به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. سپاس خداوند جهانیان را و درود و سلام بر سرورمان محمد و خاندان پاک و یاران بزرگوارش، امانت داران رسالت و پرچمدارانش. و از ما و از آنان خشنود باش ای پروردگار جهانیان. خداوند ما را از تاریکی‌های نادانی و توهم به انوار شناخت و علم و از لجنزارهای شهوت به بهشت‌های تقرب بیرون ببر.
رمضان یک تغییر کیفی از حالی به حالی و از وضعیتی به وضعیت دیگر است:
پیش از هر چیزی، از شما به خاطر این دعوت مبارک از صمیم دل سپاسگزاری می‌کنم که بیشتر از هر چیزی نشان از گمان نیک نسبت به من است و امیدوارم همان طور که گمان می‌کنید باشم اما اگر در سخنان من چیزی یافتید که در پی آن بوده‌اید پس این لطف خدا است و در غیر این صورت خداوند شما را کافی است و بهترین یاور است.
از جمله نشانه‌های رمضان این سخن خداوند است:
﴿ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (185) ﴾
﴿ ماه رمضان [ماهی] است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است، همان کتابى كه مردم را راهبر و [متضمن] دلايل آشكار هدايت و [ميزان] تشخيص حق از باطل است، پس هر كس از شما اين ماه را درک كند بايد آن را روزه بدارد و كسى كه بيمار يا در سفر است تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد] خدا براى شما آسانى مىی‌خواهد و براى شما دشوارى نمى خواهد تا شماره‌ی [مقرر] را تكميل كنيد و خدا را به پاس آن‌كه هدایتتان كرده است به بزرگى بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد ﴾
نمونه: (وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ) «تا شماره‌ی [مقرر] را تكميل كنيد و خدا را به پاس آن‌كه هدایتتان كرده است به بزرگى بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد.» ، بنابراین رمضان یک تغییر کیفی از حالتی به حالتی، از جایگاهی به جایگاهی دیگر، از پایبندی ناقص به پایبندی کامل و از عبادت به تقرب و از سستی به پایبندی است. یک تغییر کیفی است. بنابراین خداوند می‌فرماید: (وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ) «تا خدا را به پاس آن‌كه هدایتتان كرده است بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد.» ، پس از آن که به اهداف خداوند از روزه رسیدی می‌گویی: الله اکبر، این چه سفری است به سوی خدا! این چه روی آوردنی است به خدا! این چه ذات الهی کاملی است! بنابراین یکی از هدیه‌های فصلی و استثنایی است. یک تغییر کیفی برای روزه دار رخ می‌دهد، بنابراین اگر در این درخواست خود صادق باشد مانعی نیست که برخی از جنبه‌های منفی زندگی مسلمانان را بیان کنم.
هر کس دستور دهنده را بشناسد سپس دستور را بداند در اطاعت از دستور دهنده غرق می‌شود:
با این که خودم از این سخن درد می‌کشم اما می‌گویم: رمضان از نظر برخی از مردم تبدیل به ماه مهمانی‌ها و سریال‌ها شده است. خداوند یک تغییر کیفی و روی آوردن به خودش و ارتباط با خودش را خواسته است. خواسته تا طعم تقرب و ارزش پایبندی و روی آوردن به او را بچشی. بنابراین:
(( ابن آدم اطلبني تجدني، فإنْ وجدتني وجدتَ كل شيء، وإن فتك فاتك كل شيء، وأنا أحب إليك من كل شيء ))
(( ای فرزند آدم، مرا بخواه تا مرا بیابی و اگر مرا یافتی همه چیز را به دست آورده‌ای و اگر مرا از دست دادی همه چیز را از دست داده‌ای و من از هر چیزی برایت محبوب ترم. ))
اما مشکل این است که تو وقتی دستور دهنده را شناختی سپس دستور را دانستی در اطاعت دستور دهنده غرق می‌شوی. اما اگر دستور را دانستی و دستور دهنده را نشناختی غرق انحراف از این دستور می‌شوی. به عنوان انسان وقتی بخشی از وقت خود را برای شناخت خداوند و شناخت نام‌های خداوند و شناخت راه خداوند بگذاری و وقتی خداوند با تو باشد پس چه کسی علیه تو است؟ و اگر خداوند بر علیه تو باشد چه کسی با تو است؟ و اگر پایبند دستور خدا باشی در دنیا دو بهشت داری. بهشت تقرب در دنیا و بهشت تقرب در آخرت. بنابراین مساله مساله‌ی شناخت است. دوباره می‌گویم: وقتی دستور دهنده را شناختی سپس دستور را دانستی در اطاعت دستور دهنده غرق می‌شوی. اما اگر دستور را دانستی و دستور دهنده را نشناختی غرق انحراف از این دستور می‌شوی. یک حقیقت دردآور وجود دارد. آیا نابودی هستی برای خداوند آسان تر از این نیست که وعده‌هایی که برای مؤمنان داده است محقق نشود؟ آیه:
﴿ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (55) ﴾
﴿ خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند وعده داده است كه حتما آنان را در این سرزمین جانشین [خود] قرار دهد همان گونه كه كسانى را كه پیش از آنان بودند جانشین [خود] قرار داد و آن دینى را كه برایشان پسندیده است به سودشان مستقر كند و بیمشان را به ایمنى مبدل گرداند [تا] مرا عبادت كنند و چیزى را با من شریک نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گراید آنانند كه نافرمانند. ﴾
به خداوندتان سوگند آیا ما در زمین جانشین هستیم (كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ) «همان گونه كه كسانى را كه پیش از آنان بودند جانشین [خود] قرار داد» یک قانون، (وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ) « و آن دینشان را به سودشان مستقر كند.» آیا این دین در زمین امکان دارد یا با جنگ جهانی سومی که امروز زیر میز و فردا آشکار روی میز است، رو به رو خواهد شد. بنابراین: (وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا) «تا بیمشان را به ایمنى مبدل گرداند.» کلید واژه فقط یک جمله است: مرا بپرستند، مؤمنان در عبادت خداوند که اطاعت داوطلبانه آمیخته با محبت قلبی مبتنی بر شناخت یقینی منجر به سعادت ابدی است، اخلال وارد کرده اند.
این دین جنبه‌های عقیدتی، ایدئولوژی، فکری وتصوری دارد. نام‌های فراوانی برای یک مسما وجود دارد: جنبه‌ی عقیدتی که در آن حنبه‌ی حرکتی است، در آن پایبندی است، و پایبندی رها کردن است. مال حرام نخورده‌ام، دروغ نگفته‌ام و خیانت نکرده‌ام و در آن جنبه‌ی مثبت وجود دارد، از مال خود انفاق کردم، از علم خود و از جایگاه خود و از امکانات خود انفاق کردم و جنبه‌ی دستاوردی هم دارد، ارتباط با خدا:
﴿ فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ (152) ﴾
﴿ پس مرا ياد كنيد [تا] شما را ياد كنم و شكرانهام را به جاى آريد و با من ناسپاسى نكنيد. ﴾
اگر خداوند را یاد کردیم باور کردنی نیست که آرامشی خواهیم داشت که اگر همه چیز را از دست دهیم بدان آرامش سعادت می‌یابیم و در صورتی که آن را نداشته باشیم بدبخت می‌شویم، حتی اگر همه چیز را داشته باشیم. توفیقم فقط از جانب خداوند است. روابط خارجی ما و جنگ میان دو حق امکان ندارد، زیرا حق یگانه است و میان حق و باطل طول نمی‌کشد و میان دو باطل پیان ناپذیر است.
