان به جهنم درآيند * سپس [به ايشان] گفته خواهد شد اين همان است كه آن را به دروغ مى‏ گرفتيد.﴾

[سوره مطففين: 14-15]

در این برنامه از فاصله گیرندگان از خداوند متعال سخن می‌گوییم. از خداوند می‌خواهیم دانش و تقوای ما را بیفزاید. جناب دکتر به ما گفتند چرا انسان فاصله می‌گیرد؟ معنای مانع و فاصله چیست؟ و ارتباط میان بخش اول آیه، زنگار بر قلب که همان گناهان تیره کننده‌ی قلب و مانع که به خاطر گناهان بر قلب زده می‌شود و آن را از پروردگار دور می‌سازد، را بیان نمودند. اکنون می‌خواهیم با دکتر درباره‌ی درمان گناهان مرتکب شده و نافرمانی‌ها و چگونگی زدودن این زنگار سخن بگوییم؟

پایبندی بر امر خدا ضامن سلامتی و خوشبختی است:

دكتر راتب:
پیش از بیان درمان یک اندیشه‌ی بسیار مهم درباره‌ی این موضوع وجود دارد. گاهی خانه دو در دارد. پدر به فرزندانش آموزش می‌دهد که یک درب را استفاده کنند. وقتی یکی از فرزندانش می‌آید و از فرمان پدرش سرپیچی می‌کند و از درب دیگر استفاده می‌کند، مجازات می‌شود اما ارتباط علمی میان مجازات فرزند توسط پدر و کاری که آن فرزند انجام داده، وجود ندارد، چه کار کرده است؟ از دربی وارد شده است که در اصل برای ورود یا خروج ساخته شده است، اما ارتباط میان نافرمانی و مجازات، ارتباط قراردادی است. پدر آن را وضع کرده است. اما وقتی فرزند دستش را به بخاری می‌زند، دستش می‌سوزد. وقتی من بدانم که ارتباط میان امر و نتیجه‌اش و میان نهی و نتیجه‌اش، ارتباطی علمی است، بنابراین پایبند اوامر الهی می‌شوم که ضامن سلامتی و خوشبختی من است.
یعنی اگر جریان برق فشار قوی را در نظر بگیرید که نوشته شده است: نزدیک شدن ممنوع، برق فشار قوی، اما انسان حقیقت برق فشار قوی را نادیده بگیرد. آن گاه خواهید دید که چگونه شخص نزدیک شونده را تبدیل به زغالی می‌کند. چه رسد به این‌که بخواهد به اطراف خود بنگرد و بگوید آیا پلیسی وجود دارد که مرا بازخواست کند؟ این مسأله بزرگ‌تر از وجود یک پلیس است. مساله این است که جریان برق خودش شما را مجازات می‌کند. اما وقتی من بفهمم که هر نافرمانی و گناه پیامدهای خودش را دارد و هر فرمانبری و اطاعتی نتایج خود را داراست و از ویژگی‌های فرمان بری این است که نتایج خود را به بار می‌آورد، بنابراین به محض اجرای فرامین و برنامه‌ی الهی شما خوشبختی را به دست می‌آورید. این پاداشی از سوی خدا نیست بلکه طبیعت فرمانبری از او این را اقتضا می‌کند. شما یک موجود بسیار پیچیده اید و سازنده‌ی شما نیز بسیار بزرگ است و این سازنده‌ی بزرگ آموزش‌ها و روش‌های نگهداری را بیان کرده است.
گوینده:
دكتر آیا انسان به محض ارتکاب گناه و نافرمانی فورا مانعی میان او و خداوند متعال ایجاد می‌شود یا این‌که فرصت توبه و بازگشت دارد؟

توبه بزرگترین و نزدیکترین درب به سوی خداست:

دكتر راتب:
اگر خود را به ارتباط با خدا مأنوس کند فورا نتیجه و تفاوت را احساس خواهد کرد. انسان وقتی موجود جانداری را می‌کشد که کشتن آن جایز نبوده است، فورا احساس اشتباه می‌کند. پس هر چه حساسیت ایمانی‌اش بالاتر باشد بسیار زودتر این احساس را می‌کند اما اگر حساسیت ایمانی‌اش ضعیف باشد مدتی طولانی می‌گذرد تا این‌که کاملا از خداوند فاصله می‌گیرد و میانشان مانع ایجاد می‌شود.
گوینده:
کسی که دچار این امر شده باشد و به علت نافرمانی‌ها و گناهان بسیار میان او و خدا مانع ایجاد شده باشد و بر دل او زنگار بسته باشد چگونه می‌تواند با خداوند آشتی نماید؟
دكتر راتب:
دروازه‌ای بزرگ‌تر و نزدیک‌تر از توبه به خداوند وجود ندارد، خداوند می‌فرماید:

﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴾
﴿ بگو اى بندگان من كه بر خويشتن زياده‏ روى روا داشته‏ايد از رحمت‏ خدا نوميد مشويد در حقيقت ‏خدا همه‌ی گناهان را مى‏آمرزد كه او خود آمرزنده مهربان است. ﴾

[ سوره زمر: 53 ]

خداوند متعال آمرزنده و بخشنده است، خداوند متعال منتظر ماست.

((لله أفرح بتوبة عبده من الضال الواجد، والعقيم الوالد، والظمآن الوارد))
((خداوند به خاطر توبه بنده‌اش خوشحال تر است از کسی که عقيم بوده و بچه دار شده و از کسی که گمشده‌ی خويش را يافته و از تشنه‌ای که به آب رسيده است.))

[سيوطی در الجامع الصغير از انس]

خداوند متعال منتظر ماست. در روایت ماثور آمده است:

((لو يعلم المعرضون انتظاري لهم، وشوقي إلى ترك معاصيهم، لتقطعت أوصالهم من حبي، ولماتوا شوقاً إليّ، هذه إرادتي بالمعرضين، فكيف بالمقبلين؟))
((اگر رویگردانان می‌دانستند که من چقدر انتظارشان را می‌کشم، و چقدر مشتاق ترک گناهان آنانم، روحشان از محبت من از تن جدا و از شوق و عشق به من می‌مردند. این اراده‌ی من نسبت به روی گردانان است چه برسد به کسانی که خود به سوی من روی می‌کنند؟))

[ روایت ماثور ]

انسان وقتی ذات الهی را بشناسد به شناخت حقیقی او می‌رسد. خداوند متعال منتظر ماست و با توبه‌ی ما خوشحال می‌شود و با خوشبختی ما شادمان می‌گردد و با پایبندی ما بسیار مسرور می‌شود. شما با این کار خداوند بزرگ را از خود خشنود ساخته‌اید.
گوینده:
سخن بسیار مهم و زیبایی بود. اکنون با تنها توبه و طلب آمرزش فورا آن مانع و حجاب برداشته می‌شود و نیاز به زمان ندارد...

اولین توبه به طور کلی ساده ترین توبه است:

دكتر راتب:
حقیقت این است که اولین توبه به طور کلی آسان ترین توبه است. ساده ترین توبه این است که وقتی انسان غرق در گناه بوده است بگوید: پروردگارا، بسیار گناه کرده‌ام و به سوی تو توبه می‌کنم. گویا در این لحظه خداوند به او الهام می‌کند که ای بنده‌ام، من توبه‌ات را پذیرفتم. اما اگر دوباره گناه کند توبه کردن را سخت و دشوارتر می‌بیند و اگر بار سوم گناه کند توبه را دشوارتر و دشوارتر می‌بیند و اگر چهارمین بار گناه کند باز توبه را بسیار بسیار دشوارتر خواهد دید. بنابراین مهم این است که وقتی انسان توبه نمود توبه‌اش توبه‌ی نصوح باشد. توبه‌ی نصوح دیگر بازگشت به گناه ندارد. به هر حال ما فقط خدا را داریم. وقتی انسان نسبت به خودش زیاده روی کند تنها خداوند را دارد؛ بنابراین توبه ناگزیر باید وجود داشته باشد ولی نکته این‌جاست که اولین توبه آسان ترین توبه است.
گوینده:
انسانی که مرتکب نافرمانی می‌شود میان او و خدا مانع و حجابی ایجاد می‌شود و نافرمانی و گناه زیاد مانند یک پوشش بر روی قلب می‌شود که خداوند این گونه توصیف می‌فرماید:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه زنگار بر دل‌هايشان بسته است ﴾

[سوره مطففين: 14]

ناپدید کردن این پوشش و آن زنگار با توبه و طلب آمرزش بسیار و پایبندی به آن دو ممکن است.

انسان باید با کسانی همنشینی کند که او را به خدا برسانند:

دكتر راتب:
از ويژگی‌های مؤمن این است که گناه کار بسیار توبه کننده است، بسیار توبه می‌کند. ما در عقیده‌ی خود بر این باوریم که در زندگی تمام انسان‌های مسلمان تنها یک نفر معصوم وجود دارد و آن هم پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم بوده است و به جز ایشان حتی اصحاب نیز معصوم نبوده‌اند، [صحابی] گوید:

((نَكُونُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُذَكِّرُنَا بِالنَّارِ وَالْجَنَّةِ حَتَّى كَأَنَّا رَأْيُ عَيْنٍ فَإِذَا خَرَجْنَا مِنْ عِنْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَافَسْنَا الْأَزْوَاجَ وَالْأَوْلَادَ وَالضَّيْعَاتِ فَنَسِينَا كَثِيرًا... فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنْ لَوْ تَدُومُونَ عَلَى مَا تَكُونُونَ عِنْدِي وَفِي الذِّكْرِ لَصَافَحَتْكُمْ الْمَلَائِكَةُ عَلَى فُرُشِكُمْ وَفِي طُرُقِكُمْ وَلَكِنْ يَا حَنْظَلَةُ سَاعَةً وَسَاعَةً ثَلَاثَ مَرَّاتٍ))
((....ما وقتی نزد رسول الله – صلی الله علیه و سلم- هستیم به وسیله‌ی آتش و بهشت ما را متذکر می‌سازد تا آن‌جا که احساس می‌کردیم داریم با چشم آن چیزها را می‌بینیم. هنگامی که از نزد رسول الله – صلی الله علیه و سلم- خارج می‌شویم و با همسران و فرزندانمان و شغل و کارمان مشغول می‌شویم بیشتر آن چیزها را فراموش می‌نماییم.... رسول الله – صلی الله علیه وسلم – فرمود: قسم به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر شما بر همان حالتی که پيش من هستيد هميشه باقی بمانيد و همواره به ذکر خدا مشغول باشيد، فرشتگان الهی در بسترها و بر سر راه‌ها با شما مصافحه خواهند کرد وليکن ای حنظله، یک دم چنین و یک دم چنان. سه مرتبه اين جمله را تکرار فرمودند.))

[ مسلم از حنظله اسیدی]

معنای آن این است که انسان با حضور در جلسه‌ی ایمانی، در شب نشینی با علمایی که از آیات الله سخن می‌گویند و درباره‌ی دین و محبت او سخن می‌گویند، به فراگیری دانش بپردازد. این جلسات مبارک است. عوام این حالت را به کلمه‌ای به نام تجلی تعبیر می‌کنند. حقیقت عبارت قرآنی است: سکینه و آرامش وجود دارد. سکینه بر مؤمن نازل می‌شود. با این سکینه خوشبخت می‌شود حتی اگر همه چیز را از دست دهد ولی با از دست دادن این سکینه بدبخت می‌گردد حتی اگر تمام چیزها را در اختیار داشته باشد. پس وقتی انسان با مؤمنان هست و با گروه و جماعت در حرکت است از نور ایمان قلبی برادر مؤمن خود استفاده می‌کند و از وی برخی از راهنمایی‌ها را می‌گیرد، برای همین گفته‌اند:

((لا تصاحب إلا مؤمناً، ولا يأكل طعامك إلا تقي))
(( تنها با مؤمنان همنشینی کنید و تنها به پرهیزگاران طعام بدهید.))