تاملی در اعجاز قرآن کریم:
بنابراین باید اندکی در این متن تامل کنیم. هزار و سیصد آیه در قرآن کریم از هستی و انسان سخن می‌گویند، چرا؟ آیه امر یعنی باید اطاعت کنی. آیه‌ی نهی یعنی باید خودداری کنی. آیه‌ی داستان باید از آن عبرت بگیری. اما هزار و سیصد آیه کونی به انسان و هستی ارتباط دارد. ماموریت آن‌ها چیست؟ ماموریت آن‌ها تفکر در آفرینش آسمان‌ها و زمین است. آیه می‌گوید:
﴿ إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَاب (190) الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ(191) ﴾
﴿ مسلما در آفرينش آسمان‌ها و زمين و در پى يكديگر آمدن شب و روز براى خردمندان نشانههايى [قانع كننده] است. آنان كه خدا را [در همه احوال] ايستاده و نشسته و به پهلو آرميده ياد مى‌كنند و در آفرينش آسمان‌ها و زمين می‌انديشند [كه] پروردگارا اين‌ها را بيهوده نيافريدهاى، منزهى تو پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار. ﴾
از هزار و سیصد آیه:
﴿ إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا ۚ وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا (41) ﴾
﴿ همانا خدا آسمان‌ها و زمين را نگاه مى دارد تا نيفتند و اگر بيفتند بعد از او هيچ كس آن‌ها را نگاه نمى‌دارد و اوست بردبار آمرزنده. ﴾
همه می‌دانید که زمین هر سال یک بار دور خورشید می‌چرخد. این جریان دایره‌ای نیست بلکه بیضی شکل است و شکل بیضی دو قطر دارد. قطر بلندتر و قطر کوتاه‌تر. اکنون زمین به سمت قطر کوتاه‌تر خود می‌رود. چه می‌شود؟ ما قانون جاذبه داریم که پایه‌ی آن تراکم و مسافت است. وقتی مسافت کوتاه باشد جاذبه بیشتر می‌شود، بنابراین باید زمین جذب خورشید شود. اگر جذب خورشید شود در یک ثانیه بخار می‌شود. یک واژه در دایرة المعارف‌های علمی وجود دارد که بسیار دقیق است. چه می‌شود؟ سرعت زمین بیشتر می‌شود تا سرعت بیشتر باعث قدرت دفع در مقابل قدرت جذب بیشتر شود و زمین در مدار خود باقی بماند (إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا) «همانا خدا آسمان‌ها و زمين را نگاه مى دارد تا نيفتند.»
اکنون به قطر طولانی‌تر رفته است. چه می‌شود؟ وقتی دورتر شود جاذبه ضعیف می‌شود. احتمال دارد که زمین از جاذبه‌ی خورشید جدا شود. و در این صورت درجه حرارت دویست و شصت درجه زیر صفر خواهد شد و زندگی دو بار نابود می‌شود. یک بار وقتی جذب خورشید شود و بخار شود و یک بار هم وقتی دور شود و یخ بزند. دست کیست؟ قدرت کیست؟ علم کیست؟ حکمت کیست؟ آیه می‌گوید: (إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا) «همانا خدا آسمان‌ها و زمين را نگاه مى دارد تا نيفتند.»
نکته‌ی باور نکردنی این است که زمین در زمان چرخش به دور خورشید از دوازده برج می‌گذرد. برج مجموعه‌هایی از ستاره‌ها است. میلیون‌ها... یکی از این برج‌ها عقرب است. من در یک موزه‌ی ستاره شناسی در یک کشور غربی آن را دیده‌ام. کاملا عین عقرب است. چطور فهمیدی که مانند عقرب است؟ ستارگانش را با خطوطی به هم وصل کردند و برج عقرب نامیده شد. یک ستاره‌ی کوچک درخشان به نام قلب عقرب وجود دارد که خورشید و زمین و مسافت آن دو را در خود جای می‌دهد. یک ستاره‌ی کوچک قرمز رنگ در برج عقرب است که خورشید را در خود جای می‌دهد. خورشید یک میلیون و سیصد هزار بار از زمین بزرگتر است. در دل خورشید یک میلیون و سیصدهزار زمین جای می‌گیرد و میان آن دو صد و پنجاه و شش میلیون کیلومتر فاصله است. این ستاره کوچک در برج عقرب خورشید و زمین و مسافت میان آن دو را در خود جای می‌دهد. این خداوند بزرگ باید نافرمانی شود؟ آیا نباید محبت او را در دل داشت؟ آیا نباید به بهشت او امید داشت؟
تعصي الإله وأنت تظهر حبه * ذاك لعمري في المقال شنيع
لو كان حبك صادقاً لأطـعته * إن المحب لـمن يحب يطيع
«نافرمانی خداوند را می‌کنی در حالی که محبت او را نشان می‌دهی. این به خدا سوگند زشت است.
اگر محبت تو واقعی است از او اطاعت کن. عاشق مطیع معشوق است.»
این در قرآن است، مانند این آیه هزار و سیصد آیه در قرآن وجود دارد و سرمشقی برای تفکر است و آیه می‌گوید:
﴿ إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَاب(190) الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (191) ﴾
﴿ مسلما در آفرينش آسمان‌ها و زمين و در پى يكديگر آمدن شب و روز براى خردمندان نشانههايى [قانع كننده] است. آنان كه خدا را [در همه احوال] ايستاده و نشسته و به پهلو آرميده ياد مى‌كنند و در آفرينش آسمان‌ها و زمين می‌انديشند [كه] پروردگارا اين‌ها را بيهوده نيافريدهاى، منزهى تو پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار. ﴾
تفکر در لیوان آب، تفکر در لقمه‌ی غذا، تفکر در این پسر که یک قطره منی بوده است، دارای مغز گشته است، مو در آورده و چشم، بینی، دهان، دندان، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس، دستگاه غدد، استخوان و عضلات دارد. دست کیست؟ قدرت کیست؟ رحمت کیست؟
ما در روانشناسی رفلکس مکیدن داریم. کودک که الآن زاده شده است لب‌هایش را بر سر پستان مادرش می‌گذارد و محکم فشار می‌دهد و شیر را می‌کشد. چه کسی به او آموخته است؟ یک مکانیزم بسیار پیچیده که رفلکس نامیده شده است. نیاز به فکر ندارد. رفلکس مکیدن. چه کسی به او آموخته است؟ اگر این رفلکس نبود شاید این جلسه هم نبود. اردن هم نبود. حتی کویت هم نبود. اصلا هیچ چیزی نبود. رفلکس مکیدن.
روده‌ها مانند بندی در شکم مادر است. پر از یک ماده‌ی چربی مانند سیاه رنگ است. شیر مادر پس از زایمان شیر نیست بلکه یک ماده‌ی ذوب کننده است که همان پیه سیاه را ذوب می‌کند. تا زمانی که آن پیه سیاهی که روده‌ها را پر کرده است ذوب شود مدفوع سیاه است. یا مانند بندی باقی می‌ماند و انسان می‌میرد. به خدا سوگند آیات بی‌شماری درباره‌ی آفرینش انسان وجود دارد. من کتابی دارم که در اینترنت وجود دارد: اعجاز علمی در کتاب و سنت. رایگان است. از سایت اینترنتی خودم قابل دریافت است. شصت و چهار کتاب رایگان با فشار دادن یک کلید.
﴿ سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (53) ﴾
﴿ به زودى نشانههاى خود را در افقهاى گوناگون و در وجودشان بديشان خواهيم نمود تا برايشان روشن گردد كه او خود حق است، آيا كافى نيست كه پروردگارت خود شاهد هر چيزى است ﴾
نکته‌ی دیگر، رسول خدا صلی الله علبه وسلم می‌فرماید:
(( لا تقطعوا رأس الدابة ))
(( سر حیوان را قطع نکنید ))
چرا؟ تمام کشتارگاه‌های جهان حیوان را از پاهایش آویزان کرده و سرش را قطع می‌کنند. قلب دستور را از خود نبض دریافت می‌کند. در آن یک مرکز مغناطیسی وجود دارد. اگر این مرکز از کار بیفتد یک مرکز اضطراری وجود دارد. اگر مرکز دوم از کار بیفتد مرکز سوم وجود دارد. اما انسان در یک باغ راه می‌رود. نبض او فقط هشتاد است. سه مرکز در قلب به آهستگی کار می‌کنند. پس از نخستین مرکز، مرکز دوم و پس از مرکز دوم مرکز سوم جایگزین است. اما نبض بالا هشتاد بار است. انسان گاهی از پله‌ای بالا می‌رود یا یک افعی در باغی می‌بیند. می‌ترسد. نیاز به انرژی بسیار زیادی دارد. این دستور از ذهن می‌آید. شخصی در باغ راه می‌رود یک افعی بسیار بزرگ و ترسناک می‌بیند و تنها است. پیش از هر چیزی تصویر افعی از شبکیه چشم به غده زیرمغزی می‌رسد. غده زیر مغزی می‌فهمد که در پرونده‌های مارها و افعی‌ها برخی از داستان‌ها را از مادربزرگش شنیده است. در درس زیست در مدرسه تصویر افعی و زهر کشنده وجود دارد. از یک داستان به یک واقعیت در مغز مفهوم افعی شکل می‌گیرد. این مغز، غده‌ی زیرمغزی پادشاه غده‌ها یک پیام هرمونی به غده‌ی فوق کلیه به نام آدرنال ارسال می‌کند. گویا وزیر کشور است. نخستین دستور آدرنال، نبض بالا می‌رود. نبض شخص ترسیده صد و هشتاد یا صد و هفتاد است. نبض وی هشتاد بود. دستور دوم حجم ریه‌ها بالا می‌رود. شخص ترسیده نفس نفس می‌زند. دستور سوم میزان قند در خون را بررسی می‌کنیم می‌بینیم صد و بیست یا صد و سی است، در حالی که معمولا نود است. دستور چهارم هرمون. تمام این‌ها در چند ثانیه است. دست کیست؟ قدرت کیست؟ علم کیست؟ پیامبر چنین فرموده است: «سر حیوان را نبرید.» اگر سر قطع شود دستور استثنایی از مغز صادر نمی‌شود. بنابراین یکی از دوستانم به کشوری دور رفت تا حیوانات اهلی بخرد. وقتی این روش سر بریدن را خواست قیمت را بالا بردند. پیامبر خواندن نمی‌دانست، پس چه کسی این را به او آموخته است؟ بسیار دقیق است. «سر حیوان را نبرید».