[احمد، وابو داود، وترمذی، وابن حبان، وحاكم، از ابو سعيد ]

نکته‌ی دوم: با کسی که حالت او شما را به خدا نزدیک نمی‌کند و گفته‌های او شما را به خدا نمی‌رساند، همنشینی نکنید، یعنی باید با کسی همنشینی کنید که شما را به خدا برساند. این نوع اشخاص را اگر دوست داشتید و سخنان آنان شما را به خداوند رهنمون شد، همنشین خوبی خواهند بود و شما را با خود می‌کشانند.
من یک سخن بسیار ریز و دقیق می‌گویم: انسان در تمام زندگی خود نمادهایی دارد. پدر نماد است، مادر و عالم و استاد مدرسه نماد هستند، شیخ نماد است و هر ارشاد و راهنمایی یک نماد است. تمام این‌ها تاثیر چهل درصدی دارند. اما دوست ناباب تاثیر شصت درصدی دارد و پدر باید بداند که پسرش با چه کسانی دوست می‌شود.
گوینده:
با این برنامه در خدمت دکتر محمد راتب نابلسی و سخنان ایشان با عنوان «هرگز! آنان در آن روز از پروردگار خود فاصله دارند» هستیم. پس از یک میان برنامه بر می‌گردیم...
سلامی دوباره خدمت شما استاد عزیز...
دكتر راتب:
خداوند شما را خیر دهد.
گوینده:
شنوندگان گرامی هم چنان درباره‌ی این آیات سخن می‌گوییم:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ * كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ * ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ * ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه آنچه مرتكب مى شدند زنگار بر دل‌هايشان بسته است * زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند * آن‌گاه به يقين آنان به جهنم درآيند. ﴾

[سوره مطففين: 14-17]

برنامه‌ی ما درباره‌ی فاصله دارندگان با خداوند کریم است، امیدواریم خداوند ما را از آنان قرار ندهد و جناب دکتر به توضیح در این باره می‌پردازند که چگونه انسان به این مسأله اهمیت دهد و دوباره به آن دچار نشود. شما گفتید که نافرمانی‌ها مانعی میان انسان والله ایجاد می‌کند و توبه...

تفاوت بسیاری میان بیماری‌های روانی و بیماری‌های فیزیکی وجود دارد:

دكتر راتب:
برادر گرامی‌ام، خداوند خیرتان دهد. دروازه‌ی نجات، این آیه است که می‌فرماید:

﴿ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴾
﴿ نه چنين است بلكه آنچه مرتكب مى‏شدند زنگار بر دل‌هايشان بسته است.﴾

[سوره مطففين: 14]

کسب چیست؟ کاری است که انسان درباره‌ی آن اندیشیده و آن را خواسته و سپس انجامش داده است. این کسب یا کسب پاک است که ذخیره‌ای برای آخرت و بهشت می‌شود و یا کسب ناپاک است. تعدی، هرزگی، غیبت، سخن چینی، مسخرگی، خودبرتربینی و تکبر... همه‌ی این‌ها بیماری‌های روانی محسوب می‌شوند. نکته‌ی بسیار دقیقی است که بیماری‌های درونی همه در آغاز مرگ شروع می‌شوند در حالی که بیماری‌های جسمی با آغاز مرگ، پایان می‌پذیرند. تفاوت بسیاری وجود دارد. بیماری‌های جسمی حتی اگر بیماری لاعلاج باشد با مرگ پایان می‌یابد اما بیماری‌های روحی و روانی آغاز می‌شود. تکبر یکی از خطرناکترین بیماری روانی است، بخل و چه كسی است که از خست نفس خود مصون می‌ماند. بیماری‌های روانی ناشی از دوری و فاصله از خداست. انسان هر چقدر به خداوند بیشتر نزدیک شود روح و روان او از چرک و فساد پاک می‌شود. خداوند می‌فرماید:

﴿ يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ﴾
﴿روزی که نه مال و نه فرزند سودی نمی‌بخشد.﴾