اکنون موسسات آب و هواشناسی در تمام جهان وجود دارند. در هر کشوی. در هر سال باران می‌بارد. آیا منطقی است که این بارش در تمام جهان برابر باشد. پیامبری که خواندن نمی‌داند می‌فرماید:
(( ما عامٌ بأَمْطَرَ من عامٍ، ولا هَبَّتْ جنوبٌ إلا سال وادٍ ))
(( هیچ سالی از سال دیگر پرباران تر نیست و هر گاه باد جنوب بوزد باران می‌بارد. ))
چه کسی این را به او آموخته است؟ بنابراین به این پیامبری که خواندن نمی‌داندوحی می‌شود. بنابراین گفته‌اند: وحی تلاوت شدنی داریم که قرآن است و وحی غیر تلاوت شدنی داریم که احادیث و سنت رسول خدا است.
تفکر کوتاه‌ترین راه رسیدن به خدا:
بنابراین تفکر کوتاه‌ترین راه برای رسیدن به خدا و بزرگ‌ترین دروازه‌ای است که می‌توانیم به سوی خداوند برویم. تفکر شما را رو در روی بزرگی و عظمت خداوند قرار می‌دهد. مثالی برای تقرب به ذهن. پس از عید یکی از خویشان کودکی خردسال، مثلا دایی‌اش به دیدنش می‌رود. او می‌گوید: من پول زیادی دارم. مثلا ده دینار کویتی دارم. پانصد لیر سوری مثلا. این کودک وقتی گفته است: زیاد. این رقم برای او بسیار زیاد است. اگر یک مسئول بزرگ در یک دولت بزرگ بگوید: ما برای این جنگ مبلغ زیادی آماده کرده‌ایم شاید دویست میلیارد باشد. اگر آفریدگار هستی‌ها بگوید:
﴿ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ ۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيْءٍ ۚ وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُن تَعْلَمُ ۚ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا (113) ﴾
﴿ و اگر فضل خدا و رحمت او بر تو نبود طايفه‌اى از ايشان آهنگ آن داشتند كه تو را از راه به در كنند و[لى] جز خودشان [كسى] را گمراه نمى سازند و هيچ گونه زيانى به تو نمى رسانند و خدا كتاب و حكمت بر تو نازل كرد و آن‌چه را نمىدانستى به تو آموخت و تفضل خدا بر تو همواره بزرگ بود. ﴾
بنابراین وقتی دنیا را می‌خواهی باید علم بیاموزی و وقتی آخرت را می‌خواهی باید علم بیاموزی و اگر هر دو را می‌خواهی باید علم بیاموزی و علم بخشی از خود را به تو نمی‌دهد مگر تو تمام خود را به آن ببخشی و اگر بخشی از خود را در راه علم وقف کردی چیزی به تو نمی‌دهد. انسان تا زمانی که علم بیاموزد عالم است. اگر گمان کرد که عالم شده است نادان است. طالب علم آخرت را بر دنیا ترجیح می‌دهد و هر دو را با هم به دست می‌آورد. اما نادان دنیا را بر آخرت ترجیح می‌دهد و هر دو را از دست می‌دهد.
یک دانشمند فرانسوی به نام بوتال وجود دارد. یک نکته‌ی بسیار دقیق وجود دارد که امیدوارم بتوانم به درستی برای شما توضیح دهم. جنین در رحم مادرش است. او خون دارد، قلب دارد و ریه دارد. اما ریه‌هایش از کار افتاده‌اند زیرا هوایی وجود ندارد. میان دو گوشش سوراخ است. خون به جای انتقال به ریه‌ها برای بیرون راندن دی اکسید کربن به بیرون و گرفتن اکسیژن از بیرون، از طریق سوراخی که دانشمند فرانسوی بوتال آن را کشف کرده است، از گوشی به گوشی دیگر می‌رود. چه اتفاقی می‌افتد؟ در هنگام زایمان یک لخته می‌آید و این سوراخ را می‌بندد و اگر بسته نشود در کشور ما این عمل جراحی پانصد هزار هزینه دارد. عمل قلب باز برای نوزاد. این سوراخی که دانشمند فرانسوی بوتال کشف کرده است، دست چه کسی آن را می‌بندد؟ اندیشیدن در آفرینش آسمان‌ها و زمین تو را رو در روی عظمت خداوند قرار می‌دهد، بنابراین تفکر بالاترین عبادت است و هیچ عبادتی مانند تفکر وجود ندارد.
مجری:
استاد. خداوند شما را حفظ کند و در عمر شما برکت دهد. یادآور می‌شویم که اگر تعداد به بیش از صد نفر رسید می‌توانید در فیس بوک ما را دنبال کنید و به مطالب بیشتری درباره‌ی رمضان دست یابید. دریای شما بی کران است و خداوند شما را خیر دهد و علم شما بسیار است و خداوند ما را از آن بهره مند سازد. اما وقت ما کم است و می‌خواهیم درباره‌ی رمضان سخن بگوییم. اگر مطلبی درباره‌ی رمضان است بفرمایید.
دکتر محمد راتب نابلسی:
قبل از هر چیزی من از صمیم وجودم امیدوارم این ماه یک تغییر کیفی باشد. حقیقت تلخ است و گاهی باید گفته شود: رمضان تبدیل به ماه مهمانی‌ها و ماه سریال‌ها شده است. حیله‌ی غرب بسیار ترسناک است:
﴿ وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ (46) ﴾
﴿ و به يقين آنان نيرنگ خود را به كار بردند و [جزاى] مكرشان با خداست، هر چند از مكرشان كوه‌ها از جاى كنده مى‌شد. ﴾
غرب از این‌که بتواند ما را قانع کند که دین را رها کنیم ناتوان مانده است، بنابراین از ابزار تصویر استفاده کرده است. مثلا فیلم، کاخ و خانه‌های بسیار باشکوه. زن بسیار آرایش کرده همراه دوستان شوهرش. انحراف کامل. در منزل شراب وجود دارد، شیک، پول، دو یا سه خودرو و خانه‌ای کنار ساحل. رسانه یک خانواده متدین را به شما نشان می‌دهد. شوهر بی منطق، همسر نزد همسایه‌ها، فرزندان در خیابان، آنان برای تضاد با دین فقط به سخن گفتن بسنده نکرده‌اند. وقتی یک صفحه‌ی تلویزیون باز باشد و سریال باشد. سریال می‌تواند ارزش‌های ثابت انسانی را از هم جدا کند. هم‌چنین داستان به خاطر جذابیتش می‌تواند ارزش‌های از هم پاشیده را برگرداند. ما رسانه‌ای نامناسب و بی برنامه داریم. می‌خواهم سخنی بگویم امیدوارم سنگین نباشد: اگر در خانه تلویزیون را مدیریت نکنی امکان ندارد کسی توبه کند. رمضان ماه سریال‌ها و مهمانی‌ها نیست. من از برادران گرامی‌ام می‌خواهم اگر مشکلی وجود دارد پیش از رمضان حل کنید. مشکل اجتماعی، خانوادگی، کاری، بهداشتی و بیماری، همه را پیش از رمضان حل کنید. اگر مشکل بزرگ است آن را به بعد از رمضان موکول کنید. ماه رمضان را ماه صفا و روی آوردن به خدا قرار دهید. ماه تقرب به خداوند، ماه صله رحم، ماه بخشیدن، ماه پرداخت زکات و صدقات و ماه دوستی با خداوند متعال:
﴿ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا (96) ﴾
﴿ كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به زودى [خداى] رحمان براى آنان محبتى در دل‌ها قرار مىدهد ﴾
﴿ قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا ۖ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ ۖ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَىٰ (123) ﴾
﴿ فرمود: همگى از آن [مقام] فرود آييد در حالى كه بعضى از شما دشمن بعضى ديگر است، پس اگر براى شما از جانب من رهنمودى رسد هر كس از هدايتم پيروى كند نه گمراه مى شود و نه تيره بخت می‌گردد. ﴾
نه گمراه می‌شود و نه به بدبختی می‌افتد.