[ سوره شعراء:88]

اگر شخصی میلیاردها لیره داشته باشد، یک میلیار داشته باشد:

﴿ يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ﴾
﴿ روزی که نه مال و نه فرزند سودی نمی‌بخشد.﴾

[ سوره شعراء:88]

اگر ده فرزند بسیار باهوش داشته باشد و در دنیا مقام‌ها و شغل‌های بسیار بزرگ داشته باشند، این فرزندان به او سودی نمی‌رسانند:

﴿ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ ﴾
﴿مگر آن‌که با قلب سالم نزد خداوند روی آورد.﴾

[ سوره شعراء:89]

قلب سالم چیست؟ علما گفته‌اند: قلب سالم قلبی است که به دنبال خواسته‌هایی که خداوند را ناخشنود می‌کند، نمی‌رود.
گوینده:
دکتر، انسان چگونه به این مرحله برسد؟

هر چقدر نفس انسان به سمت خداوند نزدیک تر شود از نظر شرعی نیز رشد می‌کند:

دكتر راتب:
هر چقدر انسان به خداوند نزدیک شود از نظر شرعی نیز پیشرفت می‌کند. گاهی انسان دچار شهوت می‌شود، ولی وقتی توبه می‌کند آن را ترک می‌کند. این شهوت‌ها را رها کرده است اما هم چنان درگیر آن است. یعنی کسی که به موسیقی گوش می‌داده است پس از آن‌که آن را رها کرده و توبه نموده اگر سوار اتوبوس و وسیله‌ی نقلیه‌ی عمومی شود و راننده ترانه‌ی مورد علاقه‌اش را پخش کند او به وجد می‌آید اما او برای این کار مواخذه نمی‌شود. اما وقتی که خود را به خداوند نزدیک تر کند از این ترانه متنفر می‌شود. پس هر چه نفس انسان به خدا نزدیک تر شود از نظر شرعی نیز بیشتر می‌داند.
گوینده:
اکنون خط‌های تماس شنوندگان برای کسانی که دوست دارند تماس بگیرند به شماره‌های... باز است.
خواهر ام یحیی بفرمایید.
با سپاس از دکتر که بهره‌ی فراوان از علم ایشان می‌بریم.
پرسش بنده این است:
وقتی صدقه می‌دهم احساس می‌کنم صدقه‌ام قبول نمی‌شود، زیرا همیشه پس از صدقه دادن فرزندانم بیمار می‌شود یا اتفاقی برایم می‌افتد و من دلتنگ می‌شوم آیا صدقه قبول نمی‌شود یا چیز دیگری وجود دارد؟

بهشت بهای خوش گمانی به الله:

دكتر راتب:
به خدا سوگند شیطان‌های ملعون همیشه وجود دارند:

﴿ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ ﴾
﴿ آن‌گاه از پيش رو و از پشت‏ سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آن‌ها مى‏ تازم. ﴾

[ سوره اعراف: 17]

معنای از راست آنان، این است که وقتی انسان صدقه می‌دهد، به او می‌گویند: تو با این صدقه خداوند را مد نظر نداشته‌ای. و هر وقت کار نیکی می‌کند شیطان می‌آید و او را از این عمل برحذر می‌دارد و می‌گوید تو با خدا فاصله داری و عمل تو قبول نمی‌شود. این‌ها کار شیطان است. من خواهش می‌کنم افراد فقط کارهای نیک انجام دهند و به پایان آن توجهی نکنند خداوند بزرگ، کریم، رحیم وبخشنده تر از آن است که کاری برای رضای او انجام دهید اما او نپذیرد، اما:

﴿ إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ ﴾
﴿در واقع اين شيطان است كه دوستانش را مى‏ ترساند.﴾

[ سوره آل عمران: 175]

دوستانش را می‌ترساند. شما نیت خوبی از این صدقه نداشتید، شما در پی ریاء بوده‌اید، من از برادران بزرگوار خواهش می‌کنم از این پرتگاه‌های خطرناک شیطانی دوری کنند. شیطان همیشه دوست دارد انسان از پروردگارش دور شود، خداوند می‌فرماید:

﴿ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ ﴾
﴿ آن‌گاه از پيش رو و از پشت‏ سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آن‌ها مى‏ تازم ﴾

[ سوره اعراف: 17]

از میان دستانشان – جلو - به انسان می‌گوید: اگر کافر بمیرید، فکر می‌کنید چه می‌شود؟ این را چه کسی می‌گوید؟ انسانی در در طول زندگی‌اش بنده‌ی خدا بوده است منطقی است که پایش بلغزد؟ هرگز، خداوند او را حمایت می‌کند. می‌فرماید:

﴿ قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا ﴾
﴿ بگو جز آن‌چه خدا براى ما مقرر داشته هرگز به ما نمى‌‏رسد. ﴾

[ سوره توبه: 51 ]

﴿ لَنَا ﴾
﴿ برای ما ﴾

نفرموده بر ما، بهای بهشت، خوش گمانی به خداست. پس انسان هر چه به خدا نزدیک‌تر باشد به او خوش گمان است. وسوسه‌های شیطان بسیار خطرناک است:

﴿ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ ﴾
﴿ آن‌گاه از پيش روی آنان بر آن‌ها مى‏‌تازم ﴾

[ سوره اعراف: 17]

آینده:

﴿ وَمِنْ خَلْفِهِمْ ﴾
﴿ و از پشت سرشان ﴾

[ سوره اعراف: 17]

گذشته، شما مثلا گذشته‌ای بد داشته‌اید، اما خداوند توبه‌ی شما را پذیرفته است. شیطان می‌گوید خیر، گذشته‌ی خود را به یاد آور، توبه‌ی تو را نپذیرفته است، و از طرف راست آنان، سوره‌ی فاتحه ده تشدید دارد و تو در نماز آن را رعایت نکردی بنابراین نمازت باطل است. این شیطان است یا از طرف چپ آنان یعنی با نافرمانی و گناه.
گوینده:
استاد گرامی وقتی می‌گوییم فاصله از خدا:

﴿ كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ ﴾
﴿ زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند. ﴾

[سوره مطففين: 15]

عوض برای کسی با خدا آشتی می‌کند و به شریعت او پایبند می‌شود، چیست، بر عکس حجاب و مانع است؟

روی آوردن به الله زیباترین چیزی است که در دین وجود دارد:

دكتر راتب:
روی آوردن، روی آوردن به خدا، زیباترین چیزی است که در دین وجود دارد و خوشبختی مطلق است. برتری این است که مؤمن و پایبند به کار نیک باشید و با این دو کار رو به سوی خداوند کنید. ببینید اولین چیز ایمان آوردن به خداست. سپس دوری از گناهان و نافرمانی‌ها و انجام کارهای نیک است. شما بهای روی آوردن به خداوند را پرداخته‌اید. مانند کودکی که با خود یک شاخه گل به کلاس می‌آورد و آن را در جلوی استاد می‌گذارد. او چیزی آورده است. می‌بینید که استاد به او توجه بیشتری می‌کند. به او لبخند بیشتری می‌زند، می‌گوید: پسرم تو جواب بده. با یک دسته گل در استاد محبت ایجاد شد. مؤمنی که کار نیک می‌کند به سوی خداوند می‌آید و به بندگانش دروغ نمی‌گوید و آنان را پند می‌دهد و به آنان خیانت نمی‌کند و به پدر ومادر خود نیز نیکی می‌کند و ستمدیدگان را برای گرفتن حقوقشان یاری می‌دهد. کارهای او نیک و بسیار است. به خداوند روی می‌آورد. شما با ایمان و کارهای نیک به خداوند روی می‌آورید. یک صمیمیت ويژه میان شما و پروردگارتان ایجاد می‌شود. اگر نافرمانی و گناهی صورت گیرد این صمیمیت از بین می‌رود.
گوینده:
دکتر وقتی می‌گوییم: آنان از پروردگار خود فاصله دارند، آیا معنایش این است که آنان از خداوند دور شده اند و هرگز دروازه‌ی عبادت به روی آنان باز نخواهد کرد یا این‌که کرامت‌ها و روزی خداوند از آنان گرفته می‌شود؟