﴿ قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا ۖ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (38) ﴾
﴿ فرموديم: جملگى از آن فرود آييد، پس اگر از جانب من شما را هدايتى رسد آنان كه هدايتم را پيروى كنند بر ايشان بيمى نيست و غمگين نخواهند شد. ﴾
کسی که هدایت خداوند را پیروی می‌کند نه گمراه می‌شود و نه به بدبختی می‌افتد. بر گذشته‌ها افسوس نمی‌خورد و از آینده نمی‌هراسد. اما آداب و رسوم. من یک سخن سنگین خواهم گفت و اگر با برنامه‌ی الهی متناسب نبود آن را به دیوار بزنید. اصلا به آن اهمیت ندهید. به سخن مردم اهمیت نده:
﴿ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ ۗ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاءَ بِهِ مُوسَىٰ نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ ۖ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًا ۖ وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُوا أَنتُمْ وَلَا آبَاؤُكُمْ ۖ قُلِ اللَّهُ ۖ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ (91) ﴾
﴿ و بزرگی خدا را درست نشناختند آنگاه كه [يهوديان] گفتند خدا چيزى بر بشرى نازل نكرده است. بگو: چه كسى آن كتابى را كه موسى آورده است نازل كرده است؟ همان كتابى كه براى مردم روشنايى و رهنمود است و آن را به صورت طومارها درمى آوريد و آن‌چه را از آن [مىخواهيد] آشكار و بسيارى را پنهان مى‌كنيد در صورتى كه چيزى كه نه شما مىدانستيد و نه پدرانتان [به وسيله‌ی آن] به شما آموخته شد. بگو: خدا [همه را فرستاده آنگاه بگذار تا در ژرفاى [باطل] خود به بازى سرگرم شوند. ﴾
فضای عمومی فضای سریال‌ها است، فضای تلویزیون، فضای مهمانی‌ها، فضای شب بیداری تا ساعت دوی نیمه شب، غضای غیبت، سخن چینی و چشم چرانی. این رمضانی نیست که خداوند از ما خواسته است. یک سخن می‌گویم شاید سنگین باشد اما حقیقت تلخ هزار بار بهتر است: اگر پس از رمضان مانند پیش از رمضان بودی به خدا سوگند اغراق نمی‌کنم مثل این است که رمضان روزه نگرفته باشی. اما به قول یکی از شاعران: رمضان رفت جام می‌را بده ساقی. رمضان سازنده است. در رمضان غیبت وجود ندارد. تا سال بعد غیبت نیست. در رمضان تلویزیون انحرافی وجود ندارد. شب بیداری‌های مختلط وجود ندارد. چشم چرانی وجود ندارد. نفاق و دروغ وجود ندارد. پیروی از قدرت‌های شیطان وجود ندارد. رمضان آشتی با خدا است:
(( ابن آدم اطلبني تجدني، فإنْ وجدتني وجدتَ كل شيء، وإن فتك فاتك كل شيء، وأنا أحب إليك من كل شيء ))
(( ای فرزند آدم، مرا بخواه تا مرا بیابی و اگر مرا یافتی همه چیز را به دست آورده‌ای و اگر مرا از دست دادی همه چیز را از دست داده‌ای و من از هر چیزی برایت محبوب‌ترم. ))
توبه چیست؟ رمضان ماه توبه است. توبه نصوح، پشیمانی بر گذشته‌ها، دست کشیدن واقعی از گناه، دست کشیدن از گناه و اراده‌ی محکم برای برنگشتن به گناه. اما هر کس بگوید: پس از رمضان من مانند سابق می‌شوم این مسخره کردن خدا است. از برادران گرامی‌ام می‌خواهم که این ماه یک تغییر کیفی باشد. یک تغییر کیفی به سوی خدا. یک تغییر کیفی برای آشتی با خدا. انسان وقتی به خدا باز می‌گردد و توبه می‌کند منادی در آسمان‌ها و زمین فریاد می‌زند که به فلانی تبریک بگویید که با خداوند آشتی کرده است. وقتی بنده‌ای توبه‌ی نصوح کند، خداوند گناهانش را از یاد فرشتگان نگهبانش و فرشتگان و تمام سرزمین‌ها می‌برد.
نیاز مؤمن به یک حامی ایمانی:
اکنون یک نکته بگویم. با این سخن خداوند چه کنیم؟:
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ(119) ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آوردهايد تقوای خدا را پیشه کنید و با راستان باشيد. ﴾
تو نیازمند یک حامی ایمانی هستی، «تقوای خدا را پیشه کنید و با راستان باشيد.»
آیه‌ی دوم:
﴿ وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ۖ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا (28) ﴾
﴿ و با كسانى كه پروردگارشان را صبح و شام مىخوانند [و] خشنودى او را می‌خواهند شكيبايى پيشه كن و دو ديده ات را از آنان برمگير كه زيور زندگى دنيا را بخواهى و از كس كه قلبش را از ياد خود غافل ساختهايم و از هوس خود پيروى كرده و [اساس] كارش بر زياده روى است اطاعت مكن. ﴾
براساس زبان شناسی، قلب او را مهر زدیم، هرگز معنایش این نیست که او را غافل ساختیم. یعنی او را غافل یافتیم. با این گروه زیستم و آنان را بخیل نیافتم. با این گروه زیستم آنان را ترسو نیافتم. (وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ) او را غافل یافتیم. تو نیازمند شب بیداری با مؤمنان هستی. گردش با مؤمنان. نیازمند یک ازدواج اسلامی. نیازمند یک همسر نیک که اگر به او نگاه کنی تو را شاد کند و تو را در نبودت حفظ کند. اگر دستور دهی اطاعت کند. فرزندان نیکو باشند. بهشت مؤمن، خانه‌اش است.