کسی که از خداوند روی برگرداند، خداوند از او روی گردان است:

دكتر راتب:
وقتی شما درب را می‌گشایید، هوا وارد می‌شود. تنها گشودن درب باعث آمدن هوا شده است. من کسی نیستم که برای آوردن هوا رفته‌ام. برخی از چیزها فوری انجام می‌شود. انسان وقتی از خداوند فاصله می‌گیرد وارد تاریکی‌ها می‌شود. در حالت دوری از خداوند متعال قرار گرفته است. روی گردانی از خداوند و بلافاصله وارد زندگی سخت و دشواری می‌گردد. اما اگر به خداوند متعال روی آورید خداوند در دل شما نوری می‌اندازد و راه درست را به شما نشان می‌دهد. انسان با چهره‌اش یا فرشته است و یا شیطان می‌شود. شیطان او را وسوسه می‌کند و فرشته به او الهام می‌بخشد. اگر با خدا باشد فرشته انجام کارهای نیک را به او الهام می‌کند و اگر با شیطان باشد انجام کارهای بد را به او وسوسه می‌کند.
گوینده:

﴿ كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ ﴾
﴿ زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند ﴾

[سوره مطففين: 15]

دکتر این آیه از چه روزی سخن می‌گوید؟

غفلت و بی خبری بیماری است که انسان را مبتلا می‌کند:

دكتر راتب:
به خدا سوگند انسان در دنیا از خداوند دور است؛ زیرا مشغول است و می‌خورد و می‌نوشد و مسافرت می‌کند و به گردش و تفریح می‌رود و سرگرم دنیا است. سرگرم دنیا شدن او را گاهی از تاثیرات منفی ححاب و فاصله دور می‌کند، اما وقتی دنیا به آخر می‌رسد و شهوت‌ها پایان می‌پذیرد و مهمانی‌ها تمام می‌شود و گردشی نیست و او وارد گور می‌شود، مشکل این‌جاست که در این‌جا چیزی که وی را به خدا نزدیک کند، وجود ندارد و او فقط نافرمانی‌ها و گناه‌های دوری از خداوند را در اختیار دارد و در آن وقت وضعیت بسیار بدی دارد:

﴿ كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ ﴾
﴿ زهى پندار كه آنان در آن روز از پروردگارشان سخت محجوبند ﴾

[سوره مطففين: 15]