رمضان گشودن یک صفحه‌ی تازه با خدا:
از خداوند متعال می‌خواهم که این ماه را ماه رهایی از گناهان ما، ماه آشتی با خدا، گشودن صفحه‌ای تازه با خدا، ماه تقرب به خدا و ماه صله رحم و انفاق قرار دهد:
(( في المالِ حقٌّ سوَى الزَّكاةِ ))
(( در مال علاوه بر زکات، حقی وجود دارد. ))
زکات فرض است اما انفاق بالاتر از زکات است. کاری بسیار بزرگ است. بنابراین به درگاه خداوند امید دارم که این ماه یک تغییر کیفی باشد. وعده‌های الهی باور کردنی نیست. وعده‌های پیامبر نیز وجود دارد:
(( خيرُ الصحابةِ أربعةٌ، وخيرُ السَّرايا أربعمائةٍ، وخيرُ الجيوشِ أربعةُ آلافٍ، ولا تُغْلَبُ اثنا عشرَ ألفًا مِن قلَّةٍ ))
(( بهترین دوستان چهار نفرند و بهترین دسته‌ها چهارصد تا هستند و بهترین سپاهیان چهارهزار تا هستند و دوازده هزار تن به خاطر کم بودن مغلوب نمی‌شوند. ))
اگر دو میلیون باشند؟ این یک حقیقت تلخ است. اختیارشان به دست خودشان نیست. دشمن هزار و یک راه برای شکست آنان دارد. باید یک درنگ کیفی و یک تامل و یک تفکر نمود. صفحه‌ای تازه با خدا. توبه‌ی نصوح. انفاق کردن و پرداخت زکات:
(( ما تَلِف مالٌ في بَرٍّ ولا بحرٍ إلا بِحَبْسِ الزكاةِ ))
(( هر مالی فقط به خاطر زکات ندادن، در خشکی و دریا از بین می‌رود. ))
دادن زکات، صله رحم، خواهری در دوردست داری از او سر بزن و اوضاعش را بررسی کن. من به شما می‌گویم: شاید زکات مال خودت را به خویشاوندان بدهی، زیرا خویشاوندان برای نیکی کردن در اولویت هستند. هدیه در روز عید. دادن لباس به خانواده‌ای فقیر. نیازهای یک ساله‌ی یک خانواده فقیر. ماه انفاق است. تقرب به خداوند. کار نیک. صله‌ی رحم. یک تغییر نوعی در این ماه. امیدوارم خداوند این ماه را ماه عبادت، تقرب به خدا، انفاق، صله‌ی رحم و ماهی قرار دهد که دارای جرقه‌ی ایمانی باشد. انسان وقتی خداوند را شناخت همه چیز را می‌شناسد.
فـلو شاهدت عيناك من حسننــــــا الذي رأوه لما وليت عنــــا لغيرنــــــا
ولو سمعت أذناك حســن خطابـنا خلعت عنك ثياب العجب وجئتنـــــا
ولو ذقت مـن طعــــــم المحـبة ذرة عذرت الذي أضحى قتيلاً بحبنــــــــا
ولو نسمت من قربنا لك نسمــة لمــــت غريباً واشتياقـــــــــاً لقربنــــا
ولو لاح مـن أنوارنا لك لائـــــــح تــركت جميع الكائنــات لأجلنــــــــا
فما حبنا سهل وكل ن ادعـــــى سهولته قلنا له قــــــد جهلتنـــــــــــا
فأيسر ما في الحب بالصب قتلــه وأصعب من قتل الفتى يوم هجرنا
«اگر چشمان تو زیبایی ما را ببیند که آنان دیده‌اند دیگر به کسی غیر ما نگاه نمی‌کنی،
و اگر گوش‌های تو سخنان شیرین ما را بشنود لباس خودپسندی از تن بیرون کرده و به سوی ما می‌آیی،
و اگر طعم عشق را ذره‌ای چشیده باشی دلیل کسی که به خاطر عشق ما کشته شده است را موجه می‌دانی،
و اگر نسیمی از نزدیکی ما به تو برخورد کند از شوق نزدیک شدن به ما غریبانه خواهی مرد،
و اگر از نور ما پرتویی به تو بتابد تمام هستی‌ها را به خاطر ما رها خواهی کرد،
محبت ما آسان نیست و هر کسی ادعای آسانی آن را کرده است می‌گوییم تو ما را نمی‌شناسی،
پس ساده‌ترین راه در محبت ما کشته شدن به خاطر عشق است و سخ‌تر از کشته شدن انسان روز فراق ما است.»
توحید هدف علم و عبادت هدف عمل است:
بنابراین یک آیه هم جامع و هم مانع است. محتوای دعوت تمام پیامبران و رسولان را در خود دارد. این آیه چیست؟
﴿ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ (25) ﴾
﴿ و پيش از تو هيچ پيامبرى نفرستاديم مگر اين‌كه به او وحى كرديم كه خدايى جز من نيست پس مرا بپرستيد. ﴾
توحید انتهای علم و عبادت انتهای عمل است. بنابراین یک حقیقت وجود دارد: هر اتفاقی که از زمان آدم تا روز قیامت در پنج قاره اتفاق افتاده است را خداوند اراده کرده است. نه به این معنا که به آن دستور داده است و نه به این معنا که او از آن خشنود است، بلکه بدان اجازه داده است و هر چیزی که خداوند خواسته اتفاق افتاده است و اراده‌ی الهی متعلق به حکمت مطلق است و حکمت مطلق متعلق به خیر است و در هستی شر مطلق وجود ندارد، زیرا با وجود خداوند متناقض است، پس امیدوارم که روزه نزد خداوند قبول افتد و نکته‌ی دقیق این است که وقتی خداوند بداند کاری که می‌گویی را می‌کنی و در سخنان خود اخلاص داری، برایت قبول می‌کند و کسی که دعوت می‌کنی نیز مورد قبول واقع می‌شود. وقتی بداند که خداوند او را خواهد بخشید. بنابراین ناامیدی، یاس و بدبینی و سوداگری با ایمان تناقض دارد. او ما را آفریده است تا ببخشد:
﴿ إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَ ۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمْ ۗ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (119) ﴾
﴿ مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده و براى همين آنان را آفريده است و وعده‌ی پروردگارت [چنين] تحقق پذيرفته است [كه] البته جهنم را از جن و انس يكسره پر خواهم كرد. ﴾
بنابراین اگر هزار سخن با این سخن تناقض دارد همه را رد کن. او ما را آفریده تا ما را ببخشد. دستور داده تا توبه کنیم، فقط به این خاطر که توبه ما را بپذیرد. دستور داده استغفار کنیم تا ما را ببخشد. بنابراین این فرصتی بی‌نظیر است. مثلا اگر فرض کنیم یکی از برادران دنبال کننده‌ی ما تاجر است. اگر پنج میلیون قرض داشته باشد، تهدید به پلمپ شدن فروشگاهش شده باشد و املاک غیر منقول او مصادره شود، در این‌جا یکی به او می‌گوید: این کارها را سی بار انجام بده تا معاف از پرداخت دین شوی. این حدیث را گوش کنید:
(( من صامَ رمضانَ إيمانًا واحتسابًا غُفِرَ لَه ما تقدَّمَ من ذنبِهِ، ومن قامَ ليلةَ القدرِ إيمانًا واحتسابًا غُفِرَ لَه ما تقدَّمَ من ذنبِهِ ))
(( هر کس رمضان را از روی ایمان و برای کسب ثواب روزه بگیرد گناهان پیشین او بخشیده می‌شود و هر کس شب قدر را با ایمان و برای کسب ثواب نماز بخواند گناهان پیشین او بخشیده می‌شود. ))
پس در انتظار مناسبتی هستی تا با خداوند صفحه‌ای تازه بگشایی تا تمام گناهانت را بیامرزد. ارتباط جدیدی با خانواده‌ات، ارتباط جدیدی با تلویزیون، ارتباط جدیدی با خویشان و ارتباطی برنامه ریزی شده براساس روش الهی. بنابراین:
(( استقيموا ونعِمَّا إنِ استقمتُمْ، وخيرُ أعمالِكم الصلاةُ، ولا يحافظُ على الوضوءِ إلَّا مؤمنٌ ))
(( پایبندی کنید و چه زیبا است اگر پایبند باشید و بهترین اعمال شما نماز است و تنها مؤمن همیشه وضو دارد ))
پایبندی یعنی رها کردن. مال حرامی نخوردم، خیانت نکردم و دروغ نگفتم. کار نیک مثبت است. از مال خودم و از علم خودم انفاق کردم.
کار نیک دلیل وجود ما در دنیا است:
بنابراین وقتی انسان را مرگ فرا می‌گیرد:
﴿ حَتَّىٰ إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ (99) لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ ۚ كَلَّا ۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا ۖ وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ (100) ﴾
﴿ تا آنگاه كه مرگ يكى از ايشان فرا رسد می‌گويد: پروردگارا مرا بازگردانيد. شايد من در آن‌چه وانهادهام كار نيكى انجام دهم. هرگز. اين سخنى است كه او گوينده‌ی آن است و پشاپيش آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته خواهند شد. ﴾
علت وجود ما پس از ایمان به خداوند و روز آخرت، کار نیک است. نیک نامیده شده است زیرا برای عرضه به خدا نیکو است. چه زمانی نیکو است؟ وقتی خالص و درست باشد. خالص یعنی تنها برای رضای خدا باشد و درست یعنی مطابق با سنت باشد. پس خلاصه این که ارکان ایمان یعنی کلیات این دین، یک عقیده‌ی سالم و یک حرکت براساس برنامه‌ی الهی. ترک کردن پایبندی است، حرکت مثبت کار نیک است و نتیجه‌ی روی آوردن به خداوند است. وقتی این ارکان یا کلیات این دین محقق شد به خدای کعبه رستگار شده‌ای. امیدوارم هر کس به من گوش می‌دهد، یا مرا می‌بیند و یا بعدا در اینترنت خواهد دید، خداوند ایمان همه‌ی شما را حفظ کند و خانواده، فرزندان، سلامتی و اموال شما را حفظ کند و آخرین دعا مهم‌ترین دعا است که خداوند آرامش کشورتان را حفظ کند، این نعمت تنها زمانی قدرش دانسته می‌شود که از بین برود. امیدوارم خداوند آرامش را حفظ کند و سپاس خداوند جهانیان را.