این روزی است که وارد جهان آخرت می‌شود یا مرگش فرا می‌رسد. اما در دنیا انسان‌های روی گردان از خداوند بسیار هستند. اما توجه آنان به خوراک، نوشیدن، شب نشینی‌ها، گردش‌ها آنان را از حجاب و مانع میانشان با خدا غافل می‌سازد. این بی خبری نام دارد. خطرناک ترین بیماری که انسان را در بر می‌گیرد، غفلت از یاد خداست. غفلت از جایی که به آن بازخواهد گشت. غافل ماندن از مجازات‌هایی که در انتظار اوست. غفلت انسان مشکل بسیار بزرگی است. مانند این گوشی موبایل که اگر شارژ نکنی عبارت از یک تکه‌ی پلاستیکی است ولی اگر شارژ کردی می‌شود موبایل که به وسیله‌ی آن با مردم صحبت می‌کنی. برادر مؤمن؛ شما مانند تلفن همراه هستید به شارژ نیاز دارید. شارژ شما نماز است. شارژ شما فراگیری دانش است. نیاز به شارژ علمی و شارژ روحی دارید. ارتباط با خدا شارژ روحی است و گوش دادن به یک سخنرانی علمی شارژ علمی است. می‌توانید شما هر هفته خود را با دروس هفتگی، یا میان ماهی، یا روزانه شارژ کنید. شارژرهای دروس دینی بی شمار است. دنیا سراسر اطلاعاتی دقیق است. انسان وقتی می‌اندیشد، خداوند را می‌شناسد، خداوند را با تامل در هستی می‌شناسد، با تامل در آیات هستی و تکوینی او و افعال و آیات قرآنی به او شناخت پیدا می‌کند. به جلسه‌ی علمی می‌رود. خطبه‌ی نماز جمعه‌ی خطیب آگاه و عالمی را گوش می‌دهد. در دعوت خویش مخلص است. با مؤمنان می‌نشیند. تمام این‌ها جلسات علمی و ایمانی است. شنیدن خطبه‌ها، درس‌ها، باز کردن قرآن کریم، خواندن آن، خواندن تفسیر، خواندن حدیث و همنشینی با مؤمنان همه از این دست می‌باشد. پس وقتی انسان تلاش می‌کند با مؤمنان زندگی کند و یا از منابع دینی بهره ببرد یا وقتی به یک منبع دینی می‌رسد، این‌ها نعمت بزرگی به شمار می‌رود.
اما کسی که پای تلویزیون می‌نشیند و پیگیر فیلم‌هاست و شب نشینی‌هایش را با غیبت و سخن چینی می‌گذراند و به شما می‌گوید: زندگی بسیار سخت است و درآمدها اندک است و کارها سخت است و نیازها بسیار است و امور زندگی رو به دشواری می‌رود... این شخص در زندگی دشوار و با نگرانی و بدبینی می‌زید و این امر بسیار دشوار است، بنابراین خداوند متعال می‌فرماید:

﴿ وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى ﴾
﴿ و هر كس از ياد من دل بگرداند در حقيقت زندگى تنگ [و سختى] خواهد داشت و روز رستاخيز او را نابينا محشور مى‏كنيم ﴾

[ سوره طه: 124]

اما این فرموده‌ی الهی:

﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدّاً ﴾
﴿ كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند به زودى [خداى] رحمان براى آنان محبتى [در دل‌ها] قرار مى‏دهد ﴾

[سوره مريم: 96]

﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت‏ خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد ﴾

[ سوره حديد: 28 ]

گوینده:
خداوند دانش شما را بیفزاید دکتر، در آیه‌ای که در آن سخن از زنگار رفته است، آیا یک توبه‌ی ساده و شتابان این زنگار را پاک می‌کند یا شدت نافرمانی و گناه نیازمند توبه‌ای متفاوت است؟

کسی که توبه‌ی نصوح می‌کند نباید آن را بشکند:

دكتر راتب:
به خدا سوگند توبه از گناه برای بار اول بسیار ساده است. ساده ترین توبه این است که بگویید خداوندا به سوی تو توبه نمودم و گویی پروردگار به او الهام می‌کند که ای بنده‌ی من توبه‌ات را پذیرفتم اما پس از این‌که توبه‌ی نصوح نمود پایش لغزید و همان گناه را مرتکب شد دیگر توبه‌ی دوم دشوارتر است و در مرحله‌ی سوم دشوارتر و در بار چهارم بسیار دشوار خواهد بود. من از شنوندگان محترم می‌خواهم که اگر توبه‌ی نصوح کردند هرگز به فکر شکستن آن نباشند؛ زیرا پس از آن به شکستن توبه عادت می‌کنند و اگر به شکستن آن عادت کنند کار بسیار دشوار می‌شود.
گوینده:
خداوند خیرتان دهد. از شما می‌خواهیم دعایی بفرمایید شاید خداوند از ما و شما بپذیرد.

دعاء:

دكتر راتب:
پروردگارا، دین ما را که نگه‌دارنده‌ی امر ماست برای ما نیک بفرما و دنیای ما را که زندگی ما را در آن است برای ما نیک بگردان و آخرتمان را نیک بدار که بازگشت ما به آن جاست و از همه چیز در زندگی برای ما خیر قرار بده و مرگ را بر ما آسان کن ای سرور ما، ای مولای ما، ای پروردگار جهانیان. بار خدایا با حلال خود ما را از حرام بی نیاز کن و با طاعت خود ما را از نافرمانی