مجری:
استاد عزیز ما، خداوند شما را خیر دهد. تمام سخنان استاد ما حقیقت است که همیشه در ارتباط با ماه رمضان می‌خوانیم و در تفسیر این سخن باری تعالی توسط شما:
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (183) ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده است، باشد كه پرهيزگارى كنيد. ﴾
یعنی از شبهه‌ها به یقین‌ها پناه ببرید. از این نکته سخن می‌گویید؟
دکتر محمد راتب نابلسی:
اگر شخصی بالاترین درجه بینایی را داشته باشد و شخصی نابینا باشد در یک اتاق تاریک هر دو برابرند. انسان بینا به چه چیزی نیازمند است؟ به یک نور که میان او و اشیا قرار گیرد. عقل پیچیده‌ترین سیستم در جهان است و از شناخت خود ناتوان است. این عقل به نور الهی نیازمند است. آیه:
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (28) ﴾
﴿ اى كسانى كه ايمان آوردهايد از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا از رحمت خويش شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [بركت] آن راه سپريد و بر شما ببخشايد و خدا آمرزنده‌ی مهربان است. ﴾
همان طور که چشم به نور مادی نیازمند است که میان آن و میان جسم قرار گیرد، عقل نیز نیازمند یک نور است. این تقوا است. تقوا این است که با نور خداوند ببینی. با توفیق خداوند حرکت کنی. این ایمان چیز بسیار بزرگی است. تو را از انسانی به انسانی دیگر تبدیل می‌کند. از انسانی ناامید، بدبین، سودایی و منحرف به انسانی بزرگ تبدیل می‌کند. پس رمضان یک تغییر کیفی است. این من هستم که آن را با دیدی درست می‌بینم. تمام گناهان ما از بینش اشتباه است. یا از تصوری اشتباه است که از شهوات بر می‌خیزد. از محیط عام و از انحراف عام بر می‌خیزد. اما اگر یک حامی ایمانی باشد، علم کسب شود، قرآن روزانه خوانده شود، چشم‌ها فروهشته شود و کل امور در منزل منظم و براساس ایمان باشد، یک چیز دیگر می‌شود. این چیزی است که من برای شما می‌خواهم.
مجری:
استاد، سوال یکی از دوستان این است که چطور رمضان را با ایمان و پایبندی روزه بگیریم و چطور به آن پایبند باشیم؟
دکتر محمد راتب نابلسی:
اگر کسی بخواهد وزنش را کم کند و رمضان را به این خاطر روزه بگیرد او رمضان را روزه نگرفته است. رمضان اصول درستی دارد ولی در اصل یک عبادت است. اگر گمان کند که رمضان مشکل اضافه وزن او را حل می‌کند اشتباه بسیار بزرگی کرده است. رمضان یک عبادت است. عبادتی داوطلبانه آمیخته با محبت قلبی است. کسی که از خداوند اطاعت کند ولی او را دوست نداشته باشد، او را عبادت نکرده است. اطاعتی داوطلبانه آمیخته به محبت قلبی مبتنی بر یک عقیده‌ی یقینی که منجر به سعادت ابدی می‌شود. میان لذت و سعادت تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. لذت حسی و مادی است و همیشه نیازمند زمان، سلامتی و پول است و بنا به حکمتی بسیار والا همیشه یکی از این‌ها وجود ندارد. در ابتدا سلامتی و زمان وجود دارد اما پول نیست و در میان سالی سلامتی و پول وجود دارد اما زمان نیست و در پاییز عمر زمان و پول وجود دارد اما سلامتی وجود ندارد. اما سعادت چیزی دیگر است. به محض این‌که با خداوند ارتباط برقرار کنی و نگویی: در روی زمین تنها کسی از من خوشبخت تر است که با تقواتر از من است، در این صورت مشکلی وجود دارد. تو اکنون برای آشتی با خدا دعوت شده‌ای. برای باز کردن صفحه‌ای جدید. برای ایجاد یک ارتباط دورنی قوی. یک ارتباط قوی با پیرامون. تو کار نیک داری. تو چیزی داری که تو را مقرب درگاه خداوند می‌کند.
برادر بزرگوار: تمام مردم از صفر به عنوان نوزاد متولد می‌شوند. پس از مدتی راه می‌رود. خانواده بسیار خوشحال می‌شوند. پس از مدتی می‌گوید: بابا. پس از مدتی الحمدلله می‌خواند. پس از مدتی وارد پیش دبستانی می‌شود. راهنمایی، متوسطه، مدرک عالی، لیسانس ادبیات، لیسانس علوم، سپس ارشد، سپس فوق لیسانس، سپس دکترا، شغل مهمی می‌گیرد. یک خودرو می‌گیرد. منزلی می‌خرد. نمودار صعودی رو به بالا است. فرشته‌ی مرگ می‌آید و او را دوباره به صفر بر می‌گرداند. همه چیز می‌رود. به جز مؤمن. مؤمن اگر فرشته‌ی مرگ به سراغش آید می‌گوید: هرگز شری ندیده‌ام. نمودار او رو به بالا باقی است. بنابراین مؤمنان وقتی می‌میرند می‌گویند: هرگز بدی ندیده‌ایم. اهل دنیا غرق در لذت‌ها و منافع و انحرافات هستند و درهنگام مرگ می‌گویند: هرگز خیری ندیدیم. داستان این است. رمضان نماز تراویح دارد:
(( من صلَّى الصبحَ في جماعةٍ فهو في ذمةِ اللهِ فمن أخفر ذمةَ اللهِ كبَّه اللهُ في النارِ لوجهِه ))
(( کسی که نماز صبح را ادا کند، در ذِمّهٔ (امان و حمایت) الله است، پس مواظب باشيد که الله درباره‌ی عهد و پيمان خويش با چنين بنده‌ای، چيزی از شما مطالبه نکند؛ زيرا هرکس در اين باره از سوی الله مؤاخذه شود، راه فرار ندارد و سپس الله متعال او را بر چهره‌اش در آتش دوزخ می‌اندازد. ))
و هر کس نماز عشا را با جماعت بخواند تا صبح در پناه خدا است.
مجری:
سؤال درباره‌ی توبه وجود دارد. دکتر یک مساله وجود دارد که ما اکنون در شرایط وجود بیماری کرونا هستیم و برخی به خاطر بسته شدن مساجد، اندکی ناامید شده‌اند؟
ویروس کرونا رسالتی است که پیام آن بازگشت به خدا و عبادت او است:
دکتر محمد راتب نابلسی:
نا امیدی، بدبینی، سوداگری و یاس با ایمان تناقض دارند، اما من باید طوری خداوند را بپرستم که او می‌خواهد نه خودم بخواهم. او این گونه خواسته است. بنابراین استفاده از اسباب امری دینی است. موضع اخلاقی علمی درست این است که اسباب را استفاده کنی به طوری که گویا همه چیز است، سپس به خداوند توکل کنی طوری که گویا اسباب هیچ است. اسباب فقط برای پیامبران آفریده شده است. مؤمن به خاطر آفرینش اسباب پیروی نمی‌کند. واکسنی وجود دارد که خواهی زد. سویه بیماری نیز هست. پیامبر یک تذکر می‌دهد که اگر وبا در شهری وجود داشت از آن خارج نشوید. این دیدگاه گذشته‌ی بسیار پیشرفته چیست؟ و به آن شهر وارد نشوید. و من طوری که خداوند بخواهد او را عبادت می‌کنم نه آن طور که من بخواهم. در حقیقت از عمق وجود می‌گویم انسان‌ها در باتلاق زمین، منافع، قدرت و ظلم غرق شده‌اند. زمین پر از ستم و ظلم شده است. خداوند می‌خواهد آنان را به وحی آسمان جلب کند. آنان را از باتلاق زمین به وحی آسمان نجات دهد. بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان که پنج هزار عنصر در خود دارد و سلاح اتمی دارد. ناخدای آن پیام کمکی به رئیس خود در آمریکا فرستاده است: به داد ما برس. هر روز یکی پس از دیگری می‌میریم. این کرونا چیست؟ این یکی از سربازان خداست تا نظر تمام اهل زمین، تمام اقشار، تمام سطوح، از سرباز تا فرمانده را جلب کند. مضمون این پیام این است:
﴿ إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي (14) ﴾
﴿ منم من خدايى كه جز من خدايى نيست، پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار. ﴾
انسان‌ها را در باتلاق زمین غرق کرد. خداوند با این ویروس خواست که آنان را به وحی آسمان برساند. هر ملتی تنها پس از یک درمان حکیمانه‌ی الهی به خداوند باز گشته است.
مجری:
خداوند شما را خیر دهد استاد. برادران گرامی، اگر فرصتی باشد ماشاء الله تعداد بسیاری از مخاطبان ما در فیس بوک هستند و اگر کسی نظری دارد از نظر ما اشکالی ندارد. یکی از برادران می‌گوید: ماه رمضان ماه پیروزی‌ها است. این پیروزی‌ها بر نفس در ماه رمضان چطور محقق می‌شود؟
چگونگی تحقق پیروزی بر نفس در ماه رمضان:
دکتر محمد راتب نابلسی:
چهار نوع پیروزی وجود دارد. بزرگ‌ترین پیروزی پیروزی بر نفس است. از جهاد اکبر به جهاد اصغر برگشتیم. جهاد نفس و هوای نفس. این جهاد مدیریت تلویزیون، چشم پوشی، مدیریت درآمد، مدیریت خرج، خرید و فروش و انجام مسئولیت است. هزار راه برای کسب مال حرام وجود دارد. بیماری می‌آید و از او داروهایی می‌خواهد که نیازی به آن‌ها ندارد. نزد کسی می‌رود که وکیل است و دادخواستش به گونه‌ای هست که هیچ امیدی به آن نیست. می‌گوید: من آن را حل می‌کنم. پنج یا شش سال او را در انتظار باقی می‌گذارد، سپس به او می‌گوید: قاضی از طرف دیگر مبلغی گرفته است. خداوند بزرگ است. خداوند تومور بدخیم دارد. خدا نارسائی کلیوی دارد. خدا سیروز کبدی دارد. خدا بیماری‌هایی دارد که زندگی انسان را تبدیل به جهنم می‌کند. نابینایی دارد. انسان اگر تقوای خدا را پیشه کند، رمضان ماه آشتی با خدا است. ماه توبه است. ماه اخلاص است. ماه کسب علم است. روزانه قرآن بخوان. تفسیر بخوان. تو تلفن همراه داری که اگر آخرین مدل باشد و آن را شارژ نکنی یک تکه پلاستیک است و تو هم نیاز به شارژ داری. نیاز به جلسه‌ی علمی هفتگی داری. نیاز به خطبه‌ی جمعه داری. کتاب تفسیر بخوانی. به لطف خداوند سایت اینترتی من در جهان رتبه‌ی نخست را دارد. کاملا رایگان است. من مطالب زیبایی در سایت دارم. در یک دقیقه در اختیار تمام مردم است. این سایت هر روز دو میلیون بازدید کننده دارد. به ده زبان ترجمه می‌شود. شما خودرو خود را می‌رانید و نیاز به صدایی دارید، فقط موضوع صوتی را گوش می‌دهید. موضوعی برای خطبه نیاز داری متن آن موجود است. در یک شب بیداری هستی و می‌خواهی موضوع مهمی را به شکل ویدئو به آنان نشان دهی. دایره المعارف متنی، تصویری و صوتی و فتواها... تمام این‌ها در اختیار شما است. روی تبلت، روی کامپیوتر، روی آیفون. تمام این‌ها در اختیار مردم است. روزانه دو میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند. به ده زبان و کاملا رایگان است. در هیچ زمانی مانند زمان ما چیزی رایگان نبوده است.
مجری:
یکی از برادران سؤالی پرسیده است: ارزش تقوای الهی در رمضان چیست و چطور آن را تقویت کنیم؟
هر کس ایمانش بیشتر باشد دیدش بازتر می‌شود:
دکتر محمد راتب نابلسی:
هر چقدر ایمانت بیشتر باشد دیدت وسیع‌تر می‌شود. فرض کنیم کسی نزد پزشکی می‌رود. او بیست یا سی بیمار دارد و هر کدام یک مبلغ گزاف می‌پردازند. می‌گوید: این پزشک درآمد نجومی دارد. از او می‌پرسد: چطور یک نسخه‌ی پزشکی نوشته می‌شود؟ این نیازمند ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، لیسانس، فوق لیسانس و دکتری است تا بتواند نسخه‌ی پزشکی بنویسد. نمی‌توانی این‌ها را به آسانی به دست آوری. هر چیزی که بزرگ باشد مقدمات آن نیز بزرگ است. بهشت را می‌خواهی. تو به خاطر این‌که حرف د. را جلو اسم خود بگذاری نیازمند ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، لیسانس ادبیات، فوق لیسانس علوم، دیپلم عمومی، دیپلم تخصصی، فوق لیسانس و دکتری داری. به خاطر همین واژه‌ی دکتر... به خاطر این‌که مؤمنی باشی که برای همیشه سزاوار بهشتی به پهنای آسمان‌ها و زمین است، وقت گوش دادن به جلسه‌ی علمی یا حضور برای شنیدن خطبه در مسجد جامع نداری؟ وقت خواندن کتاب تفسیر نداری؟ پرسیدن از یک استاد؟ کسب علم بر تمام مسلمانان فرض است.
مجری:
سؤالی می‌پرسد که دلش را به درد می‌آورد. گاهی نمی‌تواند نماز صبح یا عشا را در برخی کشورها به خاطر بستن مساجد با جماعت بخواند؟
دکتر محمد راتب نابلسی:
سه پسر و چهار دختر داری. نماز صبح را بخوان و امامت بده. این نماز جماعت است. اگر سه پسر و چهار دختر و همسر داری و به مسجد رفتی و در مسجد نماز خواندی و آنان خواب بمانند کدام بهتر است؟ بیدار می‌شوند و وضو می‌گیرند و برایشان امامت می‌دهیم. یک درس کوچک هم به آنان می‌دهیم. این یک جماعت است. می‌توانی نماز تراویح را با خانواده‌ات بخوانی. خانه بهشت است و من خدا را طوری عبادت می‌کنم که او خواسته است، نه این که من بخواهم. بهشت مؤمن خانه اش است.
مجری:
برخی از برادران نام سایت را می‌خواستند. آن را برایتان ارسال کردند.
دایره المعارف نابلسی در دسترس همگان:
دکتر محمد راتب نابلسی:
دایرة المعارف صوتی، متنی، تصویری، فتواها، دایرة المعارف نابلسی در اختیار همه‌ی شما است و هر روز آپدیت می‌شود و به ده زبان است و در تلفن‌های همراه نیز قابل دریافت است. در جست‌وجو بنویسید حکم سیگار کشیدن چیست. بیست جواب برایتان می‌آورد. در فلان خطبه، در فلان مقاله، در فلان درس و می‌توانید دانلود کنید. تنها با یک دکمه در کامپیوترتان در دسترس است.
مجری:
استاد، یکی از برادران درباره‌ی فواید روزه سوال می‌کند که چطور آن را به دست آوریم؟
دکتر محمد راتب نابلسی:
آشتی با خدا، بازگشت به سوی خدا، روی آوردن به خدا، پیروی از شریعت خدا و هم احساس شدن با دیگران. شما سقفی بر روی سر دارید اما هزاران نفر در چادر زندگی می‌کنند. در بارندگی زمین لغزنده است. آنان ایستاده می‌خوابند. به وضعیت مردم بنگرید تا نکات مثبت زندگی‌تان را درک کنید و به به خاطر آن‌ها شکر خدا را به جا آورید.
مجری:
آیا پاداش روزه یکی است یا روزه‌ها فرق دارند؟
ارزش انسان نزد پروردگار به میزان کار نیک او است:
دکتر محمد راتب نابلسی:
دولت چند مرتبه و مقام دارد؟ ده مرتبه دارد. هر مرتبه سه درجه دارد. ما در سوریه سی درجه داریم. سه میلیون کارمند در سی درجه کار می‌کنند. خداوند هشت میلیارد انسان دارد. هر کسی یک مرتبه‌ای دارد:
﴿ وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132) ﴾
﴿ و براى هر يك [از اين دو گروه] از آن‌چه انجام دادهاند مراتبى خواهد بود و پروردگارت از آن‌چه مى كنند غافل نيست. ﴾
ارزش تو نزد خداوند به میزان کار نیک تو است. (هر کسی درجه‌ای به اندازه‌ی عمل خودش دارد.) (خدایا مرا برگردان شاید کار نیکی انجام دهم.). نگفته است برای این‌که طبقه هفتم را تکمیل کنم. تا دکتری بگیرم. عمل نیک به این خاطر نیک گفته شده است که برای عرضه کردن به خدا نیکو است. چه زمانی نیکو است؟ وقتی خالصانه برای رضای خدا و درست طبق سنت رسول الله باشد. بیل گیتس نود و سه میلیارد ثروت دارد. بر بستر مرگ چه گفت؟ این رقم برایم ارزشی ندارد. جابز هفصد میلیارد. این درآمدی است که به خاطر ریال به ریال آن باید پاسخگو باشی، در حالی که از آن سودی نمی‌بری. اما رزق و روزی تنها همان چیزی است که خوردی و مصرف کردی و پوشیدی و کهنه کردی و صدقه دادی و برای خود باقی گذاشتی. روزی مصرفی. دو بند مهم از آن اثری در آینده ندارند. پس ارزش تو نزد خداوند به میزان کار نیک تو است. نیکو نامیده شده زیرا برای عرضه به خدا نیکو است. چه زمانی نیکو است؟ زمانی که خالص و درست باشد. خالص برای رضای خدا و درست بر اساس سنت رسول الله. مهندس ژاپنی نخستین کسی بود که پلی در استانبول میان آسیا و اروپا طراحی کرد. وقت بریدن روبان با رئیس جمهور قدم می‌زد. خودش را از بالای پل انداخت. مرد. به اتاقش در هتل رفتند. یادداشتی دیدند که روی آن نوشته بود: مزه‌ی همه چیز را در دنیا چشیدم اما برایم مزه‌ای نداشتند. خواستم مزه‌ی مرگ را بچشم. یک مؤمن ساده پروردگارش را می‌شناسد و می‌داند که آخرتی وجود دارد. او خوشبخت‌ترین انسان است. خوشبختی ربطی به چیزی ندارد.
(( ابن آدم اطلبني تجدني، فإنْ وجدتني وجدتَ كل شيء، وإن فتك فاتك كل شيء، وأنا أحب إليك من كل شيء ))
(( ای فرزند آدم، مرا بخواه تا مرا بیابی و اگر مرا یافتی همه چیز را به دست آورده‌ای و اگر مرا از دست دادی همه چیز را از دست داده‌ای و من از هر چیزی برایت محبوب‌ترم. ))
مجری:
یکی از خواهران سؤالی دارد و می‌گوید: آیا ارزش تربیتی وجود دارد که مادر در رمضان آن را در وجود فرزندانش بکارد یا روی آن تمرکز کند؟
تربیت مهم ترین چیز در زندگی فرزندان:
دکتر محمد راتب نابلسی:
من دکترای علوم تربیتی دارم. کودک از زمان تولد تربیت می‌یابد. چطور؟ از پزشک پرسیدیم. گریه می‌کند او را شیر می‌دهد. گریه می‌کند او را تمیز می‌کند. عادات کودک، اصول و دیدگاه‌ها و انتخاب‌هایش در زندگی و مهارت‌هایش، همه از روز نخست شروع می‌شود. پس تربیت مهم‌ترین چیز است. من باور دارم و این را گفته‌ام: اگر به مقامی مانند مقام کلینتون برسی و ثروتی مانند اوناسیس داشته باشی و علمی مانند انیشتین داشته باشی، ولی فرزندت آن طور که می‌خواهی نباشد، تو بدبخت‌ترین انسان هستی. امکان ندارد کسی که فرزندش بدبخت است، احساس خوشبختی کند. نیاز به توجه دارد. من کتابی در سایت خود دارم: تربیت فرزندان در اسلام. این مهم‌ترین کتاب است. در سایت وجود دارد. در آن تربیت ایمانی، اخلاقی، علمی، روانی، بهداشتی و جنسی وجود دارد.
مجری:
یک ارزشی که مادر در فرزندانش نهادینه کند به معنای یک ارزش بسیار مهم در رمضان است؟
دکتر محمد راتب نابلسی:
در عید می‌گویید: الله اکبر... به معنای این که این چه سعادتی است؟ این چه دیدگاهی است؟ این چه تقربی است به خدا؟ تعجب است. تغییر کیفی بسیار مهم و گران‌بها است:
(( ابن آدم اطلبني تجدني، فإنْ وجدتني وجدتَ كل شيء، وإن فتك فاتك كل شيء، وأنا أحب إليك من كل شيء ))
(( ای فرزند آدم، مرا بخواه تا مرا بیابی و اگر مرا یافتی همه چیز را به دست آورده‌ای و اگر مرا از دست دادی همه چیز را از دست داده‌ای و من از هر چیزی برایت محبوب‌ترم. ))
بنابراین مهم این است که:
(( للَّهُ أفرَحُ بتَوبةِ عبدِهِ منَ العَقيمِ الوالدِ، ومنَ الضَّالِّ الواجِدِ، ومنَ الظَّمآنِ الواردِ ))
(( خداوند از توبه‌ی بنده‌اش بیشتر از شخص عقیمی که به بچه رسیده است و بیشتر از کسی که گمشده‌اش را یافته است و بیشتر از تشنه‌ای که به آب می‌رسد، خوشحال می‌شود. ))
ماه آشتی با خدا، ماه توبه‌ی نصوح، ماه انفاق، ماه عمل صالح، صله‌ی رحم، ماه فهم قرآن است، نه ماه سریال ها، نه ماه مهمانی‌ها، ماه خیرخواهی به خاطر خدا است.
مجری:
استاد خداوند شما را خیر دهد .
برادران، از طرف همه‌ی شما از جناب دکتر محمد راتب نابلسی به خاطر این‌که ما را به فیض رساند، سپاسگزاری می‌کنیم. امیدواریم خداوند تمام این‌ها را در ترازوی اعمال ایشان قرار دهد. خداوند به عمر شما برکت دهد و ما را گرد هم آورد.
دکتر محمد راتب نابلسی:
یک سخنرانی در کویت ایراد کردم که مخاطبین من همه زنان باحجاب بودند..
مجری:
امیدوارم که خداوند بارها ما را با شما همراه کند. برادران گرامی، از حضور شما و استماع شما سپاسگزاریم. هم‌چنین از برادران باشگاه همم الشبابی به خاطر این برنامه رمضانی سپاسگزاریم و امیدوارم خداوند ما را در راه نیک و هدایت همیشه گرد هم آورد و خداوند ما و شما را پایبند اطاعت خود کند. خداوند به شما برکت دهد. والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته .
دکتر محمد راتب نابلسی:
وعليكم السلام ورحمة الله وبركاته، والحمد لله رب العالمين .
به نام خداوند بخشنده مهربان. خداوند، چیزی به ما بیاموز که به ما سود رساند و از آن‌چه به ما آموختی ما را بهره مند گردان. علم ما را زیاد گردان. حق را به ما نشان بده و ما را توفیق پیروی از آن عطا کن و باطل را به ما نشان بده و دوری از آن را به ما ارزانی دار. ما را از زمره‌ی کسانی قرار بده که سخنان را می‌شنوند و از بهترین آن پیروی می‌کنند و ما را به لطف خود در میان بندگان نیکوی خود قرار بده.
